Morgunblaðið - 01.05.2001, Blaðsíða 60

UMRÆÐAN
60 ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Viljum bæta við
sjálfboðaliðum!
Um er að ræða 6—10 tíma á mánuði eða 1—2 tíma á viku.
Ýmis verkefni fyrir fólk á öllum aldri, s.s. sölubúðir og
bókasöfn á sjúkrahúsum, heimsóknir o.fl.
Með sjálfboðaliðastarfi gefst tækifæri til að:

Láta gott af sér leiða.

Bæta við reynslu og þekkingu.

Vera í góðum félagsskap.
Upplýsingar veitir Huldís hjá Sjálfboðamiðlun R-RKÍ.
Sími 551 8800.
ÞAÐ er gleðilegt
þegar réttmæt mót-
mæli bera árangur.
Handfærabátar sem
róa frá Arnarstapa
geta nú horft fram á
sumarvertíð sína með
ánægjulegri hætti en
á horfðist í vetur,
þegar sjávarútvegs-
ráðuneytið hafði
breytt reglugerð um
þorskfiskveiðar og
leyft netalagnir allt
árið á einu aðalveiði-
svæði þessara báta.
Vegna réttmætra
mótmæla þessara
handfærabátaeigenda varð sjávar-
útvegsráðuneytið við beiðni þeirra
að hluta til og stytti tíma neta-
lagna á svæðinu,
þannig að net mega
ekki vera þarna nema
frá 15. sept. til 1. apr-
íl. Þessi lausn dregur
úr þeim leiðindum
sem annars voru í
uppsiglingu.
Hitt er svo annað
mál hvort rétt var að
hreyfa við þessari
fiskverndunarlínu,
sem hefur verndað
hrygningarþorsk í 25
ár. Þegar sjávarút-
vegsráðherra felldi
mikilvægasta fisk-
verndunartækið úr
gildi í ár, þ.e.a.s. hrygningarstopp-
ið, kemur í ljós að einu svæðin á
öllu landgrunni Íslands, þar sem
hrygning getur farið áfallalaust
fram, er innan þessara 25 ára fisk-
verndunarlína í Faxaflóa og á
Breiðafirði.
Konný Breiðfjörð
Leifsdóttir
Höfundur er trillukona.
Fiskveiðistjórn
Þessi lausn, segir
Konný Breiðfjörð
Leifsdóttir,
dregur úr leiðindum
sem annars voru í
uppsiglingu.
Réttmæt mótmæli
bera árangur
Tónlistarskólar í
landinu eru um níutíu
og fjöldinn allur af
góðu tónlistarfólki
starfar um allt land.
Ég hef starfað við
Tónlistarskóla Borgar-
fjarðar við söng-
kennslu frá árinu 1987
og sem skólastjóri frá
árinu 1991. Hér er
mikill tónlistaráhugi
og við höfum á að
skipa mjög færu tón-
listarfólki og er það
mjög mikilvægt fyrir
héraðið að halda í
þetta góða fólk.
Frá því að ég tók
við skólastjórastöðunni hefur nem-
endafjöldi margfaldast og það er
ljóst að það er mikill áhugi fyrir
tónlistarnámi. Í vetur stunda 267
nemendur tónlistarnám við Tónlist-
arskóla Borgarfjarðar og margir
sem ekki komast að og eru á bið-
listum.
Sveitarfélög hér í Borgarfirðinum
sem standa að rekstri Tónlistar-
skóla Borgarfjarðar eru mjög já-
kvæð í garð tónlistarskólans og
hafa tekið vel í þær óskir sem kenn-
arar hafa borið fram. Kennarar við
Tónlistarskóla Borgarfjarðar eru
ánægðir með hve sveitarfélögin eru
jákvæð í þeirra garð.
Það er ekki þar með sagt að laun
tónlistarkennara í landinu séu sæm-
andi. Að mínu mati þyrfti einnig að
endurskoða laun skólastjóra og er
ljóst að þar verður breyting til
batnaðar að eiga sér stað.
Hér í Borgarfjarðarhéraði eru
þrír blandaðir kórar, karlakór,
kvennakór og barnakórar, fyrir ut-
an alla kirkjukórana. Þessum kór-
um stjórna í flestum tilfellum kenn-
arar tónlistarskólans. Ef þeirra nyti
ekki við er víst að kórastarf væri
ekki svo blómlegt sem raun ber
vitni. Ég geri ráð fyrir að um 400
manns syngi í kór í héraðinu, þar er
m.a. fólk sem hefur stundað söng-
nám við tónlistarskólann og annað
tónlistarnám og er mikill stuðning-
ur fyrir kórana að hafa tónlistar-
menntað fólk innanum.
Nú hef ég tekið dæmi frá mínum
heimaslóðum, þar sem ég þekki
best til, en veit jafnframt að þetta
er svipað á flestum stöðum. Að vísu
er aðstaða tónlistarskólanna mjög
misjöfn frá skóla til skóla.
