Eimreiðin - 01.09.1913, Page 50

202
Svona kvaðst sjálfur þú,
snillingur, sem ert her
leiddur, það líka nú
löngu fram komið er.
fórn, skuggi, það er þín!
það eru tdr, ei gull!
Gull skal ei gefið þér,
sem gekst við þinn brenda fót
snauður í heimi hér
og haltur um þyrni og grjót.
Aumingja augun mín
eru af tárum full;
Ég var þá unglingur og gleymdi merg málsins: að séra Jón var
gullskáld og í raun réttri mesti auðkýfingur íslands, andlega
skoðað, sem þá var uppi. Ég gaf spesíu til að presturinn á stað-
num léti hlaða upp leiðið, en 30 árum seinna sá ég að það hafði
ekki verið gert; veit nú enginn, hvar hans bein muni vera!
Fylgjum nú Bólu-Hjdlmari vestur til Skagatjarðar. Hjálmar
átti all-sökótt hér í Eyjafirði á uppvaxtarárum sínum; var
hann snemma níðskár og heldur ódæll. Hrökk svo rúmlega tví-
tugur til frændfólks síns vestur í Blönduhlíð. En snemma bygði
hann sér þar ófriðarstaði, enda þoldu Skagfirðingar nokkuru ver
flim hans, en Eyfirðingar höfðu gert. Skal hér eigi rekja æfiferil
Hjálmars, en Skagfirðingur varð hann úr því til elli. I því héraði
voru að venju allmargir hagyrðingar; en óðara en Hjálmar lét á
sér bóla, varð hann sjálfkjörinn forsöngvari héraðsins. Gerðu
menn þar ýmist að verjast glettingum hans, eða sættast við hann.
Gekk það oftast betur, því í raun réttri var Hjálmar kostamaður
saman við, þótt skapið væri kaldrænt og bölsýni hans og tor-
trygni meðfæddir skaplestir, eflaust sóttir fram í kyn. Sakamáli
hans sleppi ég hér, enda botna ekkert í því. Var Bjarni amt-
maður, þjóðskáldið, þá kominn norður, og er svo að ráða af sögn-
um og kviðlingum, að lítt hafi fallið á með þeim amtmanni og
hinu ákærða skáldi; mun Bjarni hafa grunað Hjálmar um græsku
og skoðað hann fremur sem skógarmannsefni Skagfirðinga, en
höfuðskáld þeirra, en Hjáimar reiðst því, að Bjarni hafi því síður
látið sig njóta listar sinnar og gáfna, að hann kallaði amtmann
hafa brotið lög á sér. Það er og sjaldan að mjög frumlegir menn
felli hugi saman, enda mættust þar megnir hleypidómar, þar sem
þeir áttust við. Stakan »Nú er amtmann Bjarni burt« finst mér
að varla geti verið eftir Hjálmar, en erindið (um Bjarna):
Vizkan eins og dís í draum ef hann slepti slökum taum,
dró honum svipleg gæði, sló og jós hún bæði,
sver sig í ætt til hans. Og ef við skreppum snöggvast aftur