Morgunblaðið - 13.01.2001, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá Nóatúni
vegna umfjöllunar fjölmiðla varð-
andi innflutning nautakjöts frá Ír-
landi:
„Að gefnu tilefni óskar Nóatún
eftir að taka fram eftirfarandi vegna
umfjöllunar fjölmiðla á innflutningi
nautakjöts frá Írlandi þar sem farið
hefur verið rangt með helstu stað-
reyndir. Nóatún flutti inn nautakjöt
frá Írlandi í samráði við landbúnað-
arráðuneytið og með samþykki Yf-
irdýralæknisembættis, enda lágu
frammi fullkomin heilbrigðisvottorð
írska landbúnaðarráðuneytisins.
Öllum reglum um heilbrigði hefur
verið fylgt við innflutning nauta-
kjötsins fyrir Nóatún og öll tilskilin
heilbrigðisvottorð samkvæmt ís-
lenskum reglum hafa verið til staðar.
Á vottorðunum er sérstaklega tekið
fram að nautgripirnir hafi verið
rannsakaðir fyrir slátrun til að
ganga úr skugga um að ekki hafi
fundist nein merki um kúariðu í
þeim. Tilskilin vottorð eru hér lögð
fram til sönnunar.
Nautakjötið sem Nóatún flutti inn
frá Írlandi í lok sl. árs kemur ein-
göngu frá viðurkenndum framleið-
endum á ósýktu svæði. Aðeins hafa
verið fluttir inn nautavöðvar. Í því
sambandi er rétt að taka fram að
kúariða hefur aldrei greinst í nauta-
vöðvum. Kúariða finnst eingöngu í
beinum og mænu. Vísindin sýna
fram á að kúariða berst ekki með
hreinum vöðvum.
Nóatún er leiðandi aðili í kjötsölu
á Íslandi og það hefur ávallt verið
metnaður fyrirtækisins að leita alltaf
til besta framleiðanda hverju sinni,
hvort sem um íslenskan eða erlend-
an framleiðanda er að ræða. Stefna
Nóatúns hefur tekið mið af því að
vera eingöngu með úrvals kjötvörur
og hefur ávallt verið leitað til við-
skiptaaðila sem hafa getað sýnt fram
á að öllum reglum sé framfylgt við
framleiðslu og slátrun.
Nóatún hefur til margra ára flutt
inn kjötvörur erlendis frá ásamt
fleiri íslenskum matvælafyrirtækj-
um svo sem nautakjöt frá Dan-
mörku, kalkún frá Svíþjóð, hreindýr
og endur frá Finnlandi. Aldrei hafa
komið upp nein vandamál við þann
innflutning, enda lágu fyrir fullkom-
in heilbrigðisvottorð réttra yfir-
valda.
Nóatún mun áfram halda sömu
stefnu í viðskiptum við kjötframleið-
endur og mun ávallt gæta þess að
bjóða viðskiptavinum sínum upp á
fyrsta flokks matvöru.“
Yfirlýsing
frá Nóatúni
HALLDÓR Runólfsson yfirdýra-
læknir segir að það sé sitt mat að
engin hætta á riðusmiti hafi fylgt
innflutningi á írskum nautalundum,
sem fluttar voru til landsins í lok síð-
asta árs. Vísindamenn séu sammála
um að kúariðusjúkdómurinn, sem
m.a. hefur greinst á Írlandi, berist
ekki með úrbeinuðu nautakjöti. Hall-
dór staðfesti hins vegar á blaða-
mannafundi í gær að þegar ákvörðun
var tekin skömmu fyrir jól um að
heimila innflutninginn hafi ekki legið
fyrir vottorð um að engir dýrasjúk-
dómar hafi fundist í upprunalandinu
á síðustu sex mánuðum líkt og kveðið
er á um í auglýsingu.
Skömmu fyrir jól heimilaði yfir-
dýralæknir versluninni Nóatúni að
flytja inn 6.437 kg af írskum nauta-
lundum. Umhverfis- og heilbrigðis-
nefnd Reykjavíkur samþykkti álykt-
un í vikunni þar sem þessum
innflutningi er harðlega mótmælt.
