Eimreiðin - 01.01.1901, Blaðsíða 18

i8
þegar hún liggur skrælnuð og trysjótt í fjörunni, þar sem sjórinn
loks hefir skilið hana eftir. Pað eru túnin, sem afar og langafar
Bæsveitunga hafa látið þeim í arf, með öllum mýrunum, þúfunum
og lautunum, sem krakkarnir vilja svo ógjarnan missa á æskuár-
unum, þegar þau fara þar í feluleik, en sem þau óska lengst út í
hafsauga, þegar þau á unglingaárunum fyrst fara að slá þar og raka,
og geta ekki annað en bæði skorið og skilið eftir, og brjóta jafn-
vel stundum bæði ljá og hrífu.
það leynir sér þó ekki fyrir ferðamanninum, að einn græni
bletturinn í Bæjarsveit er stærri og skæklaminni en hinir. Pað er
bletturinn. sem liggur neðanundir hæstu fjallbungunni, þar sem
undirlendið er einna mest. Pað er túnið í Bæ.
Ef komið er heim að Bæ, er auðséð á öllu, að það er ekkert
kotungsheimili. Par eru tjölda mörg peningshús, sem »upp á gamla
móðinn« standa á víð og dreif um túnið — til þess að það sé
»hægra með áburðinn«, sögðu gömlu mennirnir. Við hvert hús
eru tættur hálfifullar af heyi, þótt í sláttarbyrjun sé, og á torfinu
má sjá, að það muni hafa legið hreyfingarlaust um herrans mörg
ár, svo er það orðið samgróið.
Heima við bæinn er stór hjallur með mikilli skreið, reisuleg
smiðja og nokkurskonar byrgi, þar sem hlaðið er saman mörgum
reiðingum; þar er ás til að hengja á reipi og beizli. Tvær skemmur
eru þar og bæjarhús mörg, öll bygð í gamla stíl, en allstæðileg,
og hvar sem litið er sést eitthvert merki um auðlegð og gamal-
dags dugnað, enda er það enginn smábóndi, sem á um þetta alt
að véla. Bað hefir lengi farið orð af auðnum og fyrirhyggjunni
hans Sigurðar Árnasonar ríka í Bæ.
Sigurður gamli í Bæ var gildastur bóndi í héraðinu. í æsku
hafði hann byrjað bláfátækur að búa, en með mörgu móti haft
lag á að græða og var nú undir kominn af öllu. Bær var að
mörgu leyti hlunninda jörð, en fólksfrek; en hann komst oft létt
útaf vinnuhjúahaldinu karlskepnan. Alla tíð hafði hann verið land-
seti, en með óvanalega góðum kjörum. Hafði sjálfur búið í hend-
urnar á sér, því þáverandi eigandi jarðarinnar, hann Pórarinn gamli,
sem hafði alið þar allan sinn aldur og gat ekki vitað jörðina nema
undir ráðdeildar manni, hafði sótt fast eftir að fá hann og það
dregið Sigurð meira en almenningur vissi af.
Allvel þótti Sigurður greindur, en ekki hafði hann verið settur
til menta í æsku, enda var hann tæpast bænabókarfær og ekki