Morgunblaðið - 01.05.2001, Page 42

S
IGURSTEINN Másson
hlaut 200 atkvæði en
Kristófer Þorleifsson
geðlæknir fékk 62 at-
kvæði í atkvæðagreiðslu
um embætti formanns. Sigursteinn
sagði að kjörinu loknu að félagið
væri fyrst og fremst sjúklingafélag
og hefði eftirlitsskyldu með stofnun-
um og sambýlum. Kristófer sagði að
í ljósi þessa væri sýnt að annar aðili
þyrfti að taka yfir stuðningsþjón-
ustuna.
Á fundinum var samþykkt tillaga
stjórnar að nýjum lögum félagsins
en umdeildasta breytingin er sú að
launaðir starfsmenn Geðhjálpar
mega ekki lengur taka sæti í stjórn
þess en fá áheyrnarfulltrúa á stjórn-
arfundum. Aðalfundur Geðhjálpar
var haldinn 31. mars sl. en þáverandi
formaður félagsins, Eydís K. Svein-
bjarnardóttir, frestaði fundinum eft-
ir að deilur komu upp um hvort
fundargestir væru allir félagsmenn
eða ekki. Þá skýrði hún ennfremur
frá því að ársreikningar félagsins
væru ekki tilbúnir og mun það hafa
verið vegna mistaka eins starfs-
manns félagsins við færslu bókhalds.
Deilurnar snerust m.a. um það hvort
viðstaddir væru fullgildir félags-
menn og mættu kjósa fundarstjóra.
Þar sem ekki náðist samkomulag um
fundarstjóra lýsti formaður því yfir
að fundi væri frestað til 28. apríl og
gekk síðan af fundi ásamt megin-
þorra stjórnar. Stuðningsmenn
Kristófers héldu áfram fundinum og
kusu stjórn en síðar náðist sam-
komulag um að láta þá kosningu
ekki gilda en útkljá mál-
in á fundinum 28. apríl.
Framhaldsaðalfundur-
inn á laugardag hófst
með því að fráfarandi
formaður félagsins til-
kynnti að samkomulag
hefði náðst milli sín og Kristófers um
að velja Dögg Pálsdóttur lögmann
sem fundarstjóra. Dögg greindi
fundarmönnum frá því að aðalfundi
yrði að ljúka kl. 16 þar sem húsið
þyrfti að vera laust kl. 16.30. Þá
sagði hún að húsinu yrði lokað þegar
kjör formanns stjórnar hæfist.
Lögum skv. hófst svo formleg
dagskrá með því að Eydís kynnti
skýrslu stjórnar og því næst voru
lagðar fram skýrslur gjaldkera og
reikningar félagsins fyrir síðastliðið
reikningsár. Þá var samþykkt að
félagsgjald héldist óbreytt, 1.200
krónur, fyrir árið 2001. Að því loknu
hófst umræða um tillögur stjórnar
að nýjum heildarlögum félagsins.
Margir létu skrá sig á mælendaskrá
og þótti sumum fundarmanna tillaga
að nýju lögunum vera mótsagna-
kennd. Í 2. gr. a-lið segir að því
markmiði félagsins, að „bæta hag
þeirra sem eiga við geðræn vanda-
mál að stríða svo og aðstandenda
þeirra“ verði m.a. náð með því að sjá
til þess „að jafnræðisregla stjórnar-
skrárinnar sé virt og þeim mann-
réttindasáttmálum sem Ísland á að-
ild að sé framfylgt“. Þótti sumum
þetta stangast á við 3. gr. þar sem
segir: „Ef félagsbundnir launaðir
starfsmenn félagsins, eða starfsemi
á vegum þess, ná kjöri til stjórnar-
setu, hætta þeir samhliða störfum
sínum sem þeir þáðu laun fyrir“ og
sögðu að með þessu væri verið að
brjóta gegn rétti fólks til að stunda
atvinnu að eigin vali. Stuðnings-
mönnum lagabreytinganna þótti
nauðsynlegt að setja slíkt ákvæði í
lög þar sem sýnt þótti að sæti starfs-
maður stuðningsþjónustu Geðhjálp-
ar í stjórn félagsins væri hann orð-
inn hvort tveggja í senn, yfirmaður
og undirmaður.
