Morgunblaðið - 01.05.2001, Blaðsíða 50

MINNINGAR
50 ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jóhann Jóhanns-son fæddist á
Ísafirði 8. ágúst
1919. Hann lést á
Seyðisfirði 24. apríl
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Salome Gísla-
dóttir, f. 27. nóvem-
ber 1886 í Ármúla,
Nauteyrarhreppi, N-
Ís., húsfreyja í Bol-
ungarvík og á Ísa-
firði, d. 17. apríl
1920 á Ísafirði, og
Jóhann Jónsson Ey-
firðingur, f. 26. apríl
1877 að Hofi í Svarfaðardal,
Eyjaf., skipstjóri og síðar kaup-
maður á Ísafirði, d. 20. október
1959. Systkini Jóhanns voru Þor-
valdur, f. 1909, d. sama ár, Ragn-
ar, f. 5. febrúar 1911, Unnur, f. 16.
júní 1912, d. 5. maí 1979, Aðal-
steinn, f. 6. ágúst 1913, d. 12. júlí
1998, Guðrún Þórdís, f. 27. ágúst
1914, d. 11. janúar 1990, og Sig-
urlaug Kristín, f. 17. janúar 1917.
Á fimmta ári fór Jóhann í fóstur
hanns eru: 1) Sveinbjörn Orri, f. 1.
ágúst 1956, maki Hanna Þórey
Níelsdóttir. 2) Óttarr Magni, f. 25.
júní 1957, maki Þorgerður Mattía
Kristiansen. 2) Ásta Sif, f. 25. júní
1957, maki Jóhannes Bragi Gísla-
son. 3) Óskírð dóttir, f. 23. des-
ember 1958, dáin 22. janúar 1959.
4) Heiðbjört Dröfn, f. 20. júní
1960, maki Gísli Jónsson. 5) Hel-
ena Mjöll, f. 20. júní 1960, maki
Hans Unnþór Ólason. Dóttir Ingu
Hrefnu er Árdís Björg Ísleifsdótt-
ir, f. 24. ágúst 1951, maki Stefán
Þór Herbertsson. Barnabörnin
eru 14 og barnabarnabörnin 3.
Jóhann stundaði ýmis störf
framan af ævinni en lengst af sjó-
mennsku, en haustið 1968 réðst
hann kennari við Barna- og gagn-
fræðaskóla Seyðisfjarðar þar til
hann lét af störfum vegna aldurs,
en hélt þó áfram kennslu sem
stundakennari um nokkurra ára
skeið við skólann. Einnig fékkst
hann um tíma við fullorðins-
fræðslu á vegum skólans. Jóhann
var alla tíð mjög áhugasamur um
bæjar- og landsmálapólitík og tók
virkan þátt í bæjarmálum á Seyð-
isfirði.
Útför hans verður gerð frá
Seyðisfjarðarkirkju á morgun,
miðvikudaginn 2. maí, og hefst at-
höfnin klukkan 14.
til hjónanna Jónu og
Jóns H. Fjalldal á
Melgraseyri við Ísa-
fjarðardjúp. Fóstur-
systkini Jóhanns voru
Halldór Fjalldal og
Gerður Fjalldal, sem
bæði eru látin. Auk
hans tóku fósturfor-
eldrar hans mörg
börn til fósturs um
lengri og skemmri
tíma. Fyrri kona Jó-
hanns var Elfriede
Hartvick frá Lübeck í
Þýskalandi, barn
þeirra er Jóhann
Wolfgang, f. 23. júní 1950. Eftirlif-
andi eiginkona Jóhanns er Inga
Hrefna Sveinbjarnardóttir, f. 2.
janúar 1932 á Seyðisfirði, hús-
móðir og starfar á Sjúkrahúsinu á
Seyðisfirði. Foreldrar hennar eru
Guðrún Ásta Sveinbjörnsdóttir, f.
