Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1990, Qupperneq 37

HALLDÓRA BJARNADÓTTIR
37
Halldóra segist alltaf hafa ætlað sér að stunda kennslu sem
lífsstarf. Hún byrjaði því snemma að kenna ýmist í farkennslu eða
heimiliskennslu. Frá því að hún var 17—22 ára stundaði hún slíka
kennslu, sem þá var með sérstökum hætti að því leyti, að efnaheim-
ili fengu kennara fyrir börn sín, en einnig fengu börn af öðrum
bæjum að njóta kennslunnar, og vinnufólkið sumt hvað notaði líka
tækifærið með leyfi húsbænda og kennara.
Halldóra segir frá tveim þessara kennsluvetra, en þá kenndi
hún í Höfnum á Skaga. Pá bjó þar Jóninna Jónsdóttir, ekkja Arna
Sigurðssonar frænda Halldóru. Hún vildi koma öllum til nokkurs
þroska. Og þarna var stórt og mannmargt heimili, margir nem-
endur, ungir og gamlir, vinnumenn og vinnukonur, og þarna
komu börn og unglingar úr nágrenninu. A heimilinu var lítill
gestur, Sigfús Halldórs. sonarsonur Arna bónda. Hann var þá
þriggja ára. Um hann segir Halldóra: „Hann er sá nemandi minn,
sem er mér minnisstæðastur. Virtist hann eiginlega læra allt af
sjálfu sér. Fluglæs var hann tveggja ára, eftir því sem sagt var.“
Hann hafði gaman af að fylgjast með í landafræðitímum. Og eitt
sinn, þegar Halldóra kom inn í stofuna, þar sem kennsla fór fram,
sat stór og sterklegur vinnumaður og hlýddi á Sigfús. „Sigfús litli
benti á lönd og borgir á kortinu. Sigfús er yngsti kennarinn og
nemandi hans elsti nemandinn, sem ég hef haft um dagana“
(Ævisagan, 66—67).
En margs fleira var af kennaranum krafist en kennslu algengra
námsgreina, einnig varð hún að kunna að sauma alls konar fatnað,
karlmanna- og kvennafatnað, húfur, skyrtur og treyjur o.s.frv.
Hún fann fljótt, að hún var illa búin undir kennslustarfið og því
betur sem lengra leið. Hún ræddi þetta við móður sína, sem var fús
til hjálpar. Og þar sem kennaramenntun fékkst ekki á Islandi,
skrifaði hún Ólafíu Jóhannsdóttur rithöfundi, sem var gamall
heimilisvinur þeirra mæðgna og kunnug í Noregi, en þangað þótti
Halldóru fýsilegt að leita. Ólafía útvegaði henni ódýra vist í
Kristjaníu, en það sem réð úrslitum, var boð Jóninnu húsfreyju í
Höfnum að lána Halldóru farareyri, sem á skorti. Hún bauð
einnig Björgu móður Halldóru til vistar hjá sér, meðan á náminu
stæði. Jóninna var rík kona, einnig að gæðum.
Þegar fjármálunum hafði verið ráðið til lykta, var næsta skrefið
að halda til Noregs. Halldóra tók sér far með Vestu til Kaup-
mannahafnar. Hún lenti með sex íslenskum stúdentum á leið til
nams í Kaupmannahöfn, ýmist á leið til framhaldsnáms eða að