Eimreiðin - 01.09.1911, Síða 6

framsýni sína, og sannast hér það, sem Steingrímur kvab um
hann:
þeim, sem æíinnar magn fyrir móðurlands gagn
hafa mestum af trúnaði þreytt,
hljómar alþjóðar lof yfir aldanna rof,
því þeir óbornum veg hafa greití.
Frá sjónarmiði Jóns Sigurðssonar kom þetta líka í alveg sama
stað niður, því hann barðist hvorki af fordild né í ávinningsskyni;
honum var nóg sú frægðin, að hafa leitt sinn ástkæra lýð gegn-
um þrautir og þjáningar eyðimerkurinnar, þó hann fengi einskis
að njóta af sigurlaununum; því hann heimtaði aldrei neitt fyrir sig,
en alt fyrir land sitt og þjóð, eins og Matthías bendir til:
Full af frægð og stríði, fyrir land. og iýði
fjöri, von og þraut lá hans grýtta braut.
Og í rauninni fékk hann þó þegar í lifanda lífi þau hæstu verð-
laun, sem nokkrum dauðlegum manni geta hlotnast, þau, að verða
ástgoði þjóðar sinnar, sem allir litu upp til, trúðu og treystu á
og viðurkendu sem sverð og skjöld landsins, eins og Gröndal
kvað:
Peir skulu allir þakkir færa
þér, sem að frelsisljómann skæra
vaktir, og kallar saga sanns
sverðið og skjöldinn ísalands.
En það voru svo sem ekki eingöngu sambands-, stjórnar-
skrár- og fjárhagsmálin ein, sem Jón Sigurðsson lét sér umhugað
um, heldur alt, sem til menningar horfði og þjóðþrifa. Fíann
barðist fyrir algerðu verzlunarfrelsi og leiddi það mál til sigurs.
Hann ritaði um endurbœtur d latínuskólanum og flutning hans
til Rvíkur, um stofnun þrestaskóla, læknaskóla, lagaskóla, gagn-
frœðakenslu, búnaðarskóla og barnaskóla í kaupstöðum og sjó-
þorpum, og í öllum þessum skólamálum hafa tillögur hans reynst
sigursælar. Hann ritaði og um endurbætur á læknaskiptm lands-
ins og heilbrigöismálum, um búnaðarbætur, fiskiveiðar og vöru-
vöndun, og lagði grundvöllinn að íslenzkri hagfræði eða lands-
hagsskýrslum. Og þó er ótalin öll hans vísindalega starfsemi.