Eimreiðin - 01.09.1911, Síða 14

lega minnast á, og það er sóttkveikjurnar. Pær eru margar og
misjafnlega skæðar, en svo er víst, að miklum fjölda þeirra getum
vér boðið byrginn, og það eigum vér að þakka því, að gegnum
ótal bardaga hefur frumum líkamans vaxið fjör og þroski til að
standast árásir þeirra.
Vér þekkjum það af þráfaldri reynslu, að menn verða ómót-
tækilegir fyrir ýmsum sóttkveikjum við að sýkjast af sjúkdómum,
sem þær valda. Vér fáum vanalega aðeins einu sinni á æfinni
sjúkdóma eins og mislinga, skarlatsótt, rauða hunda, kíghósta o. fl.
Og ýmsum öðrum sjúkdómum er líkt háttað; aðeins getur ómót-
tækileikinn gagnvart þeim glatast eftir styttri eða lengri tíma, og
sýking af þeim gjörir líkamann aðeins nokkurn tíma færan um að
standast nýjar árásir. Sem dæmi þeirra má nefna: lungnabólgu,
barnaveiki, taugaveiki o. fl.
Vér vitum ennfremur að sumum ættum er hættara við að
veikjast af vissum sjúkdómum en öðrum. í sumum ættum kemur
t. d. mjög mikið af krabbameinsemdum, tæringu, gigt o. fl. sjúk-
dómum, en sumar eru aftur á móti að miklu leyti lausar við
þessa illu gesti. Og vér vitum, að sumar ættir geta alveg eyðst
af þessum og öðrum sjúkdómum, þar sem aðrar geta staðist
árásirnar og orðið hertar gegn þeim. Sama lögmál gildir um
heilar þjóðir. Hvítir menn, sem gegnum marga liðu hafa orðið
fyrir hörðum heimsóknum af tæringu, eins og margar Norðurálfu-
þjóðir, þola sjúkdóminn yfirleitt margfalt betur en ýmsar villi-
þjóðir, sem ekki áður hafa neitt haft af tæringu að segja. Sama
gildir um bólu, sýfílis og ýmsa sjúkdóma, sem mega heita næst-
um meinlausir hvítum mönnum, eins og t. d. mislingar og skarlat-
sótt. Bólan og sýfílis t. d. hafa valdið ákaflegu mannfalli meðal
Skrælingja, Indíána, Svertingja og annarra villiþjóða, sem ekkert
þektu til þeirra á undan komu Évrópumanna. Hinsvegar ganga
ýmsar farsóttir og veikindi meðal villimanna, sem þeir eru farnir
að venjast við og herðast á móti, en sem eru afarskæð hvítum
mönnum, sem til þeirra koma. Sem dæmi má nefna gulan feber,
malaríu, kóleru og blóðkreppusótt o. fl. Suður í Afríku eru t. d.
Svertingjaflokkar, sem veikjast aðeins lítillega af malaríu og verða
upp frá því öldungis ómóttækilegir fyrir sjúkdómnum, en Evrópu-
menn, sem þangað koma, deyja úr honum unnvörpum eða að
minsta kosti veikjast svo, að þeir ná sér aldrei afiur.
Pessar og aðrar athuganir staðfesta þá skoðun, að mannkyn-