Eimreiðin - 01.09.1911, Qupperneq 22

i78
hreint sælgæti, áfengi sömuleiðis, ópíum, kókaín, arseník o. m. fl.
Svo segja munnmælasögur, að Mithrídates konungur í Pontus hafi
vanið sig svo á allskonar eitur, að þegar hann að síðustu ætlaði
að fyrirfara sér, vann ekkert á honum, svo að hann varð að grípa
til sverðsins til að stytta sér aldur. Eftir Mithrídates hafa menn
á útlendum málum nefnt það »Mithrídatismus«, að þola vel eitur.
Úr fornaldarsögunum þekkjum vér söguna af Sigmundi og Sin-
fjötla. Sigmundur þoldi drykkinn, þó göróttur væri, en Sinfjötli
ekki, þó hann fylgdi ráðum föður síns, að »láta grön sía«. Pað
er sjálfsagt mikill fótur fyrir þessum munnmælum, þó ýkt séu að
líkindum munnmælin um Mithrídates.
Pað var hinn ágæti vísindamaður Pasteur, sem fyrstur sýndi
og sannaði, að hægt er að verja bæði dýr og menn gegn margs-
konar bakteríueitri, alveg eins og öðru eitri, og með því hepnaðist
honum að koma í veg fyrir og lækna ýmsa bakteríusjúkdóma.
En þessi merkilega uppgötvun hans leiddi af sér aðra, sem læri-
sveinn hans Roux og um sama leyti I’jóðverjinn Behring gjörði,
sem sé þá, að lækna menn með blóðvatni úr dýrum, sem hafa
staðist skæða bakteríusjúkdóma, er þau hafa verið sýkl af, og
þekkja allir nú að hve miklu haldi þessi uppgötvun hefur komið,
sérstaklega við barnaveiki (sbr. Eimr. I, 39—44).
í>að er sennilegt, að í framtíðinni muni hæfileikar blóðsins til
að verjast eituráhrifum verða notaðir miklu meira til lækninga, en
nú tíðkast. Nú á tímum er blóðvatn aðeins unnið úr dýrum. það
er ekki ósennilegt, að takast mætti að fá miklu betra blóðvatn
úr mönnum. Dýrablóð er töluvert ólíkt mannablóði og má vel
vera, að sá mismunur sé meðfram valdandi þess, að ekki fæst
gott blóðvatn nema gegn einstaka sjúkdómi. Ef hægt væri að
vinna blóðvatn úr mönnum, er mjög líklegt að fá mætti óyggj-
andi blóðvatn gegn flestum þeim bakteríusjúkdómum, sem batnað
geta og sem eftir á gjöra manninn ómóttækilegan fyrir nýjum
árásum sjúkdómsins. Og þeir sjúkdómar eru margir. En enn þá
er ekki leyft að nota menn sem tilraunadýr, nema þeir bjóði sig
fram til þess með fúsu geði. Margir læknar hafa stofnað lífi sínu
í háska með ýmsum tilraunum á sjálfum sér í þarfir vísindanna.
Má vel vera, að í framtíðinni fáist fleiri til þess en læknar, að
leggja líf og limu í hættu, ef hægt væri að sanna það með fullum
rökum, að með því mætti bjarga lífi ótal þjáðra manna. Væri sú