Beðið um endurtalningu
Kristófer lagði til að tillögum
stjórnar að nýjum lögum
yrði vísað frá og gengið
yrði til næsta dagskrár-
liðar, kosningar for-
manns. Samþykki meiri-
hluta fundarmanna
þurfti til þess að tillög-
unum yrði vísað frá. Með handaupp-
réttingu lá ljóst fyrir, án þess að til
talningar kæmi, að minnihluti fund-
armanna studdi frávísunartillögu
Kristófers. Því hélt áfram umræða
um tillögur stjórnar. Þegar mæl-
endaskrá var tæmd var gengið til at-
kvæða um lagabreytingarnar og var
það gert með handaupp
Átta manneskjur gegndu
teljara, fjórar tilnefndar
Geðhjálpar og fjórar tilne
Kristófer. Niðurstaða þeir
ingar var sú að 237 greiddu
Til þess að tillögurnar öðlu
þurfti samþykki 2/3 hluta
manna eða 158. Alls samþy
tillögurnar en 68 voru á mó
ingsmenn Kristófers töl
inguna ekki fullnægjandi
um endurtalningu og nýj
Að höfðu samráði við eftir
ákvað fundarstjóri að taln
endurtekin en af sömu telj
talning varð enn meira a
stjórnarmönnum í vil. Alls
243 atkvæði, þar af samþy
nýju lögin en 65 voru á mót
Fundarstjóri tilkynnti
lögin öðluðust gildi þegar í s
dagskrá aðalfundar yrði fr
samkvæmt þeim, en skv.
unum skal auk stjórnarman
þrjá menn til vara í stjórn.
Því næst var gengið ti
skrárliðar, kosningar f
Auglýst var eftir tillögum
mannsefni. Stungið var up
ursteini Mássyni varaform
Kristófer Þorleifssyni geðl
kvæðagreiðsla var skrifleg
atkvæði þannig að Sigurste
200 atkvæði en Kristófer
þessa niðurstöðu varð mikið
salnum og fagnaðarlæti o
steinn og Eydís féllust í fa
formaður tók svo til máls
fundarmönnum sínar in
þakkir. Því næst bað hann v
að minnast með augna-
bliksþögn þeirra fjöl-
mörgu sem látist hafa
vegna geðsjúkdóma.
Fundarstjóri greindi
frá því að skv. nýsam-
þykktum lögum skyldi
kjósa sex stjórnarmenn
varamenn. Þá sagði hún að
hefði komið upp vegna nýr
um það hvort Tryggvi B
sem kosinn var til stjórn
tveggja ára á síðasta aðalfu
áfram í stjórn. Hún sagði að
samráði við Hjört Torfason
Morgunbla
Sigríður Kristinsdóttir, Þórunn Gunnarsdóttir, Þóra Kolbrún Sigurðardóttir, Eydís K. Sveinbjarna
lengst t.h., lætur af embætti formanns Geðhjálpar og Sigursteinn Másson, sem tekur við stjórnartaum
Sævar Bjarnason og Kristófer Þorleifsson geðlæknir.
GEÐHJÁLP
Sigursteinn Másson
var kjörinn formaður
Geðhjálpar á fram-
haldsaðalfundi félags-
ins á Hótel Íslandi á
laugardag. Kristín
Sigurðardóttir segir
frá því sem gerðist á
fundinum.
Fyrst og frems
sjúklingafélag
Félagið veiti
stofnunum og
sambýlum eft-
irlit og aðhald
42 ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
1. MAÍ
FORSÆTISRÁÐHERRA
Í ÁRATUG
Ígær voru 10 ár liðin frá því að DavíðOddsson forsætisráðherra mynd-aði fyrstu ríkisstjórn sína. Hann
hefur nú setið samfellt lengur í þessu
embætti en nokkur annar stjórnmála-
maður. Það er pólitískt afrek út af fyrir
sig, ekki sízt í því persónulega návígi
sem stjórnmálabaráttan á Íslandi er.
