Eimreiðin - 01.01.1907, Síða 55

55
En nýtt ríki rís aftur á Iðavelli, þar sem sannleikur, réttlæti og
jöfnuður ráða lögum og lofum, og »hver maður segir, að þýið sé
þý«. »Mikil er trú þín, kona« ! í*orsteinn er trúmaður á sína vísu.
Ella gæti hann ekki heldur lofsungið byltingar og frelsisstríð.
Hann trúir á Himnaríki, ekki síður en kristnir menn. En Himna-
ríki Porsteins er hérna megin grafarinnar, hér á jörðu niðri, en
ekki einhvers staðar uppi í skýjum himnanna. En það er samt
sama trúin. Sömu draumar, sömu vonir sældar og friðar að
tjaldabaki tírnans.
Mestallur skáldskapur þorsteins er siðlegs efnis, bæði þjóð-
félags-, vantrúar- og lífsádeilukvæði hans. Öll þjóðfélagsskipun
nútímans er ofin rangindum og ójöfnuði. Og ranglætið situr
hvergi fastar í Sessi en í hásætum hæstu guða. Og hann reynir
bæði að sýna og sanna þetta með öllum þeim vopnum, er hann
á tök á, háði og níði, skömmum og sþopi. Hann bendir bogann
beint að guðunum sjálfum, eins og öðrum harðstjórum. fyrir rang-
læti þeirra. Peir eru sem oddborgararnir hér á jarðríki. Hylli
þeirra og miskunn drýpur þeim ríkast í skaut, sem lifa í alls
nægtum og makindum á hæðum þjóðfélaganna. Peir forða þeim
frá greipum hegningarlaganna. Peir stela ekki, af því að þeir
þurfa þess ekki, því að mörg ráð eru til að veita sér það á
annan hátt, er hugurinn girnist. Réttvísin heldur og fremur hlífi-
skildi yfir þeim en öreigunum, ef þeim skyldi verða eitthvert
lögbrotið á. »Lögin eru ekki samin fyrir þig og þína líka«, segir
embættismaður einn við aðalsmann í sögu einni eftir Turgenjeff.
Peir einir hljóta mannvirðingar og sæmdarsæti. Paö sakar þá
ekki, þótt þeir reiði ekki vitið í þverpokum. Guðs náð leiðir
þá um lífið alt fyrir það, veitir þeim gæfu og gengi. En þeir
hlaða þá kaunum og kýlum, sem Job forðum, er hefir ekki hepn-
ast búskapurinn né komist í það, sem kallast staða, eða slysast
eitthvað á á lífsleiðinni (»Örbirgð og auður«). Mikið fær meira,
en lítið minna. Svo ranglát eru lög guða og manna.1
1 í'róðlegt er að sjá, hve Sigurður Breiðfjörð legst djúpt í þessu efni. Eitt
kvæði hans, »Ríkur og fátækur«, er um gæfumun auðmanna og öreiga. Þessi vísa
sýnir skoðun hans, sem er furðu vitur. þótt ekki sé nú kræsnin í búningnum:
»Pú kætist, ef að þér í skaut
þungum ríksdalasjóði slær.
En ef ég fæ í aski graut,
ánægju mér það stærri ljær«.