31. október 1911 á Seyðisfirði, og
Sveinbjörn Jón Hjálmarsson, f. 28.
desember 1905 að Valabjörgum,
Seyluhreppi, Skagafirði, d. 5. des-
ember 1974. Börn Ingu og Jó-
Það er erfitt að setjast niður og
festa trega á blað, ekki síst þegar
kveðja skal góðan vin hinstu kveðju.
Jóhann Jóhannsson, tengdapabbi
minn, var miklu meira en góður vin-
ur, hann var einhver mesti hjartans
höfðingi sem ég hef þekkt, fyrirmynd
til orðs og æðis, viskubrunnur sem
miðlaði reynslu, þekkingu og gæsku
svo fátítt er.
Undanfarna daga hefur skuggi
hvílt yfir hjarta mínu, og doði í huga
mér, en mig langar að fara nokkrum
orðum um þann góða dreng sem verið
hefur órjúfanlegur hluti af lífi mínu
undanfarin rúm 20 ár. Mér er í fersku
minni þegar ég sá hann fyrst, þegar
ég kom ungur og ástfanginn maður
austur á Seyðisfjörð, á leið yfir Fjarð-
arheiði og þau hjónin voru að veiða í
Heiðarvatni, líklega bara til að drepa
tímann þangað til við birtumst, þá
heilsaði hann mér með kossi. Mér
fannst það dálítið undarlegt þá, en ég
lærði fljótt að meta það, og hefur alla
tíð síðan þótt ákaflega vænt um það.
Og þannig var Jóhann, gekk hreint
til verka, fyrst þetta var drengurinn
sem dóttirin hafði valið, þá var pláss í
hjarta hans og engar vífilengjur með
það, og ævinlega heilsað og kvatt með
kossi að gömlum góðum íslenskum
sið. Ég get ekki látið hjá líða að minn-
ast á útgerðina okkar eins og ég kall-
aði það, en í upphafi kynna okkar átti
Jóhann bát á þurru landi. Hann bauð
mér að ef ég hjálpaði honum að koma
bátnum á flot yrði ég þriðjaparts-eig-
andi, þetta var tekið á orðinu og
næsta páskafrí fór í trillusmíði „úti á
Borgum“, gömlu síldarplani, og sum-
arið eftir fór Garðar NS 94 á flot.
Honum leiddist ekki, kominn í bláa
samfestinginn með sixpensarann á
höfðinu, brunandi út spegilsléttan
Seyðisfjörð á leið „undir bjargið“ eða
út undir Gletting til handfæraveiða,
þetta átti nú við minn mann. Ekki
vildi hann rafmagnsrúllur, „nei, mað-
ur verður að finna fyrir þeim gula og
verða þreyttur“, sagði hann og lagði
áherslu á orð sín. Þeir Garðar áttu
saman mörg góð sumur og voru ekki
bara maður og bátur, þeir voru félag-
ar. Til marks um það ákvað Jóhann
að þegar tími bátsins var kominn
skyldi hann ekki grotna niður undir
húsvegg, heldur brenndur á nýárs-
brennu og enda þannig lífdaga sína
með reisn. Þannig fór líka seinni
félaginn úr því tvíeykinu, engin bana-
lega, ekki ósjálfbjarga undir húsvegg,
heldur með sömu reisn og í gegnum
lífið, og ég veit að það vildi hann helst.
Í upphafi kynna minna af tengdafjöl-
skyldu minni furðaði ég mig stundum
á þeirri takmarkalausu ást og virð-
ingu sem þau systkin báru fyrir föður
sínum, ég veit auðvitað nú að mað-
urinn uppsker sem hann sáir, til síð-
asta dags var Jóhann sá sem hægt
var að leita til, með gleði og sorgir,
fróðleik og visku, alltaf lagði hann sig
allan fram um að leysa úr hvers
manns vanda, leiðbeindi og skamm-
aði ef þörf var á, hrósaði ef tilefni var
til. Jóhann var stoltur maður, af
gamla skólanum og mátti hvergi
vamm sitt vita né aumt sjá, og það óð
enginn yfir hann á skítugum skónum.