Til þess að ná þessu marki hefur ekki
bara þurft pólitíska hæfni heldur einnig
innsæi og næman skilning í mannlegum
samskiptum.
Þegar horft er til baka yfir sögu ís-
lenzka lýðveldisins hefur lengi verið lit-
ið til Viðreisnaráranna svonefndu sem
gullaldar þessa tímabils. Þá ríkti póli-
tískur stöðugleiki í u.þ.b. tólf ár í tíð rík-
isstjórnar Sjálfstæðisflokks og Alþýðu-
flokks. Þjóðin bjó við góðæri framan af,
síðan tók við djúp efnahagslægð og und-
ir lok Viðreisnaráranna var ljóst að
þjóðarskútan var að sigla upp úr öldu-
dalnum. Sú ríkisstjórn sat undir forsæti
þriggja formanna Sjálfstæðisflokksins,
þeirra Ólafs Thors, Bjarna Benedikts-
sonar og Jóhanns Hafsteins.
Þegar Davíð Oddsson myndaði fyrstu
ríkisstjórn sína með Alþýðuflokknum
gerðu margir þeir, sem mundu Við-
reisnarárin, sér vonir um að nýtt Við-
reisnartímabil væri gengið í garð og
urðu jafnframt fyrir vonbrigðum þegar
í ljós kom við lok þess kjörtímabils að
samstarf þeirra tveggja flokka átti sér
ekki framtíð.
Tveir áratugir á milli 1970 og 1990
einkenndust af miklum pólitískum óró-
leika, óðaverðbólgu og djúpstæðum
átökum á vettvangi stjórnmálanna og
ekki sízt innan Sjálfstæðisflokksins.
Deilur meðal sjálfstæðismanna, sem
áttu sér upphaf mjög snemma á lýðveld-
istímanum, veiktu flokkinn og forystu-
menn hans mjög. En jafnframt er ljóst
að kalda stríðið og spenna í tengslum
við útfærslu landhelginnar mörkuðu
stjórnmálabaráttu þessara ára.
Frumskylda formanns Sjálfstæðis-
flokks er að halda flokknum saman og
treysta samheldni flokksmanna. Davíð
Oddsson hefur tryggt pólitískan stöð-
ugleika innan Sjálfstæðisflokksins og
jafnframt náð pólitísku frumkvæði í
hendur flokksins á nýjan leik.
Það er ein af meginástæðunum fyrir
því að meiri pólitísk kyrrð hefur verið í
landinu á undanförnum tíu árum en á
árunum milli 1970 og 1990.
Sú festa, sem stjórnmál landsins hafa
einkennzt af síðasta áratug, er forsend-
an fyrir þeim öru framförum og umbót-
um sem orðið hafa í forsætisráðherratíð
Davíðs Oddssonar.
Þetta tímabil stenzt óumdeilanlega
samanburð við Viðreisnarárin, hvort
sem horft er til stöðu stjórnmálanna eða
efnahagsþróunar. Fyrsta ríkisstjórn
Davíðs Oddssonar glímdi við eina erf-
iðustu kreppu í efnahags- og atvinnu-
málum á síðustu öld en síðan birti til og
undanfarin ár hafa Íslendingar lifað eitt
mesta góðæri í sögu lands og þjóðar.
Það er ástæða til að óska Davíð Odds-
syni til hamingju á þessum tímamótum.
Hann hefur verið sterkur en jafnframt
umdeildur forystumaður í stjórnmál-
um. Yfir landsstjórn hans hefur hvílt
farsæld.
