Morgunblaðið - 01.05.2001, Blaðsíða 32

ERLENT
32 ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Stiga sláttuvélar
Hjá okkur er mikið úrval af hinum vel
þekktu Stiga sláttuvélum.
Aðalsmerki Stiga eru gæði og góð ending.
Ef þú vilt hafa garðinn þinn grænan í sumar
komdu þá til okkar og skoðaðu úrvalið.
Askalind 4
Vetrarsól er flutt að
í Kópavogi
Vetrarsól - Askalind4 - Kópavogi - Sími 5641864
A
U
G
L
Ý
S
I
N
G
A
S
E
T
R
I
Ð

BÚIST er við að Martin McGuinness,
menntamálaráðherra í heimastjórn-
inni á Norður-Írlandi, muni verða
fyrstur stjórnmálamanna í Sinn Fein
til að viðurkenna opinberlega að hann
hafi verið hátt settur maður í Írska
lýðveldishernum, IRA. Haft er eftir
heimildum að McGuinness muni eða
hafi nú þegar sagt nefnd, sem kannar
atburði Blóðuga sunnudagsins, er
breskir hermenn skutu 14 óbreytta
borgara í Londonderry 1972, að hann
hafi þá verið næstráðandi innan IRA
í borginni. Hingað til hafa það verið
óskráð lög að fulltrúar Sinn Fein játi
aldrei nein tengsl við IRA og IRA-
liðar sjálfir sverja þess eið að gefa
ekkert upp um samtökin.
Þáttaskil eða
pólitísk klókindi?
Ýmsir fréttaskýrendur líta á þetta
sem merki um að IRA sé tilbúið til að
láta af vopnaðri baráttu en aðrir telja
að ástæðan sé stjórnmál og tilraun
McGuinness til að auka trúverðug-
leika sinn frammi fyrir rannsóknar-
nefndinni. Sagt er að lýðveldissinnar
hafi komist að þeirri niðurstöðu að
ekki væri til neins fyrir McGuinness
að sverja fyrir aðild sína að IRA á ár-
um áður.
Sagt er að McGuinness hafi sent
rannsóknarnefndinni bréf þar sem
hann viðurkennir að hafa verið næst-
ráðandi í IRA í Londonderry 30.
janúar 1972, Blóðuga sunnudaginn,
og í því vísi hann á bug sem „þvætt-
ingi“ breskri leyniþjónustuskýrslu
þar sem því er haldið fram að Mc-
Guinness hafi hleypt af fyrsta
skotinu.
Vopnin í geymslu
Í bréfinu kemur einnig fram, að
sögn, að McGuinness, sem átti mest-
an þátt í nýrri rannsókn á Blóðuga
sunnudeginum, hafi verið sammála
skipuleggjendum mótmælanna í
Londonderry um að engu ofbeldi yrði
beitt. Hafi hann fengið skipun um það
frá yfirmanni sínum að segja öðrum
IRA-mönnum að láta bresku her-
mennina í friði. Þá er sagt að McGu-
inness haldi því fram að vopnaðir
IRA-menn hafi haldið sig fjarri borg-
inni en vopn annarra hafi verið sett í
geymslu.
Það þykja mikil tíðindi ef
McGuinness hefur viðurkennt að
hann hafi verið næstæðsti yfirmaður
IRA í Londonderry, en breska leyni-
þjónustan taldi raunar að hann hefði
verið æðsti yfirmaður samtakanna í
borginni. Var hann yfirheyrður sem
slíkur 1971.
Ian Paisley yngri, talsmaður Lýð-
ræðislega sambandsflokksins á N-Ír-
landi, sagði um helgina að viður-
kenndi McGuinness aðild að IRA
bæri stjórnvöldum skylda til að hand-
taka hann og dæma í fangelsi.
AP
Martin McGuinness, menntamálaráðherra Norður-Írlands, er hann kom
út af blaðamannafundi í Belfast í gær.
McGuinness sagð-
ur hafa viður-
kennt aðild að IRA
Belfast. Daily Telegraph, AFP.
