Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1990, Blaðsíða 44

44
NANNA ÓLAFSDÓTTIR
Barnaskólinn haíBi verið reistur nákvæmlega mitt á milli Odd-
eyrarinnar og Innbæjarins, sem þá voru „pólar bæjarins, og illfært
á milli bæði í veraldlegum og andlegum skilningi, og var skólanum
valinn þarna staður til að setja niður deilur, sem risu um staðarval-
ið.“
Barnaskólinn var ekki álitlegt hús, en sterklegt, hlýtt og vistlegt
(4 kennslustofur, börnin þessi árin 120-150). Skólahúsið var
mikið notað, stundum tví- og þrísett í stofurnar, auk kvöldskóla-
halds iðnaðarmanna, og þá var það ráð tekið að skylda nemendur
að hafa inniskó og kennara að hafa skóhlífar. Þetta „þótti dæma-
laust prjál og vitleysa“ (Aldís Einarsdóttir á Stokkahlöðum). Ragn-
heiður O. Björnsson bendir hins vegar á það, að fátækt hafi á
þessum árum verið fjarska mikil hjá öllum almenning-i. Undirrituð
spyr: Hvað með íslenska sauðskinnskó til skiptanna? Var dýrt að
afla þeirra? Miðað við allt það langvarandi fjaðrafok, sem þetta
olli, er sú spurning ekki út í hött. Heilsufar mun betra segir þar og
þess að gæta, „að á þessum árum var ekki nokkur stéttarspotti til í
bænum og götunum misjafnlega vel viðhaldið, svo að ekki sé meira
sagt“. Og Halldóra bætir við með svolitlum broddi. „Það er ekki
frítt við, að þessi tilhögun um skóskiptin hafi breiðst út víða um
land frá Akureyri“ (Skólaskýrsla 1908—18).
Kennarar höfðu lengi vel vikulega fundi með sér í boði og heima
hjá forstöðukonu. Seinna urðu þeir hálfsmánaðarlega. Hún hafði
framan af nokkrar beinar kennsluæfingar í námsgreinum og gerði
grein fyrir nýjum aðferðum við kennslu, einkum í reikningi,
landafræði, íslensku og handavinnu. Einnig nýjum hugmyndum í
umgengni við börnin (Skólaskýrslan).
Lárus Rist var kennari í leikfimi, útlærður frá Kaupmannahöfn
„og þekktur að því að geta haft endaskipti á sjálfum sér, þegar því
væri að skipta“. Hann lofar hina miklu kunnáttu, þekkingu og
leikni Halldóru í kennarafræðum og kennsluaðferðum. Hann
telur hina vikulegu fundi hafa verið nokkurs konar framhalds-
kennaraskóla fyrir þá, sem voru hjá henni þessi kvöld. Hann
álítur, að Halldóra Bjarnadóttir hafi ekki einungis lagt grundvöll-
inn að skólamenningunni nyrðra þann áratug, sem hún stýrði
Barnaskólanum, heldur hafi hún um leið verið að leggja grund-
völlinn að skólamálum þjóðarinnar í heild (Ævisagan, 136-137).
Sambandi milli heimila og skóla var komið á, og skýrðist þá
margt, sem hafði valdið misskilningi. Framan af heimsóttu kenn-