Mjög margir einstaklingar
stunda tónlistarnám í tónlistarskól-
um um allt land þannig að greini-
lega er þörfin fyrir tónlistarkennara
og tónlistarskóla mikil.
Þar sem ég þekki til
eru allir tónlistarskól-
ar yfirfullir og þróunin
hefur verið á þessa
leið síðustu árin. Þetta
hlýtur að segja okkur
eitthvað um nauðsyn
tónlistarkennara.
Það er alveg víst að
tónlistarskólar eru
komnir til að vera, tón-
list er nauðsynlegur
þáttur í uppeldi og lífi
mjög margra. Á
mannamótum er tón-
listarflutningur stór
þáttur. Það er svo
margt sem byggist á
að hafa tónlistarkennara á hverjum
stað. Góður tónlistarskóli skipaður
hæfum tónlistarkennurum er
skrautfjöður fyrir hvert hérað og
án tónlistarinnar og menningar
værum við fátæk. Víða um land eru
tónlistarskólar þungamiðja menn-
ingar og lista. Efling menningar-
starfs og auknar kröfur um gæði
kennslu kallar á bætt launakjör
tónlistarkennara.
Þar sem er gott tónlistarfólk;
góðir tónlistarkennarar, er víst að
margir vilja fá að nýta sér þekkingu
þeirra. Þetta fólk smitar út frá sér
og vekur áhuga hjá almenningi um
að læra og njóta tónlistar. Flestir
tónlistarkennarar eiga að baki langt
og kostnaðarsamt nám bæði innan-
lands og utan og hafa sérþekkingu í
sínu fagi. Við megum ekki missa
okkar góða tónlistarfólk í önnur
störf vegna launanna.
Nú eru samningarviðræður að
fara aftur af stað og því langar mig
að segja: Það verður að tryggja
okkur tónlistarkennurum mann-
sæmandi laun í framtíðinni. Tónlist
er ómissandi og tónlistarkennarar
eru því nauðsynlegir alls staðar.
Tónlistin er
ómissandi
Theodóra
Þorsteinsdóttir
Kjör
Það verður að tryggja
okkur tónlistarkenn-
urum, segir Theodóra
Þorsteinsdóttir,
mannsæmandi laun í
framtíðinni.
Höfundur er söngkennari og
skólastjóri.
BJÖRN úr Mörk
eða Björn Kaðalsson
að baki Kára er minn-
isstæð persóna úr
Brennunjálssögu. Sig-
urður Nordal hefur
skrifað stutta lýsingu
á honum – Mannlýs-
ingar I. bls. 312. Þar
lýsir hann Birni sem
grobbnum kotkarli,
en jafnframt ráðagóð-
um og slungnum.
Fyrirmynd Bjarnar
hefur líkast til lifað
undir lok fyrstu þú-
saldar og orðið kunn-
ur fyrir sjálfshólið,
grobbið og drýldnina.
Síðar ganga af honum sögur þar til
hann sprettur fram úr kálfsskinn-
inu sem Brennunjálssaga var rituð
á og hefur síðan verið kátleg smá-
persóna úr þeirri bók, grobbinn,
slunginn og einstaklega gefinn fyr-
ir það að vera hlutgengur meðal
sér fremri manna, hetja og ein-
staklega ráðagóður. Að vera talinn
með köppum á vígaöld var keppi-
kefli þessa Bjarnar Kaðalssonar,
hann virðist ekki hafa tekið eftir
því að kapparnir hlógu að honum,
hann var jafnan að baki þeirra í
vígaferlum.
Stundum gat hann þó komið að
gagni og hlaut tilskildar þakkir og
viðurkenningu Kára. Höfundur
Njálu flokkar þessa persónu sam-
kvæmt stéttamati þeirra tíða, hann
var afkomandi þræla og leysingja,
en kallgreyið var ekki verri fyrir
það.
Höfuðeinkenni þessarar persónu
Njálu, er grobbið, laundrýldnin og
viðurkenningar-þorstinn og að
vera talinn hlutgengur.
Senurnar með Björn úr Mörk að
baki Kára eru skemmtilegar og
líklega dagsannar.
Í lok annarrar þúsaldar hefur
senunni verið stolið af Birni úr
Mörk, eins og sagt er á leikhús-
máli, og þar fer í hans fótspor ut-
anríkisráðherra Íslands. Sviðið er
annað, þátttaka utanríkisráðherra
sem fulltrúa Íslands í utanríkis-
málum og samskiptum Íslendinga í
samþjóðlegum stofnunum og
bandalögum og tengsli Íslands –
diplomatisk tengsl – við ýmsar
þjóðir. Sendiherraskipti er mikið
áhugamál utanríkisráðherra og
virðist hann telja að hlutur Íslend-
inga sé svo þýðingarmikill og muni
jafnvel skipta sköpum í alþjóða-
málum og að hagsmuni okkar
verði að tryggja sem allra víðast
og aðstoð með stofnun sendiráða í
sem flestum löndum og er borið
við viðskiptum eink-
um með fiskafurðir.