Mér er minnisstætt eitt sinn er við
sátum saman í góðu tómi á Hviids
vinstue í þeirri kóngsins Kaupmanna-
höfn að hjá okkur settist kona sem líf-
ið hafði auðsjánlega ekki farið mild-
um höndum um. Þjónninn gerði sig
líklegan til að vísa konunni á dyr, en
Jóhann stóð upp og leiddi þjóninn inn
í næsta herbergi og benti honum á
mynd af skáldinu Jóhanni Sigurjóns-
syni sem hangir þar uppi á vegg, og
sagði: „Þetta er frændi minn, konan
frammi er gestur minn og hún fer
ekki út frekar en ég, fyrr en það pass-
ar okkur.“ Þjónninn koðnaði niður við
þennan myndugleika og lét okkur af-
skiptalaus það sem eftir var. Annað
gott dæmi um viðmót tengdaföður
míns var eftir notalega kvöldstund
sem við höfðum átt saman, og vorum
að ganga til náða þegar hann sá til
mín þar sem ég hafði hent betri bux-
unum mínum frekar kæruleysislega á
stól, og sagði: „Sá sem ekki kemur
buxunum sínum í brot ætti að hugsa
sinn gang.“ Þetta var minn elskulegi
tengdapabbi í hnotskurn, snyrti-
mennskan í fyrirrúmi og engin mis-
kunn með það, hvað sem tautaði og
raulaði.
Ég er þakklátur fyrir að börnin
okkar Helenu fengu að njóta afa Jó-
hanns svo lengi sem raun varð, og
vona að þau varðveiti í hjarta sínu
minninguna um þennan mann,
manninn sem alltaf hringdi á afmæl-
isdaginn þeirra, þrátt fyrir að hafa
líka sent með póstinum glaðning og
kort með ósk um hamingju og Guðs
blessun. Við eigum í fórum okkar
sendibréf frá meira en tuttugu ára
tímabili, þrjár, fjórar, og jafnvel
fimm þéttskrifaðar síður með hans
persónulega stíl, veðurlýsingum og
fréttum af gæftum og mannlífi, í
raun alveg einstök heimild um lífið á
Seyðisfirði síðastliðin 20 ár og skóla-
bókardæmi um hvernig góð sendi-
bréf eru, hlý, einlæg og uppbyggj-
andi. Í seinni tíð fækkaði
sendibréfunum og síminn leysti þau
af hólmi. Hann hringdi nær daglega,
bara rétt að heyra í okkur, fyrst
spurði hann um barnabörnin, svo
kom stutt spjall um boltann og aðrar
íþróttir, svo kom kafli um þjóðmálin
og það sem þar var efst á baugi, og
ævinlega skein í gegn umhyggja
hans fyrir lítilmagnanum, en síðasta
símtalið okkar varði á annan klukku-
tíma, við röbbuðum saman um heima
og geima og gleymdum alveg tíman-
um, sem aldrei gerðist. Ég kýs að
trúa því að þetta hafi ekki bara verið
tilviljun. Ég er þakklátur fyrir við-
kynningu okkar sem ég mun varð-
veita í hjarta mínu og bið góðan Guð
fyrir minningu tengdaföður míns,
Jóhanns Jóhannssonar.
Hans Unnþór Ólason.
