Eimreiðin - 01.07.1920, Page 55

EIMREIÐINI
TÖFRATRÚ OG GALDRAOFSÓKNIR
247
ann, að jafnvel þótt það væri sjálfur páfinn, sem hann
hefði á sínu valdi og mætti pína, þá skyldi hann
sanna upp á hann galdra«. Og enn segir hann: »Ó, þú
auma Gaja,1) hvaða von hefir þú? Hví lýstir þú því ekki
yfir, strax og þú komst í fangelsið, að þú værir sek? Þú
heimskingi! Hví viltu oft þola dauðans hörmungar, þegar
þú þarft ekki að gera það nema einu sinni? Þigðu ráð
mitt, segðu strax að þú sért göldrótt, og mæt dauða þín-
um, því að tálvon ein er það, að þú komist hjá honum.
Slíkt leyfir ekki réttvísi Þýskalands«.
Þessi orð eru hér sett, af því að þau eru töluð af manni,
sem þekti þetta alt, og af þvi, að skarplegar er ekki unt
að sýna fram á þetta. Sjáum vér hér að prestarnir voru
ekki allir jafnsólgnir í ofsóknirnar. En það var hættulegt
að láta slíkt uppi. Og fjöldi presta voru líflátnir, sem með-
sekir, vegna þess að þeir stóðust ekki mátið.
Galdraofsóknirnar voru ekki eins og óveður, sem stend-
ur að eins örskamma stund. Þær geysuðu um Evrópu í
300 ár.
Galdrahamarinn 1487 kom fyrst skriðnum á ofsóknirnar.
Þó komust þær ekki þegar í stað í algleyming, því að
ýmsir stóðu fast á móti. Þegar svo siðaskiftin komu, þá
drógu þau um stund úr ofsóknunum, því að menn fengu
þar svo mikið annað um að hugsa. Lúther og Calvin
voru að vísu báðir börn síns tíma í þessum efnum, og
Calvin stóð jafn vel sjálfur fyrir galdraofsókn í Geneve,
en samt drógu þeir óbeinlínis úr galdratrúnni. Því þegar
þeir hreinsuðu burt úr kirkjutrúnni bábiljurnar, sem
voru gagnstæðar ritningunni, þá þurkaðist burtu mest af
kirkjulegu töfrunum. Veðrinu slotar því í bráð og Hans
Sachs söng:
Des Teufels Eh’ und Reuterei
Ist nur Gespenst und Phanatasei.
Pirkheimer gerir og gabb að galdrakonu, sem hann
lætur koma fram í hinu alkunna háðriti sínu um Eck
(Eckcius dedolatus).
1) Gaja er í rómaretti látið tákna konu alment.