Það mætti halda að
auðvelt væri að selja
fiskafurðir til flestra
ríkja, án þess að skipa
ambassador í sömu
ríkjum. Það virðist
hafa farið framhjá
þessum embættis-
manni að viðskipta-
heimurinn notast
mjög við fjarkskipta-
tækni og þarf ekki að
ausa fjármunum í ein-
hverskonar punt-
sendiráð. Þróunar-
hjálp kemur hér einn-
ig við sögu. Eins og
kunnugt er eru Íslendingar þjóða
naumastir í útlátum til hinna svo-
nefndu þróunarríkja, en jafnframt
eru útlátin vel auglýst og þar kem-
ur þessi embættismaður gjarnan
til sögunnar. Það er einnig algjör
óþarfi að koma upp sendiráði í
Mósambik til þess m.a. að afhenda
þessar naumu sporslur sem við
látum þróunarríkjum í té.
Síðasta afrek utanríkisráðherra
í sendiráðsmálum var að stofna
sendiráð í Mósambik og skipa þar
ambassador dyggan nefndarmann
úr röðum flokksbræðra sinna,
fyrrverandi langtímaformann
hringormanefndar. Sendiráðs-
stofnun í Tókýó er dýrasta fram-
kvæmd þessa ráðuneytis í sendi-
herra- og sendiráðapólitík
formanns Framsóknarflokksins.
Þessi sendiráðspólitík sýnist vera
auglýsingastefna og er ætlað það
hlutverk að leita eftir viðurkenn-
ingum og athygli, án brýnna nauð-
synja.
Síðasta tillaga utanríkisráðherra
í Evrópumálum var að koma hér
upp „friðargæsluliði“ og skyldi
verja til undirbúnings og þjálfunar
hálfum milljarði og öðrum hálfum
innan skamms. Lið þetta skal síð-
an taka þátt í friðargæslu þar sem
þess telst þörf í samfloti við evr-
ópskt friðargæslulið. Utanríkisráð-
herra virðist ekki átta sig á hvað
friðargæslulið er. Það er valið lið
úr þrautþjálfuðum herjum Evr-
ópuþjóða. Til þess að koma upp
slíkum íslenskum her þarf meira
en milljarð og auk þess langa her-
skólagöngu og mikla þjálfun. Það
duga engin námskeið. Það var rek-
inn upp hæðnishlátur þegar tillaga
var gerð um „íslenskt varnarlið“.
Og mætti ætla að slíkt lið myndi
ekki kosta í þjálfun brot af því sem
„friðargæslulið“ utanríkisráðherra
myndi kosta íslenska skattborg-
ara.
Ef til vill er bak við þessa tillögu
formanns Framsóknarflokksins sú
hugsun, að með slíkt lið myndi
vegur hans sem utanríkisráðherra
aukast til muna meðal þeirra ein-
staklinga sem hann hefur löngum
verið að berjast fyrir að jafnast á
við, vera hlutgengari sem hermála-
eða varnarmálaráðherra Íslands.
Hann virðist ekki átta sig á þeirri
staðreynd að hversu mörg ný
sendiráð sem hann kemur upp,
hversu margar masræður hann
flytur á alþjóðaráðstefnum og
hversu glæsilegri hermannasveit
hann hefur yfir að ráða, að það
verða fáir til þess að taka þessa
átakanlegu tilburði alvarlega.
Í síustu viku aprílmánaðar kom
út tilkynning frá utanríkisráðu-
neytinu um að norski utanríkisráð-
herrann yrði staddur á Keflavík-
urflugvelli á næstunni og að þar
yrði fundur með þeim íslenska. Og
sá íslenski bætti við að hann ætl-
aði að verja máls á því að frið-
argæsluliðið yrði sent til Gaza-
svæðisins til að skilja stríðandi
fylkingar. Svo virtist sem utanrík-
isráðherra hefði grundað þetta
vandamál vel og lengi og teldi sig
hafa fundið lokalausn á vanda-
málinu. Umræður í þessum dúr
hafa undanfarna tvo áratugi skotið
upp kollinum, en taldar þýðing-
arlausar. Þetta er samt sem áður
þýðingarmikil tillaga og því verður
að ræða málið við norskan kollega.
Utanríkisráðherra hefur iðkað
nokkuð að „sitja fyrir“ kollegum
sínum á Keflavíkurflugvelli þegar
þeir eiga leið milli álfna og ræða
við þá heimsmálin svo þeir getið
notið hinnar diplómatísku reynslu
íslenska utanríkisráðherrans og
um leið gerir hann sig gildandi og
hlutgengan jafningja annarra ut-
anríkisráðherra, minnsta kosti í
eigin augum. Allt er þetta sjón-
arspil byggt á viðurkenningarþörf
Björns úr Mörk að baki Kára, að-
hlátursefni margra kynslóða.
„Björn úr Mörk
að baki Kára“
Siglaugur
Brynleifsson
Umverfismál
Senurnar með Björn
úr Mörk að baki
Kára, segir Siglaugur
Brynleifsson, eru
skemmtilegar og
líklega dagsannar.
Höfundur er rithöfundur.
Allt fyrir gluggann