Á morgun kveð ég hinsta sinni
tengdaföður minn, Jóhann Jóhanns-
son kennara frá Seyðisfirði. Hugur
minn staldrar víða við þegar minning-
arnar hellast yfir mig. Ég veit ekki
hvar á að bera niður því að af svo
mörgu er að taka. Um leið og ég velti
fyrir mér hvað ég eigi að setja á blað
er mér ofarlega í huga að Jóhann
hefði aldrei viljað heyra, eða sjá skrif-
aðar, um sig lofrullur að sér gengnum
og þar sem mig grunar að hann komi
til með að kíkja eftir okkur ætla ég
ekki að brjóta mikið gegn vilja hans í
þessum skrifuðum orðum. Jóhann
var mér mjög kær og tók mér hressi-
lega og fagnandi, ásamt Ingu Hrefnu,
eftirlifandi eiginkonu hans, þegar ég
kom inn í fjölskyldu þeirra. Jóhann
hafði alltaf mikið samband við mig,
Óttar son sinn og dætur okkar, hann
fylgdist reyndar með öllum börnun-
um sínum og fjölskyldum þeirra nán-
ast frá degi til dags, það skipti hann
miklu máli að halda góðum og stöð-
ugum tengslum við alla fjölskylduna
sína. Tengdapabbi heimsótti okkur
reglulega þegar við bjuggum á Seyð-
isfirði um fjögurra ára skeið og síðan
hafði hann ýmist símasamband eða
skrifaði okkur bréf eftir að lengra
varð á milli okkar. Það er ekki langt
síðan ég heyrði í honum, hressum og
kátum, hann þurfti að heyra mitt álit
á pólitískum viðburðum og ýmsum
dægurmálum og það var alveg ljóst
að hann fylgdist vel með öllum mál-
efnum líðandi stundar. Hann mat æv-
inlega skoðanir mínar mikils og virti
þær og þótti gaman að rökræða við
mig þegar okkur greindi á. Honum
þótti líka mikið til koma þegar ég fet-
aði skamma stund í fótspor hans og
kenndi tvo vetur við Seyðisfjarðar-
skóla. Mér er minnistætt hversu
glæsilegur Jóhann var og virðulegur
alla tíð, hann var alltaf svolítið pjatt-
aður, því honum var svo sannarlega
ekki sama hvernig hann kom fyrir og
hverju hann klæddist. Ég gleðst í
sorginni yfir því að allt til hinstu
stundar hélt hann sínum glæsileika
og þessu virðulega yfirbragði. Hann
var að vísu nýhættur að hlaupa á fjöll
í rjúpnaveiði, en var ennþá fullfrískur
í bæjarröltinu og naut útivistar fram
á hinstu stund, glæsilegur á velli. Jó-
hann tengdapabbi mun lifa í minn-
ingu minni og allra sem honum
kynntust – því þar var á ferð merki-
legur maður, fróður og vel lesinn,
sem gaf mikið af sér. Inga Hrefna, ég
votta þér og fjölskyldunni allri inni-
lega samúð mína á þessari erfiðu
stund. Ég trúi að tíminn nái að deyfa
sársaukann og að söknuðurinn muni
smám saman víkja fyrir gleði yfir því
að eftir gott líf kvaddi Jóhann þennan
heim með þeirri sömu reisn og hafði
ávallt einkennt líf hans.
Kveðja,
Þorgerður.
Ég kveð með söknuði kæran
tengdaföður og vin.
Ég sakna þess að fá ekki oftar
tækifæri til að heyra skoðanir hans á
þjóðmálunum og mörgu öðru sem
vakti áhuga hans. Símtölin austur
gátu dregist á langinn því víða var
borið niður. Hann var vel að sér um
margt og tíminn leið hratt við spjall
um pólitík og margt fleira, svo sem
enska boltann. Jóhann hafði sterka
réttlætiskennd og fátt var honum
óviðkomandi.
Margar góðar stundir áttum við
Heiðbjört hjá honum og Ingu Hrefnu
konu hans á Gilsbakkanum og einnig
hér á Hávallagötunni, oft var tekið í
spil og málin rædd í góðu tómi.
Hvort sem við fórum í róður á
Garðari, sem hann átti á sínum tíma,
skutum gæs eða renndum færi fyrir
silung var hann alltaf góður félagi
sem gott var að umgangast.
Hann bar aldurinn vel, var grannur
og kvikur í hreyfingum og hélt sér í
formi með göngu og útivist. Því hefði
maður haldið, þó árin væru þetta
mörg að þau yrðu fleiri en raunin
varð. Það var áfall að heyra að hann
væri dáinn og sorg okkar sem eftir lif-
um, þekktum hann og unnum honum
er mikil.
En minningin um góðan mann lifir.
Sá guð, sem skóp oss ábyrgð vits og vilja,
hann virðir trúar þor, að sanna og skilja.