Alþjóðlegur dagur verkalýðshreyf-ingarinnar er í dag. Það er auð-
velt að líta í kringum sig hér á landi og
sjá velmegun í hverju horni og segja
sem svo að hér sé um úreltan dag að
ræða. Farið sé í skrúðgöngur meira
eða minna fyrir siðasakir eða af göml-
um vana og á ræðupöllum heyrist
hrópuð í gjallarhorn orð sem tilheyri
liðnum tíma.
Hér á landi er ekki mikill öryggis-
viðbúnaður vegna 1. maí en öðru máli
gegnir víða í kringum okkur. Í London
verða í dag rúmlega níu þúsund lög-
regluþjónar á vakt til að kæfa í fæð-
ingu ólæti mótmælenda. Það á ekki að
láta atburðina frá því í fyrra end-
urtaka sig þegar rifin voru upp tún og
grastorfur voru settar á höfuð mynda-
styttunnar af Winston Churchill. Nú
er búið að smíða kassa utan um stytt-
una og víggirða torgið sem hún stend-
ur á. Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, hefur fordæmt aðgerðir
mótmælenda fyrirfram: „Þetta eru
ekki hugsjónir, þetta er heimska.
Þetta eru ekki mótmæli, heldur ein-
faldlega glæpir.“
Ekki er minni viðbúnaður í Berlín
þar sem einnig verða rúmlega níu þús-
und lögregluþjónar á vakt. Fyrirhuguð
mótmæli vinstrimanna hafa verið
bönnuð en engu að síður er búist við
að ólæti brjótist út.
Sú ólga, sem yfirvöld í Berlín og
London hafa áhyggjur af, tengist
þeirri bylgju mótmæla, sem hnattvæð-
ingin hefur orðið kveikjan að og fylgt
hefur leiðtogafundum af ýmsum toga
víða um heim, hvort sem það hafa ver-
ið fundir Heimsviðskiptastofnunarinn-
ar í Seattle eða leiðtoga Ameríkuríkja
í Quebec-borg. Í stuttu og einfölduðu
máli væri hægt að segja að þar sé ver-
ið að mótmæla því að með hnattvæð-
ingunni sé verið að opna allar gáttir
fyrir stórfyrirtækin til að fara sínu
fram í heiminum á meðan ódýra vinnu-
aflið í þriðja heiminum sé varnar- og
réttlaust, en hið verndaða vinnuafl í
hinum vestrænu ríkjum ekki sam-
keppnishæft, þannig að störfin flytjist
suður á bóginn.
Áhrifa alþjóðavæðingarinnar gætir
vitaskuld einnig hér á landi og það
hefur komið fram á vinnumarkaði. Í
raðir vinnandi fólks á Íslandi bætast
nú jafnt og þétt verkamenn erlendis
frá. Það er ekki síst hlutverk stétt-
arfélaga að tryggja að þetta fólk njóti
réttinda á borð við íslenska félaga
þeirra. Um leið þurfa stéttarfélög að
bregðast við þeim auknu kröfum sem
alþjóðavæðingunni fylgja. Þær eru
ekki síst fólgnar í að stuðla að því að
hér á landi sé að finna sveigjanlegt
vinnuafl, sem ráði við fjölbreytt verk-
efni, og vera þannig skrefi á undan í
stað þess að elta þróunina.
Allar götur frá árinu 1923 hefur ver-
ið farið í kröfugöngur 1. maí. Í fyrstu
göngunni báru menn skilti sem á voru
letruð kröfur á borð við „Enga nætur-
vinnu, nóga dagvinnu“ og „Algert bann
við áfengi!“ Þegar haldið var í þá
göngu var staða verkafólks öll önnur
en á okkar dögum og reyndar vart
hægt að bera saman lífskjörin þá og
nú. Hins vegar er vert að menn hafi
baráttu síðustu aldar í huga þegar
kröfuspjöldin verða hafin á loft í dag
og minnist þess um leið á alþjóðlegum
degi verkalýðshreyfingarinnar að víða
um heim eru kjör hinna vinnandi
stétta þannig að oft jaðrar við þræl-
dóm.