Vísar nefndin m.a. til þess að inn-
flutningurinn virðist í andstöðu við
gildandi reglur.
Nefndin á þar við auglýsingu „um
innflutning á sláturafurðum sem
ekki hafa fengið hitameðferð“. Í aug-
lýsingunni segir að eitt af þeim vott-
orðum sem skuli fylgja vörum sem
ekki hafa hlotið fullnægjandi hita-
meðferð sé „opinbert heilbrigðis-
vottorð frá upprunalandi sem stað-
festi að engir sjúkdómar sem eru á
lista A frá OIE (Alþjóða heilbrigð-
ismálastofnun dýra) hafi fundist í
landinu í 6 mánuði fyrir útflutning“.
Ísland skuldbundið
samkvæmt reglum WTO
Yfirdýralæknir og Guðmundur B.
Helgason, ráðuneytisstjóri í land-
búnaðarráðuneytinu, efndu í gær til
blaðamannafundar til að útskýra af-
stöðu stjórnvalda til málsins.
Guðmundur sagði mikilvægt að
hafa í huga að við stofnun Alþjóða-
viðskiptastofnunarinnar (WTO) árið
1995 hefði Ísland tekið á sig samn-
ingsskuldbindingar um markaðsað-
gang fyrir landbúnaðarvörur, þ.m.t.
hráar sláturafurðir. Fram til þess
tíma hefði ríkt ófrávíkjanlegt inn-
flutningsbann á ýmsar landbúnaðar-
vörur, sem gátu borið með sér dýra-
sjúkdóma. Lögum um dýrasjúkdóma
og varnir gegn þeim hefði þess
vegna verið breytt og landbúnaðar-
ráðherra veitt heimild til að leyfa
innflutning á þar til greindum vörum
að fengnum meðmælum yfirdýra-
læknis, enda þætti sannað að ekki
bærist smitefni með þeim sem ylli
dýrasjúkdómum.
Strangar reglur á Íslandi
Fram kom á blaðamannafundin-
um að frá því lögunum var breytt
hefði hrátt nautakjöt verið flutt inn
frá Danmörku, Finnlandi, Hollandi
og Írlandi. Fjölmörgum umsóknum
um innflutning hefði verið hafnað
vegna þess að þær hefðu ekki upp-
fyllt skilyrði. Halldór sagði að reglur
um innflutning á hráu kjöti, sem
fylgt væri á Íslandi, væru meðal
þeirra ströngustu í heiminum. Ísland
væri t.d. eina landið í heiminum sem
gerði kröfu um að dýr, sem kjöt af-
væri flutt til landsins, mættu ekki
hafa fengið hormóna- eða fúkkalyfja-
meðferð. Hann sagði að fram að
þessu hefði landbúnaðarráðuneytið
verið gagnrýnt fyrir að ganga of
langt í kröfum um innflutning á kjöt-
vörum.
Á blaðamannafundinum í gær
lagði Halldór fram þau heilbrigðis-
vottorð sem lágu fyrir þegar ákvörð-
un um innflutning á írsku nautalund-
unum var tekin. Þar kemur m.a.
fram að kjötið hafi verið rannsakað
með tilliti til kúariðusjúkdómsins.
Fram kemur að kjötið komi af dýra-
hjörðum þar sem sjúkdómurinn hafi
ekki greinst og þeir hlutar dýrsins
sem riðusmitefni greinist í hafi verið
fjarlægðir, en þar er átt við hluta
sem tengjast mænu, heila, beinum
og taugakerfi dýranna. Halldór
sagði að kjötið kæmi einvörðungu af
ungum dýrum. Um væri að ræða úr-
beinað kjöt og það væri samdóma
álit vísindamanna að riðusmit væri
ekki að finna í nautavöðvum.