Vér sandkorn stjörnuhafs, í litlu hverfi,
oss heimtum ljós að svipta dul og gervi.
Vor andi, er vóg og mældi himinhjólin,
á hæðum varir, þegar slokknar sólin.
Í eilífð drekkur sál vor Sunnu erfi.
((Einar Ben.)
Gísli.
Úti er þetta ævintýr.
Yfir skuggum kvöldið býr.
Vorsins glóð á dagsins vöngum dvín.
Þögnin verður þung og löng
þeim, sem unnu glöðum söng
og trúað hafa sumarlangt á sól og vín.
Ó, hve heitt ég unni þér –
Allt hið bezta í hjarta mér
vaktir þú og vermdir þinni ást.
Æskubjart um öll mín spor
aftur glóði sól og vor,
og traust þitt var það athvarf, sem aldrei
brást.
(Tómas Guðmundsson.)
Kæri mágur og góði vinur. Það er
sárt að þurfa að kveðja þig.
Einhvern veginn fannst mér að þú
yrðir alltaf hér, þó svo að þú hafir
stundum í gegnum tíðina talað um
dauðann og sagðist vera tilbúinn að
fara, þá vorum við hin ekki tilbúin að
missa þig.
Í þau skipti sem þú talaðir um
dauðann við mig reyndi ég að breyta
um umræðuefni, fyrir mér áttir þú að
verða eilífur en auðvitað ert þú ekki
eilífur frekar en aðrir. Minningin um
þig verður eilíf! Það er huggun harmi
gegn að þú fékkst að fara eins og þú
vildir sjálfur og á fallegum vordegi
heima á Seyðisfirði, firðinum sem var
þér kær.
Þú varst mjög lipur og góður penni
og alltaf var jafn gaman að fá bréfin
og kortin frá þér og Ingu systur.
Þú varst ekki bara góður mágur og
einstakur vinur, líka varstu mér sem
besti faðir, ráðgjafi og börnunum
mínum sem besti afi enda sagði Guð-
rún, dóttir mín, ég átti engan afa
nema hann frá því að ég fór að muna
eftir mér. Fyrir að hafa verið afi
barnanna minna verð ég þér ævin-
lega þakklát. Þakka þér, elsku Jó-
hann minn, fyrir alla þolinmæðina
sem þú sýndir mér þegar ég var barn
á sjúkrahúsi og þú komst með klíst-
urbrjóstsykur og margt, margt fleira.
Það eru margar góðar minningarnar
sem ég á um okkar samskipti, þær
geymi ég.
Faðmlögin þín verða líka geymd
svo og orðin sem þú sagðir með þeim
„Lilla mín, elsku besta vinkona“ Guð-
rún Ragna, Steini og börnin senda
þér hinztu kveðju með þakklæti fyrir
allt og allt, einnig biður Kjartan fyrir
góðar kveðjur.
Elsku Jóhann minn, ég kveð þig
með söknuði og með sömu orðum og
þú kvaddir mig alltaf.
„Guð geymi þig, þakka þér fyrir
allar góðu stundirnar.“ Elsku Inga
systir, Wolfy, Dísa, Orri, Ásta, Ótt-
arr, Helena, Heiðbjört og fjölskyldur
ykkar, ég votta ykkur innilega sam-
úð.
Ástrún Lilja.
Elsku afi okkar, nú getum við ekk-
ert sagt við þig, en við höfum þó svo
margt ósagt. Þótt við horfum með eft-
irsjá á allar þær stundir sem við hefð-
um getað eytt saman brosum við þó
að þeim sem við áttum. Þú varst sá
eini þinnar tegundar, sérstakur í alla
staði. Við munum samt ávallt muna
hvernig þú varst, flottur í tauinu,
spilamaður í hæsta gæðaflokki og
alltaf með bláan ópalpakka á reiðum
höndum. Við kveðjum þig með sökn-
uði í hjarta en eitt er þó víst, að þú
varst einn allra besti afi í heimi og
verður það ætíð í hugum okkar.
