Eimreiðin - 01.01.1899, Page 118

KELTNESK ORÐ OG NÖFN í ÍSLENDINGASÖGUM heitir ritgerð eftir
W. A. Craigie, M. A., sem prentuð er í »Zeitschrift fúr Celtische PhiIologie<
1897. Ritgerðin skiftist i 5 kafla, og er hinn fyrsti um einstök keltnesk orð, er
fyrir komi í sögunum, annar um keltnesk mannanöfn i þeim, þriði um staða-
nöfn og fjórði og fimti um hverjir hljóðstafir og samhljóðar i írsku samsvari
hinum íslenzku hljóðstöfum og samhljóðum í þeim orðmyndum og nöfnum, er
fyrir koma. —Aðra ritgerð um »Kelta á íslandi< (The Gaels in Iceland) hefir
sami höf. skrifað i »Proceedings of the Society of Antiquaries of Scotland« 1898.
Er sú ritgerð miklu lengri og þar skýrt frá öllu, er snertir Kelta í fornritum ís-
lendinga. Kemst höf. að þeirri niðurstöðu, að þeir Keltar (írar), sem komu til
íslands á landnámsöldinni, hafi verið fremur fáir og þeir svo sem engin áhrit
haft á þjóðemisfar, tungu og siði íslendinga. Þeir hafi skjótt horfið svo í sjóinn,
að eftir nokkra ættliði hafi engin merki sést eftir þá. Það sé þv! mjög varhuga-
vert að eigna það blóðblöndun íra við íslendinga, þó eitthvað kunni að finnast
svipað í bókmentum þeirra og íra, enda sé t. d. fult eins mikið keltnesk bragð
að »Sonatorreki« Egils Skallagrfmssonar eins og hverju öðru, og viti þó allir, að
hapn hafi verið algerlega af norrænum rótum runninn.
HÚSASKIPUN A SÖGUÖLDINNI Á ÍSLANDI, GRÆNLANDI OG
VÍNLANDI heitir ritgerð, sem Miss Cornelia Horsford í Cambridge, Mass. (í
Ameríku), hefir ritað í »The National Geographic Magazine«, IX, 3, 1898. Er
þar stutt yfirlit yfir rannsóknir manna á fomum rústum í þessum löndum, en
þó fremur lauslegt og engin samfeld lýsing á húsaskipuninni. Einkum er skýrt
frá rannsóknum þeim, er hún hefir sjálf látið gera bæði á íslandi og á austur-
strönd Ameríku (Vínlandi?) og eru nokkrar dágóðar myndir til skýringar, t. d.
af bæ Eiríks rauða f Haukadal og af Sámsstöðum í Þjórsárdal, samkvæmt rann-
sóknum Þorsteins ritstjóra Erlingssonar sumarið 1895. Þá eru og tvær myndir
af rústum nálægt Cambridge, Mass. (f Vínlandi?), en þær eru, sem við er að
búast, ffemur óglöggar og þvi lítið á þeim að græða. Því miður virðist ekki enn
hafa orðið neinn verulegur árangur af Vínlandsrannsóknum Miss Horsford og
föður hennar; en mikla þökk eiga þau skilið fyrir þann eldlega áhuga og örlæti,
er þau hafa sýnt við þessar rannsóknir, og væri óskandi að svo færi áður lyki,
að þar væri ekki unnið fyrir gfg. Það er og víst, að kringum Cambridge, Mass.
eru ýmsar fommenjar, sem vert er að rannsaka, hvort sem þær kunna að eiga
nokkuð skylt við Norðurlandabúa eða ekki.
ISLENZKAR JARÐFRÆÐISRANNSÓKNIR. í .Geografisk Tidsskrift< XIV,
7—8 (1898) er stutt, en þó mjög greinilegt yfirlit yfir jarðffæðisrannsóknir dr.
porv. Thóroddsens á íslandi á árunum 1881 —1898 og hinn helzta vísindalega
árangur af þeim. Er það ritstjórnargrein og mikið af rannsóknunum látið, enda
hefir og félagið síðar sæmt dr. Þ. Th. verðlaunapeningi sfnum úr gulli, og hefir
sú sæmd ekki áður hlotnast öðrum en Nansen og G. Holm Grænlandsfata. — í
tveimur þýzkum tímaritum vóru og greinar líks efnis um dr. Þ. Th., önnur í
»Globus« LXXIV, 10 (1898) eftir froken M. Lehmann-Filhés (og í henni góð-
mynd af dr. Þ. Th.), en hin í »Mitth. d. k. k. Geogr. Gesellschaft in Wien«
1898 (bls. 714—16 eftir dr. August Gebhardt. — Þá var og löng lofgrein um
dr. Þ. Th. f danska dagblaðinu »Nationaltidende« og svo hefir víðar verið.
ÞÝÐINGAR ÚR ÍSLENZKUM RITUM. Landfræðissaga dr. Þorv. Thór-
oddsens hefir verið þýdd á þýzku af dr. Aug. Gebhardt og kom 1. bindið út í