Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1990, Blaðsíða 10

10
ANDRÉS BJÖRNSSON
Svo vill líka til, að það er langtum heppilegra, þar sem það kann að
verða hengt upp í lestrarsal stúdenta, og eg bið þig því vegna landa
minna og sjálfs mín að túlka rétt fremur óljós orð í fyrra bréfi í
samræmi við tillögu þína.“
I bréfi til Sáve 19. nóv. segir svo: „Við höfum fengið bréf
Grafströms magisters, sem gladdi okkur mjög.“ Hér er vísast um
að ræða þakkarbréf fyrir gjöfina, sem nú er komin á leiðarenda,
þótt hún sé alls ekki að öllu leyti úr sögunni.
Nokkru fyrr, eða um miðjan september, varð það til tíðinda, að
Islendingar héldu fund í Kaupmannahöfn. Er frá honum greint í
blaðinu Flyve-Posten 18. sept.
Eins og kunnugt er, var verzlun gefin frjáls tveimur árum fyrr,
1854, og hin forna verzlunareinokun þar með úr sögunni eftir
tvær og hálfa öld. Þar með var leyst eitt af baráttumálum Jóns
Sigurðssonar, og voru íslendingar einmitt á þessum tíma að stíga
fyrstu skrefin á skeiði nýrra verzlunarhátta.
Ekki leið á löngu áður en stórveldin veittu þessari breytingu
athygli og tóku að kanna þá hagnaðarmöguleika, sem þetta
nýfengna frelsi og auðlindir landsins kynnu að bjóða.
Svo vildi til, að þetta sama sumar 1856 gistu ísland tignir gestir.
Annar var Dufferin lávarður, en Grímur Thomsen greiddi hér
götu hans og léði honum fyrir leiðsögumann landa sinn Sigurð L.
Jónasson, sem var enskumaður góður. Ur þeirri ferð spratt ein af
skemmtilegri ferðabókum um ísland, sem lávarðurinn skráði, en
annars sýnist hún ekki hafa haft stórpólitíska þýðingu, þó að
Englendingar hefðu fylgzt með því, sem gerðist á íslandi, og átt við
það mikil viðskipti á fyrri öldum, og raunar haft afskipti af þessari
grannþjóð sinni aðeins tæpri hálfri öld fyrr.
Hinn gesturinn var Frakki, Napóleon prins, og koma hans og
erindi átti eftir að draga meiri dilk á eftir sér og valda talsverðum
hræringum, sem auðvitað náðu til íslendinga í Kaupmannahöfn,
hið svonefnda Dýrafjarðarmál, en því máli, tildrögum og endalok-
um hefur Kjartan Olafsson gert ýtarleg skil í tveimur greinum í
tímaritinu Sögu 1986 og 1987.
íslendingafundurinn var haldinn á Borchs Collegium í jCaup-
mannahöfn, boðaður af Þorleifi Guðmundssyni Repp, sem þar
lagði fram tillögu til umræðu og samþykktar.
Fundarefnið var tilraun Frakka til að ná auknum áhrifum á
íslandi og aðstöðu til að halda þar stóran fiskiflota með fiskvinnslu
á Dýrafirði. Höíðu þeir reynt að fá danskt leyfi í þessu skyni.