Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1895, Page 71

Eimreiðin - 01.01.1895, Page 71
7i við þau eða segja þeim sögur og leitast við að veita þeim tilsögn og leiðbeiningu i ýmsu, er að gagni má koma. Víða fá börnin og mæður þeirra á stofum þessum mjólkursopa eða grautarspón til hressingar einhvern tima dagsins. En þótt nú aragrúi sje af fjelögum þessum og hjálparstofnunum, fer þvi þó fjarri, að það nægi. Taka sig þá enn til ýmsir listamenn og halda skemmtisamkomur; er ágóðinn látinn renna til fátækra og safnast opt mikið fje á þann hátt. En þrátt fyrir alla þessa ósjerplægni og örlæti er hitin seinfyllt, og er engu likara en samskotin renni niður í botnlausa gjá, þvi enn er fjöldi sultarmaga, er eigi verður fullnægt. Verkamenn þeir, er næga atvinnu hafa allt árið umkring, mega, eins og fyrr er sagt, vel af komast og lifa allgóðu lifi, sjeu þeir reglu- samir. Fá sumir þeirra svo ríflegt kaup, að ætla mætti að nægði til lífsuppeldis þótt ærin fjölskylda sje; þó ber hjer þess að gæta, að lífs- nauðsynjar flestar eru dýrar í Kaupmannahöfn. Leitast vinnuveitendur við að færa kaupið sem lengst niður, en verkamenn aptur á móti kosta kapps um að fá það aukið sem mest má verða og lendir málsaðilum opt í illdeilum út af þessu. Nú á síðari árum er það alsiða, að verka- menn i ýmsum löndum myndi fjelög sin á milli svo þeir betur megi fá vilja sinum framgengt. Bjóða þeir opt vinnuveitendum byrginn og leggja niður vinnu sína hópum saman, sje kröfúm þeirra eigi fullnægt. Á hinn bóginn þykir vinnuveitendum og verksmiðjueigendum illt að láta svipta sig stjórninni. Takast þeir höndum saman innbyrðis og láta hart mæta "hörðu. Harðnar rimman á stundum svo, að til stórvandræða horfir, og apturkippur kemur i ýmsar iðnaðargreinir, er opt leiðir til stórtjóns fyrir land og lýð. Er ærið róstusamt í stórbæjum um þær mundir, er verkamenn leggja niður vinnu sína, og gera þeir uppþot eigi allsjaldan. Mismunur sá, er hjer er getið: hið gegndarlausa óhóf og skraut auðkýfinga annars vegar og hin sára neyð verkmanna hins vegar, hefur ýmsu illu til leiðar komið. Má eigi við góðu búast, er svo tilfinnanlega er raskað jafnvægi mannfjelagsins. Hefur ástand þetta vakið uppþot og óeirðir víðsvegar um heim og átt góðan þátt í því, að risið hefur upp harðsnúinn og illvígur óaldaflokkur, er allt vill fótum troða. Ráða þeir, er þann flokk skipa, til að eyða með báli og brandi þessu eiturgrandaða þjóðfjelagi, er þeir kveða byggt á rangindum einum og ójöfnuði, þar sem annars vegar eru auðkýfingar, er eigi vita aura sinna tal, en hins vegar fátæklingar, er þjást sáran af vesöld og örbirgð. Hyggjast þeir svo á rústum þessa þjóðfjelags munu reisa annað nýtt, er byggt skal á mannjöfnuði og bræðrahug, og á þar að ríkja eilifur friður og gleði um aldir alda. Já, laglegt er að heyra, en langt mun að biða! [Framhald síðar.] Jón Jónsson.

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.