Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Page 97

97
að það er eigi von hún sé komin mjög langt, en vís-
indin fljúga fram á vorum tíma daglega. þó menn nú
sjái, að breytingar og fullkomnun í einhverja stefnu séu
algengarí einum dýraflokki, þá er það þó eigi alstað-
ar eins; sum dýr þola svo að segja enga mótspyrnu
náttúrunnar, en deyja út, þegar náttúran þrengir að
þeim, sum hafa ótrúlegt afl og þol, og mikla hæíileg-
leika til að breytast eptir öllum áhrifum og kringum-
stæðum. Sum breytast fljótt og á stuttum tíma, önn-
ur þurfa margar þúsundir ára til lítilla breytinga.
Steingjörvingafræðin hefir mikinn stuðning af
rannsóknum þeim, er menn gjöra á lifandi dýrum og
jurtum. Menn hafa séð, að þau dýr, sem nú lifa, hald-
ast í hendur og mynda eina röð eða keðju, frá hinu
æðsta til hins lægsta; menn sjá af steingjörvingum, að
lægstu dýrin og jurtirnar eru í elztu jarðlögunum, en
því yngri sem jarðlögin verða, því fullkomnari eru
leifar þær, sem í þeim finnast (phylogeni). það hefir
og sézt, að hvert einstakt dýr frá fyrstu byrjun tekur
mörgum smábreytingum, unz það kemst á sitt fullkomn-
asta stig (ontogeni). Hjá lægri dýrunum sjást sumar
breytingar dýranna eptir fæðinguna og haldast fram
eptir öllum aldri; en hjá hryggdýrunum verða breyt-
ingarnar flestar í móðurkviði. Fóstur allra hryggdýra
eru framan af mjög lík hvert öðru, og á vissu stigi er
varla hægt, jafnvel fyrir beztu náttúrufræðinga, að
þekkja sundur fóstur úr ýmsum flokkum hryggdýranna.
Fóstrið hjá manninum myndast úr eggi, sem er hér
um bil úr þumlungi á stærð; þegar fóstrið er dá-
lítið vaxið, er eigi hægt að þekkja það frá fóstri ann-
ara hryggdýra. Slagæðarnar á hálsinum ganga þá
fram á við í bogum, alveg eins og æðar þær, sem
bera blóð til tálkna hjá fiskunum. Von Baer segir,
i,að nokkru seinna, þegar útlimir eru farnir að vaxa
Timarit hins íslenzka bókmentafélags. III. 7