Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Page 57

óliðskiptir ormar, oftast mjög smáir, oft þráðlaga, eins og
nafnið bendir til. Líkami þeirra er tiltölulega stífur, og get-
ur ekki dregist saman neitt að ráði, en þó geta ormarnir
framkvæmt mjög snöggar sveifluhreyfingar. Stærstu þráð-
ormategundimar í jarðveginum sjást allvel með berum aug-
um, en þær minnstu alls ekki.
Þráðormar hafa aðlagast mjög fjölbreyttum líísskilyrðum,
er þá mjög víða að finna, og oft í miklu magni. Margir eru
sníkjuverur og lifa í dýrum eða jurtum, og valda ósjaldan
nokkrum sköðum á þeim, en virðast þó oftar vera tiltölulega
meinlausir. Kunnastur slíkra þráðorma er nálgurinn (Oxy-
urus), sem lifir í endaþarmi manna. Svonefndir spóluorm-
ar (Ascaris) í hestum og öðrum skepnum eru einnig þráð-
ormar. Ogrynni eru af þráðormum í fjörum og í fersku vatni
af öllum tegundum. Síðast en ekki sízt eru þeir svo í jarð-
veginum, að því er virðist hvarvettna og við hvers konar að-
stæður, og gengur fjöldi þeirra þar, næst fjölda örveranna.
Þeir virðast óháðari gróðri, eða öðrum jarðvegseiginleikum
en flest eða öll önnur jarðvegsdýr.
Fæðuhættir jarðvegsþráðormanna eru margvíslegir, eða
allt frá bakteríuætum upp í þráðormaætur, en auk þess lifa
margir af lifandi eða dauðum plöntuhlutuin, og ekki er óal-
gengt að þráðormar valdi sköðum á plönturótum, einkum
í ræktarlöndum, þar sem massafjölgun vissra tegunda hefur
átt sér stað. (I því sambandi má geta um athugun, sem gerð
var á smáverulífi í kalbletti í nýrækt á Árskógsströnd sl.
sumar. Þar reyndist mikill fjöldi þráðorma, en nær ekkert
af öðrum dýrum.)
Ekki eru menn á eitt sáttir um hlutverk þráðormanna í
jarðvegsbúskapnum, né heldur um þýðingu þeirra fyrir jarð-
vegsgæðin. Þó eru þeir taldir mikilvæg fæða ýmissa annarra
dýra, svo sem ánamaðka.
Engar teljandi rannsóknir liggja fyrir á þráðormum í ís-
lenzkum jarðvegi, og ekki er mér kunnugt um að neinn hafi
tekið að sér rannsóknir á þeim. Hins vegar hefur verið ritað
um sníkjuþráðorma og þráðorma í fjörum. (Kreis, 1958 og
1963)
59