NÝJAR tillögur sem Gerhard
Schröder Þýzkalandskanzlari og
Jafnaðarmannaflokkur hans hafa
lagt fram um framtíðarfyrirkomu-
lag stofnanauppbyggingar Evrópu-
sambandsins (ESB) mæltust í gær
misjafnlega fyrir í höfuðborgum
hinna ESB-ríkjanna.
Veigamest hinna nýju tillagna er
að framkvæmdastjórn ESB verði
breytt í eins konar „ríkisstjórn Evr-
ópu“ og að ráðherraráðið, sem fram
til þessa hefur verið valdamesta
ESB-stofnunin, verði að eins konar
efri deild Evrópuþingsins.
Wolfgang Schüssel, kanzlari
Austurríkis, brást við með því að
segja að vissulega væri þörf á að
endurskoða stofnanauppbyggingu
ESB, en hana ætti ekki að nota til
að „smíða evrópskt ofur-ríki“.
Tillögur Schröders eru hluti af
stefnumótunarplaggi sem hann hef-
ur lagt fyrir flokk sinn, SPD. Þýzka
vikuritið Der Spiegel greindi frá
þeim á laugardag og talsmenn SPD
staðfestu þær á sunnudag. Yfirlýst
meginmarkmið tillagnanna er að
„þingræðisvæða“ stofnanir ESB,
þar sem Evrópuþinginu yrðu falin
aukin völd auk þess sem ráðherra-
ráðinu yrði breytt í efri deild þess.
Yrði tillögunum hrint í fram-
kvæmd yrði Evrópuþinginu falið
meðal annars að bera ábyrgð á sam-
eiginlegum fjárlögum ESB. Þar
með yrði sameiginlega landbúnað-
arstefnan, sem eins og sakir standa
gleypir nærri helming allra út-
gjalda ESB, einnig á valdi þingsins.
Þessar tillögur fylgja í kjölfar
krafna þýzkra ráðamanna um að
samin verði stjórnarskrá fyrir ESB,
þar sem kveðið verði á um verka-
skiptingu hinna yfirþjóðlegu stofn-
ana sambandsins og stjórnvalda í
aðildarríkjunum. Joschka Fischer,
utanríkisráðherra Þýzkalands, hef-
ur talað um að ESB ætti að stefna
að því að verða „sambandsríki þjóð-
ríkja“.
Tillögurnar fylgja ennfremur í
kjölfar þess að á leiðtogafundi ESB
í Nice í desember sl. var samið um
breytingar á fyrirkomulagi ákvarð-
anatöku hjá sambandinu, sem koma
eiga til framkvæmda við stækkun
þess, en þar tryggðu Þjóðverjar sér,
sem fjölmennasta aðildarþjóð ESB,
hlutfallslega meiri áhrif en þeir
njóta samkvæmt núgildandi fyrir-
komulagi.
Umræðunni fagnað
Talsmaður utanríkisráðuneytis-
ins í Stokkhólmi tjáði AFP-frétta-
stofunni að sænska stjórnin, sem
gegnir formennskunni í ESB þetta
misserið, „fagni umræðu um fram-
tíð [sambandsins], þar sem mis-
munandi sjónarmið eru rædd“.
Á skrifstofu Tony Blair, forsætis-
ráðherra Bretlands, voru viðbrögð-
in varkár; tillögur Schröders sagðar
einungis vera nýjasta innleggið í þá
umræðu sem í gangi er um framtíð-
arfyrirkomulag stofnanakerfis
ESB. En einn talsmaður brezku
stjórnarinnar benti á sjónarmið
sem Blair hafði lýst í ræðu sem
hann flutti í Varsjá í fyrrahaust, þar
sem hann sagði að ESB hefði burði
til að láta að sér kveða á alþjóða-
vettvangi sem „risaveldi“ en ætti að
láta aðildarríkin um að framkvæma
það hlutverk frekar en að láta yf-
irþjóðlegar stofnanir um að sinna
því.
