Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1917, Side 63

Ole Worm
63
ars má lesa frekar um þetta mál í æfisögu Stefáns, sem
er framan við ljóðmæli hans. En hverjar sem ástæður
Brynjólfs voru til þess að ráða Stefáni frá förinni, þá er
líklega engin eftirsjá í því, þó hann færi ekki, því að ætla
má, að ef Stelán hefði sezt að í Frakklandi, þá væri autt
sæti hans í íslenzkri bókmentasögu, eða að það væri að
minsta kosti ekki eins vel skipað og það núna er. Stefán
hefði ekki ort þau ljóðmæli, sem hann orti, ef hann hefði
lifað meðal Frakka — meðal útlendinga, sem ekki skildu
móðurmál hans. Það er reyndar sennilegt, að staðan sem
fornfræðingur hefði ekki orðið sem tryggust, því að skömmu
síðar komst Mazarin í fjárkröggur, varð að flýja land og
bókasafn hans var selt á uppboði. Að vísu komst hann
til valda aftur, en það er við því búið, að staða íslend-
ingsins hefði orðið erfið og borið lítinn ávöxt undir slík-
um kringumstæðum. En vinátta Stefáns og Worms hjelzt
svo lengi sem Worms naut við; eitt með seinustu brjef-
um, sem hann sendi til íslands, er til Stefáns
Margt af því, sem Worm hafði safnað eða látið þýða,
kom að góðu haldi þeim, er seinna á 17. öldinni fengust
við norræn fræði. Hann átti stórt bókasafn og allmikið
handritasafn, þar með íslenzk handrit, er vinir hans á ís-
landi höfðu sent honum. Bókasafn Worms gekk í erfðir
til sonar hans og sonarsonar, Christen Worms, Sjálands-
biskups, en það fórst mestalt í brunanum mikla 1728.
Árni Magnússon hafði komist yfir nokkur af handritum
þessum, svo sem Ormsbók (Codex Wormianus) af Snorra
Eddu og rúnahandritið af skánsku lögum. En sú saga er
til þess. Christen Worm hafði á unga aldri farið til náms
til Oxford, og vildi hann þar sýna lærdóm sinn með því
að gefa út eitthvað í þeirri grein, sem afi hans hafði feng-
ist við. Hann hafði með sjer handrit af Islendingabók Ara
með athugasemdum Árna Magnússonar, og ljet nú prenta
það undir sínu nafni um 1697; titilblað var þó ekki prentað