Kominn að kveldi er nú dagur,
flýgur fuglinn fagur
upp til himnastranda
hefur á milli sinna handa
kveðju frá mér til þín.
Líður að nóttu og tíminn líður,
þeysir yfir grundir fákurinn fríður
upp til himnastranda
hefur á meðal sinna handa
kveðju frá mér til þín.
Líður að nóttu dagur í gerðum,
fagur fiskur á sínum ferðum
upp til himnastranda
hefur á meðal sinna handa
kveðju frá mér til þín.
Fljúgðu fugl og þeystu fákur,
syntu fiskur hratt,
Haldið ykkar leið
upp til himnastranda
hafið á milli ykkar handa
kveðju frá mér til hans.
(L.D.H.)
Guð geymi þig, ástarkveðjur.
Heiðrún, Steinunn, Signý, Hild-
ur, Jóhann, Karen og Lovísa.
Þriðjudagurinn 24. apríl sl. var
bjartur og fagur, og farið að heyrast í
stöku vorboða. En dag skal að kveldi
lofa. Þau sorglegu tíðindi bárust okk-
ur á Garðarsvegi 6, að mágur minn,
Jóhann Jóhannsson kennari, hefði
brottkallast með snöggum hætti síðla
þennan bjarta dag. Við fréttir sem
þessar syrtir ávalt í sálum þeirra sem
kveðja þurfa nána aðstandendur án
fyrirvara. Staðreyndin er sú, að
sjaldnast eru menn tilbúnir til þess,
því oft á þá margt eftir að segja og
gera. Þannig háttar nú til hjá okkur
sem tengdumst Jóhanni. Ég hygg að
ekkert fararsnið hafi verið á honum
héðan og yfir í aðra tilveru, er það kall
kom skyndilega þegar hann var á
sinni heilsubótargöngu á veginum
undir hlíðum Bjólfs. En einhvers
staðar stendur: Eigi má sköpum
renna.
Kynni Jóhanns og fjölskyldu minn-
ar hófust árið 1956, þegar hann tók
sér fyrir konu systur mína Ingu
Hrefnu og stofnaði til fjölskyldu með
henni. Þeirra sambúð hefur því staðið
í 45 ár, sem er allt of skammur tími sé
litið til eilífðarinnar. Mega þó margir
sætta sig við minna. Börn þeirra urðu
sex, tveir drengir og þrjár stúlkur,
sem upp komust og eiga sínar fjöl-
skyldur, og eina stúlku misstu þau er
hún var í frumbernsku. Fyrir átti Jó-
hann einn son.
Á lífgöngu sinni lagði Jóhann
gjörva hönd á margt. Stundaði sjó um
árabil, almenna verkamannavinnu,
og síðast kennslu um áraraðir, allt frá
árinu 1968 til 1992. Eftir að hann hóf
störf við kennslu eignaðist hann trill-
una sína, sem bar nafnið Garðar, og
naut þess að róa á henni og viðhalda
með því tengslum sínum við hafið,
sem ætíð átti hug hans. Orð fór af
honum sem góðum kennara. Enda
hafði hann brennandi áhuga á því
starfi, og fórst það sérlega vel. Hann
átti gott með að ná til nemenda sinna,
þar sem hann umgekkst þá sem
félaga. Sama er að segja um samband
hans við sín eigin börn og annarra.
Þau virti hann í allri umgengni, sem
sjálfstæðar persónur með sjálfstæð-
an vilja, en ekki eigur sem lytu aðeins
geðþótta eigandans. Með því móti
urðu þau félagar hans og vinir, sem
leið vel í návist hans.
Í fjölskyldum okkar Jóhanns ríkir
mikil samstaða og ættrækni. Þess
vegna hafa afmælis- og jólaboð verið í
föstum skorðum innan stórfjölskyld-
unnar allt frá byrjun. Oft var glatt á
hjalla þegar málin voru krufin, í
spurningaleikjum, og þegar tekið var
í spil. Nætur voru þá fljótar að líða.
JÓHANN
JÓHANNSSON