Vottorð um kúariðutilfelli á síð-
ustu 6 mánuðum lá ekki fyrir
Í upplýsingum sem Halldór dreifði
í gær kemur fram að á síðasta ári
greindust 145 nautgripir með riðu á
Írlandi en í landinu öllu eru um 7
milljónir nautgripa. Þeirri spurn-
ingu var varpað fram á fundinum
hvers vegna innflutningurinn hefði
verið heimilaður þegar sérstaklega
kæmi fram í auglýsingu um innflutn-
inginn að honum þyrfti að fylgja
vottorð um að engir sjúkdómar
hefðu greinst á síðustu sex mánuð-
um. Ekkert slíkt vottorð hefði verið
lagt fram. Guðmundur Helgason
sagði nauðsynlegt að hafa í huga að
þessar reglur væru ekki í samræmi
við gildandi lög um dýrasjúkdóma og
varnir gegn þeim og raunar ekki
heldur í samræmi við þær skuldbind-
ingar sem Ísland hefði undirgengist
hjá WTO. Það yrði að túlka reglurn-
ar með vísan til laganna og þessara
skuldbindinga. Aðspurður viður-
kenndi hann að reglurnar væru gall-
aðar enda hefði nú um nokkurt skeið
staðið yfir endurskoðun á þeim.
Upplýsinga um eftirlit með kúariðu í
Írlandi hefði verið aflað og íslensk
stjórnvöld væru sannfærð um að það
væri gott.
Halldór sagði að ef yfirdýralækna-
embættið ætti að túlka reglurnar
bókstaflega væri innflutningur á
kjöti almennt óhugsandi. Það sem
skipti máli væri að leggja vísindalegt
mat til grundvallar eins og gert hefði
verið í þessu tilfelli. Hann sagðist
hafa rætt þetta mál við landlækni
sem hefði lýst sig sammála þeim
grundvallarreglum sem unnið hefði
verið eftir.
Halldór viðurkenndi að hann hefði
orðið var við ótta hjá neytendum
vegna umræðu um þessi mál síðustu
daga. Hann sagði að þessi ótti væri
ástæðulaus og mikilvægt væri að
reynt væri að slá á hann. Eftirlit með
innfluttum kjötvörum væri mjög
strangt og raunar mun strangara
heldur en með öðrum matvælum
sem unnin væru og seld á Íslandi.
Hann sagði hins vegar mikilvægt að
innfluttar kjötvörur væru merktar
upprunalandinu. Þetta væru upplýs-
ingar sem neytendur ættu rétt á að
fá.
Aðspurður sagði Halldór að ekki
lægju fyrir hjá embætti yfirdýra-
læknis umsóknir um frekari inn-
flutning á nautakjöti frá Írlandi.
Yfirdýralæknir segir að farið hafi verið að reglum þegar heimilað
var að flytja inn írskt nautakjöt
Ekkert bendir til að riðu-
smit sé í nautavöðvum
Morgunblaðið/Golli
Halldór Runólfsson yfirdýralæknir (t.v.) og Guðmundur B. Helgason
ráðuneytisstjóri kynntu afstöðu landbúnaðarráðuneytisins.
FLOKKSÞING Framsóknar-
flokksins verður haldið í Reykja-
vík dagana 16. til 18. mars næst-
komandi. Samkvæmt samtölum
Morgunblaðsins við flokksmenn
er talið einsýnt að Halldór Ás-
grímsson verði einróma endur-
kjörinn formaður en ljóst er að
kosinn verður nýr varaformaður.
Á síðasta flokksþingi var Finnur
Ingólfsson kjörinn varaformaður
en sem kunnugt er gegnir hann nú
stöðu seðlabankastjóra og er af
þeim sökum ekki í endurkjöri.
Nafn Guðna Ágústssonar land-
búnaðarráðherra hefur borið á
góma í umræðu meðal framsókn-
armanna um varaformannskjörið.
Guðni staðfesti í samtali við Morg-
unblaðið, aðspurður um þessi efni,
að margir flokksmenn hefðu haft
samband við sig víða að og viljað
styðja sig sem varaformann.
„Það virðast margir treysta
mér til þessara verka. Ég mun á
næstu dögum meta það og taka
ákvörðun með mínum stuðnings-
mönnum hvort ég gef kost á mér
og tekst á við þetta mikla verk-
efni. Það styttist í flokksþingið,“
sagði Guðni.
