Eimreiðin


Eimreiðin - 01.09.1911, Qupperneq 26

Eimreiðin - 01.09.1911, Qupperneq 26
182 danskan mann, dr. juris Knud Berlín, sem nú er orðinn prófessor í ríkisrétti við háskólann í Kaupmannahöfn, svo að búast má við, að orð hans verði mikils metin í Danmörku, þegar um slíkt er að ræða. Og þessi maður leggur nú til, að skipuð verði jarls- stjórn á Islandi, með dönskum jarli sem fulltrúa krúnunnar, er stjórni með íslenzkum ráðherrum, er beri ábyrgð fyrir alþingi. Hvernig mundi nú Jón Sigurðsson hafa tekið slíkri tillögu? Pví er auðsvarað: feginshendi. Samskonar tillaga kom einmitt einu sinni fram í hans tíð frá mikilsmetnum dönskum manni, Mon- rad biskupi, og Jón Sigurðsson skýrir oftar en einu sinni frá henni í ritgerðum sínum, og segir, að hún fari fram á »einmitt hið sama« og hann hafi haldið fram frá upphafi (Ný Fél. XXVII, 186), en því hafi »aldrei verið gaumur gefinn að ráði, fyr en nú á síðustu alþingum«, einkum á þinginu 1873 (Andv. I, 78—79). Petta er líka hverju orði sannara. Af ritgerðum Jóns Sigurðs- sonar má sjá, að jarlsstjórnarfyrirkomulagið hefir ávalt, frá fyrstu til síðustu stundar, fyrir honum vakað sem hið hentugasta og bezta stjórnarfyrirkomulag, sem Island gæti fengið. Hann hefir undir eins 1848, jafnskjótt og Friðrik VII. hafði afsalað sér ein- veldinu, í »Hugvekju til Islendinga« haldið þessu fyrirkomulagi fram (NF. VIII, 17—18); og í síðustu ritgerð sinni um stjórnar- málið, sem er einskonar pólitiskt »testamenti« hans, segir hann, að það sé auðsætt, að ekkert verbi eins hentugt og einfalt og liðlegt i alla staði eins og þetta fyrirkomulag. Jarlshugmyndin hafi svo rnargt til meðmælis sér, að það sé líklegt, að hún vinni fleiri og fleiri atkvæði, eftir því sem tímar líða fram (Andv. I, 118 — 19). Hann segir, að hún sé »hin fylsta og aflmesta hug- mynd um fyrirkomulag stjórnarinnar á íslandi«, sem fram hafi komið, og »hafi í sér hið fullkomnasta fyrirkomulag á henni (NF. XXIII, 28). Pað fyrirkomulag »haldi bezt landsréttindum vorum, tryggi bezt meðferð mdlanna og aýgreiðslu d Islandi og hafi mest líkindi til að verða alpingi og pjóð vorri að skapi«. En hann sé þó á því, að vel mætti komast af, þó ekki væri alt í einu landstjórnin sett á þann fót, að því leyti, að hún væri þeg- ar í svip gjörð svo fjölmenn og stórkostleg; hann sé »eimmgis fastur d pvi, að petta sé landstjórnarmark pað, sem vér purf- um að setja oss« (NF. XXIII, 36). Og enn þá tveimur árum fyrir andlát sitt, þegar hann hefir ekki lengur þol til að rita sjálf- ur um stjórnarmálið, en verður að láta systurson sinn og fóstur-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.