Eimreiðin - 01.01.1907, Blaðsíða 29

29
í Holtsetaland. Jafnvel íbúar Hannóvers og vesturhluta Holtseta-
lands urðu nú ekki nema að nafni »saxneskir« (o: engilsaxneskir,
enskir); í raun og veru ruddi þýzk tunga sér braut þangað frá
Hessum og öðrum nábúaþjóðum þar fyrir sunnan, svo þegar þar
er getið um »Saxa« á miðöldunum, þá er þar að ræða um lág-
þýzka þjóð, en ekki enska.
Norðurlönd höfðu þannig fengið ákveðin tungutakmörk; og
byltingin í Miðevrópu hafði jafnframt höggvið á tengslin milli
þeirra og Suðurlanda. Áður höfðu þau, að kalla má, verið land-
föst við alla hina rómversk-germönsku menningu; en nú var brúin
brotin burt, og þau urðu nú að búa að sínu.
Petta gerði það að verkum að ein tunga varð nú ráðandi
meðal hinna mörgu þjóðflokka frá Eystrasaltsströndum og norður
að Dumbshafi. Á hinum elztu rúnaletrunum má þegar sjá spor nor-
rænna málseinkenna (»frumnorrænu«). Og sú framþróun heldur
áfram með svo skjótum fetum að undrum sætir, og þá ekki síður
hitt, að helztu málbreytingarnar komast samtímis á hjá öllum
norrænum þjóðflokkum. Pannig skapast hin afareinkennilega »nor-
ræna« víkingaaldarinnar með sínum mörgu béygingum og þungu
hljóðsamböndum.
En það voru líka í mörgum öðrum efnum merkilegir tímar,
þessar aldir, þegar Norðurlandabúinn missir tök á sambandinu út
á við og fer því að snúa sér inn á við. Áður hafði hann setið
sem áhorfandi og séð hvernig rómversk menning ruddi sér braut
til germönsku þjóðanna; en nú er tjaldið fallið og hann stendur
nú um hríð utan við hina merkilegu viðburði, sem voru að gerast
með frændþjóðunum, er þær tóku kristni og löguðu sig eftir nýjum
menningarstraumum. Hann verður að sumu leyti aftur ruddi
(»barbar«). Úr tígulega höfðingjanum í rómtízku búningi verður
síðskeggjaður víkingur, í stað málfáða brandsins kemur þunglama-
legt járnsverð eða öxartröll; hann vill ekki hvíla í líkkistu að
hætti Suðurþjóða, en verpir haug yfir hinn dána, eins og forfeður
hans á löngu liðnum öldum. Hann er eins og söguhetjan unga,
Sinfjötli, sem sendur er tíu vetra á skóga til að lifa þar í úlfsham;
með því móti einu getur hann harðnað nægilega til að drýgja þær
dáðir, sem til er ætlast. Á sömu lund verður Norðurlandabúinn
nú að snúa sér að þeirri hörðu náttúru, er hann á við að búa:
hann þreytir afl við Ægi (hafið), veiðir sel, hval, síld og þorsk,