Eimreiðin - 01.01.1901, Blaðsíða 24

24
ritföng fyrir félagið. Pá var það og meining mín, að þeir félags-
menn, sem væru bændur, skyldu skuldbinda sig til að vinna, eða
láta vinna, einhverja ákveðna dagsverkatölu að jarðabótum árlega
og kæmu á hjá sér fjár og heyskoðunum á vetrum; það yrði stórt
framfaraspor í búnaðinum, ef þetta kæmist á.«
»Ójá, satt er það, mikið á að gera, en ekki held ég, að mér
væri hentugt að vera þarna með, ég yrði líklega fremur penna-
stirður við skrifstörfin.«
»Pú gætir þó sagt meiningu þína á fundum. Aðalfund ætl-
ast ég til að félagið haldi einusinni á ári og svo að minsta kosti
tvo aukafundi, sem meðfram séu skemtifundir, og við, sem yngri
erum, gætum óefað lært margt af reynslu þinni í búskapnum, ef
þú vildir skýra okkur frá henni á fundunum.«
»Já, þarna komstu með það! Skyldi ég ekki verða góður
kennari,« sagði Sigurður og hló kuldahlátur. »Nei, Pórður, ég
verð ekki þarna með, það þarf ekki að tala meira um það, enda
sé ég ekki, að það sé svo sérlega vænlegt til bóta þetta félag
ykkar. Pað er satt, að það fer margt aflaga, en hverju er það að
kenna, nema þessu nýjabrumi í ykkur; var ekki alt betra áður
en þið komuð með ykkar svo kölluðu mentun og allar ykkar
skriftir; þá áttu menn bæði í sig og á, og voru ekki hengdir fyrir
skuldir, hvorki af kaupmönnum né öðrum. Og heldurðu það batni
með því, að taka ný gönuskeið, eða þó þið farið að hrúga á nýj-
um útgjöldum og stofna nýja sjóði, eða kannske þið búist við að
grípa peninga upp úr þessum bókum ykkar, eða haldið, að þær
verði látnar í sig á vorin, þegar kaupmennirnir vilja ekki lána, og
allir eru matarlausir, en enginn getur keypt.
Nei, því segi ég það, fórður, þetta félag verður bara til ills
eins; þar geta svo margir, sem vilja, fyrir mér orðið ginningarfífl,
ég verð það ekki.«
Sigurður stóð upp og fór að ganga um gólf, til þess að fá
aftur vald yfir hugsunum sínum; hann fann, að hann hafði orðið
of heitur. En hvernig átti hann að þola það að heyra þennan
nýja spillingarboðskap innan sinna veggja. Átti heimili hans, sem
hingað til hafði komizt hjá allri tilbreytni, einnig að fá á sig ný-
móðins snið. Hann sá í andá fjárskoðanamennina telja fjárteg-
undirnar og bera saman við framtalsbókina, og vinnufólkið ganga
að verkinu »með úr upp á vasann« og bækurnar við hliðina. Nei,