Siv telur yfirlýsingu
ótímabæra
Siv Friðleifsdóttir umhverfis-
ráðherra gaf kost á sér í stöðu
varaformanns flokksins á síðasta
flokksþingi en beið lægri hlut fyr-
ir Finni Ingólfssyni. Aðspurð
hvort hún ætli að gefa kost á sér
að nýju sagði Siv ekki tímabært að
gefa út neinar yfirlýsingar á þessu
stigi. Málin yrðu vegin og metin á
næstunni, eins og hún orðaði það.
„Þetta er talsvert rætt innan
flokksins, eins og eðlilegt er. Það
er mikilvægt mál þegar stjórn-
málaflokkur velur sér framtíðar-
leiðtoga, sem flestir álíta að staða
varaformanns feli í sér,“ sagði Siv.
Guðni Ágústsson
íhugar varafor-
mannsframboð
ÞRÓUNARSJÓÐUR Hjaltlands
hefur ákveðið að leggja fjárhæð sem
svarar til um 535 milljóna kr. til
byggingar nýrrar Norrænu. Stjórn-
arformaður útgerðarfélagsins Smyr-
il line telur að nú sé verkefnið aftur
komið á rétt skrið.
Færeyska félagið Smyril line hef-
ur samið við skipasmíðastöð í Þýska-
landi um smíði nýrrar bíla- og far-
þegaferju sem á að koma í stað
Norrænu. Ferjan á að kosta hátt í
sjö milljarða króna. Upphaflega var
stefnt að því að ferjan hæfi siglingar
vorið 2002 en skipasmíðastöðin hefur
tilkynnt að það verði ekki fyrr en ári
síðar vegna erfiðleika útgerðarinnar
að inna útborgunina af hendi.
Komið hefur fram að þýskir og
hollenskir bankar lána 80% smíða-
verðsins en 20% eiga að koma frá út-
gerðinni. Hefur verið unnið að söfn-
un hlutafjár. Meðal annars ákvað
Byggðastofnun fyrir lok síðasta árs
að leggja rúmar 100 milljónir í verk-
efnið, í formi hlutafjár og láns til
Austfars ehf., umboðsaðila Smyril
line á Íslandi, til hlutafjárkaupa. Nú
hefur Þróunarsjóður Hjaltlands
ákveðið að leggja um 535 milljóna
króna hlutafé í Smyril line í þessum
tilgangi. Óafgreidd er beiðni til fær-
eysku landstjórnarinnar um 250
milljóna kr. fyrirgreiðslu en áður
hafði stjórnin hafnað því að veita
ábyrgð vegna skipakaupanna.
Á rétt skrið
Norræna kemur við á Hjaltlandi í
siglingum sínum milli Íslands, Fær-
eyja, Noregs og Danmerkur. Í
fréttatilkynningu frá Smyril line
kemur fram að Þróunarsjóður Hjalt-
lands meti það svo að framkvæmdin
sé fjárhagslega hagkvæm. Jafn-
framt sjái sjóðurinn ýmsa möguleika
í þátttöku í rekstri Norrænu og vak-
in er athygli á því að í smíðum séu
tvær ferjur sömu gerðar fyrir leiðina
milli Leirvíkur á Hjaltlandi og Aber-
deen í Skotlandi.
Jónas Hallgrímsson, fram-
kvæmdastjóri Austfars ehf. og
stjórnarformaður Smyril line, segir
að ákvörðun Þróunarsjóðs Hjalt-
lands um þátttöku í verkefninu sé
mikilvæg fyrir framgang þess, málið
sé aftur komið á rétt skrið. Vonast
hann til þess að þetta leiði til þess að
nú komi aftur að verkefninu ýmsir
fjárfestar sem hafi hlaupið undan í
erfiðleikunum. Þá telur hann að sú
ákvörðun opinberra byggðaþróun-
arsjóða á Íslandi og Hjaltlandi verði
til þess að heimamenn, Færeyingar,
láti ekki sitt eftir liggja.
Smíði nýrrar bílaferju í stað Norrænu
Þróunarsjóður Hjaltlands
leggur fram 535 milljónir