Talsmaður franska utanríkis-
ráðuneytisins sagði Schröder hafa
komið fram með „nýtt innlegg í um-
ræðuna um framtíð Evrópu“. Tók
talsmaðurinn fram að tillögur
kanzlarans væru í takt við aðrar
þýzkar hugmyndir sem væru vel
kunnar.
Þýzki utanríkisráðherrann
Joschka Fischer, sem flutti ávarp í
Evrópumálastofnuninni í Dyflinni
(Institute for European Affairs) í
gær, notaði þar tækifærið til að
reyna að slá á áhyggjur sem ótví-
rætt gætir víða í ESB um að tillögur
af þessu tagi hafi það að markmiði
að leysa upp þjóðríkið. Sagði hann
það alls ekki standa til. Hins vegar
muni „þrýstingur alþjóðavæðingar-
innar knýja fram „meiri Evrópu“ og
nánari samruna“.
Nýjar tillögur Gerhards Schröders Þýzkalands-
kanzlara um framtíðarskipan stofnana ESB
Misjöfn viðbrögð í
aðildarríkjunum
AP
Evrópufáninn (t.v.) og þýzki þjóðfáninn blakta í vorblíðunni fyrir ut-
an nýju kanzlarahöllina í Berlín í gær. Þýzka kanzlaraembættið flyt-
ur þar formlega inn á morgun, miðvikudag.
Berlín. AFP, AP.
TVEIR dingóhundar drápu í gær
níu ára gamlan dreng og bitu annan
illa á ástralskri sumarleyfiseyju.
Eltu þeir tvo drengi og réðust á þá er
annar þeirra féll.
Drengirnir, sem voru í leyfi með
foreldrum sínum á Fraser-eyju und-
an ströndum Queenslands höfðu
brugðið sér í gönguferð og höfðu
ekki farið langt er þeir mættu villi-
hundunum. Létu þeir ófriðlega og
drengirnir tóku þá á rás heim og
hundarnir á eftir. Þegar annar
drengjanna féll á hlaupunum, réðust
hundarnir á hann og drápu. Hinn
drengurinn komst í búðirnar og lét
vita.
Þegar faðir drengsins, sem féll í
jörðina, kom á vettvang var sonur
hans látinn og hundarnir réðust nú á
annan son hans, sjö ára, sem hafði
komið með honum. Bitu þeir hann
illa en þó ekki alvarlega. Hundarnir
hafa nú verið skotnir.
Um 300.000 sumarleyfisgestir
koma til Fraser-eyju árlega en þar
eru um 160 dingóhundar. Eru þeir
raunar friðaðir vegna þess, að þeir
eru taldir arfhreinastir allra hunda
af þessari tegund.
Íbúarnir á eyjunni kenna ferða-
fólkinu um atburðinn og segja, að
það sé alltaf að
reyna að gefa
hundunum og
hæna þá að sér
þótt það sé
harðbannað.
Segja þeir, að
áður hafi
dingóhund-
arnir falist í
runnagróðri er
þeir urðu
manna varir
en nú séu þeir
ekki lengur
hræddir við
menn. Dingóhundar hafa áður ráðist
á fólk á Fraser-eyju, 1998 og 1999,
en þó án þess að drepa það. Nú hefur
verið ákveðið að herða mjög viðurlög
við því að gefa hundunum og á það að
varða háum fjársektum.
Árásin í gær minnir á annað mál,
sem frægt varð á níunda áratugnum
en þá hélt kona, Lindy Chamberlain,
því fram, að dingóhundar hefðu tekið
níu vikna gamalt barn hennar er hún
var í tjaldferðalagi við Ayers-klett-
inn inni í miðri Ástralíu. Var hún
dæmd fyrir að hafa myrt barnið og
sat í fangelsi í þrjú ár áður en dóm-
urinn var ómerktur.
Dingóhundar drápu
dreng og bitu annan
Sydney. AFP, Reuters.
Dingóhundur
á Fraser-eyju.