Eimreiðin - 01.01.1907, Side 71

71
hafsins. í Norðurdjúpinu búa sömu fiskitegundirnar alla leið frá Hjaltlandsálnum og
norður undir Spitzbergen.
2. Atlantsdjúpið sunnan við íslandshálsinn [íslandsháls köllum vér hálendið
neðansjávar, er tengir saman Skotland, Færeyjar, ísland og Grænland] er mjög svo
ólíkt Norðurdjúpinu. íslandshálsinn aðskilur Norðurhafið eða kalda sjóinn frá At-
lantshafinu eða heita sjónum. Sjórinn í norðurhlíð hálsins er miklu kaldari, en
stígur þó alt upp í o° á 450—600 m. dýpi. A sjálfum hryggnum er hiti sjávarins
2°—40, en í suðurhlíðinni er hiti sjávarins 6° niður að 700 m. dýpi. Eftir hitanum
fer og dýralífið; fyrir norðan hálsinn eru tegundir köldu hafanna, en sunnan við hann
tegundir heitu hafanna.
Því er eins varið með Atlantshafið og Norðurhafið, að straumhreyfingar eru
hverfandi í dýpinu, en hins vegar er efra borð sjávarins í báðum höfum niður að
700—800 m. dýpi miklum breytingum háð og þar eru straumar talsverðir; lífsskil-
yrðin eru því fjölbreyttari yfirleitt í efstu sjávarlögunum.
3. Hallandinn frá strandgrunnum Norðurhafsins niður* í djúpið er eins konar
svæði fyrir sig, og nær frá 200 metra dýpi niður að 600 metra dýpi, alla leið frá
Spitzbergen til íslands og Norðursjávarins. Helztu nytjategundii- á þessu svæði eru:
langa, keila, þorskur, flyðra, steinbítur, skata og stundum ýsa. í*ær halda sig mest
ofantil á svæðinu þessar tegundir. Neðst, eða þar sem kaldi sjórinn tekur við, fer
að bera á tegundum kalda sævarins.
Ekki er þó jafnmikið af tegundum þessum alstaðar og mergðin er og breytileg
eftir árstíðum.
A svæði þessu eru sumstaðar dalir og hálsar á milli. í dölunum er leirbotn,
en yfirborð hálsanna er úr möl eða smásteinum. Svo hefur mönnum reynst, að
fiskisælla sé í dalahlíðunum eða á steinbotni, en í dölunum eða á leirbotninum.
4. í*á er svæðið fyrir ofan 200 metra dýpið. í*að er langþýðingarmest með
tilliti tíl fiskiveiðanna, og einnig að því er snertir vísindalega rannsókn á lífi fiskanna.
Svæði þetta er miklum breytingum undirorpið með tilliti til hita (og þá um leið
seltu). Hin helztu fiskimið á þessu svæði eru: íslandsgrunnið, Færeyjagrunnið
nyrðra og syðra, Norðursjórinn, Raumsdalsgrunnið og Lófótsgrunnið o. fl.
Svæði þessu eða grunnsævinu frá o m. til 200 m. dýpis, má skifta í smærri
deildir.
1. deildin er grunnsævið frá 60 m. til 200 m. dýpis. Helztu tegundirnar eru:
langflúra, skrápkoli, stórkjafta og flyðruungviði, ýsa, þorskur, ufsi og lýsa.
2. deildin er grunnsævið frá 20 m. til 60 m. dýpis í*ar er skarkoli, sandkoli,
ungar flyðrur og ýsu-, lýsu- og þorsk-ungviði. Langflúra, langa, keila og stórvaxnar
ýsur eru sjaldgæfar. í’orskur og ýsa hrygnir á þessu svæði.
3. deildin er svæðið frá fjörunni og niður að 20 m. dýpi. fessi deild er ung-
viðisdeildin. í^ar sveimar ungviði allflestra nytjafiskanna (t. d. skarkoli, sandkoli.
þorskur, ýsa).
Um veiðarfæri og veiðiaðferðir skal ekki fjölyrða hér. Þess skal þó getið, að
rannsóknarskipin eru sannkölluð fiskiskip, og hafa útbúnað til að viðhafa allar þektar
aðferðir. Ýmsum veiðarfærum hefur verið breytt til hins betra, eftir því sem reynslan
hefur sýnt að við þurfti.
Að því er niðurstöðuna snertir, er menn hafa komist að, munum vér og verða
fáorðir og einkum geta þess, er ísland snertir. Vér drepum þó aðeins á hið helzta,
því það byggist yfirleitt á rannsóknum Joh. Schmidts hér við land, en þeirra hefur
verið getið fyr í Eimreiðinni. í^ess er vert að geta, að það hefur komið í ljós, að
fiskurinn hrygnir hér við land við suður- og suðvesturströndina, en ekki við norður-