Morgunblaðið - 05.11.2002, Blaðsíða 60

STORKUR birtist við bæinn Ásunn-
arstaði í Breiðdal í gærmorgun.
Vappaði hann þar um túnið innan
um fé í allan gærdag og var ekki að
sjá að neitt fararsnið væri á honum,
að sögn Rúnars Ás-
geirssonar, bónda á
Ásunnarstöðum.
Allar líkur eru á að
hér sé á ferð hvít-
storkur sá er sást
hefja sig til flugs
frá Breiðdalsvík 22.
október sl., eins og
greint hefur verið
frá í Morgun-
blaðinu.
„Ég sá hann fyrst 25. október en
svo hef ég ekki séð hann fyrr en í
morgun,“ sagði Rúnar í samtali við
Morgunblaðið í gær.
,,Það var snjór og gaddur þegar
ég sá hann fyrst og því hélt ég að
hann hefði drepist en svo birtist
hann í morgun og hefur verið hér í
allan dag. Hann heldur sig innan
um féð og kemur alveg heim að
húsi. Það er ekki hægt að segja að
hann sé styggur, við komumst al-
veg að honum í svona 15 til 20
metra færi. Hann var mjög blautur
og hrakinn í morgun en mér sýnist
hann vera farinn að hressast mikið
núna, og hann tínir í sig upp úr
jörðinni,“ segir Rúnar.
Á vappi inn-
an um féð
og kemur
heim að bæ
Ljósmynd/Brynjúlfur Brynjólfsson
Hvítstorkurinn kroppar í túninu á
Ásunnarstöðum í Breiðdal.
  

 

*')*KLLKN
@#&   5
*A2*OP(N
1 #A' &
*A*OP(N
#B6!' &6
*O ON
C%&%%
ÁTTA Norðmenn hafa gengist undir bæklunar-
skurðaðgerð hér á landi frá árinu 2000, en tækni-
búnaður til þessara aðgerða er ekki til í Noregi.
Norðmenn hafa til þessa þurft að greiða aðgerð-
irnar algjörlega úr eigin vasa, en norska heilbrigð-
isráðuneytið hefur nýlega ákveðið að styrkja þá
sem hingað koma í framtíðinni að leita sér lækn-
inga. Hver aðgerð kostar um 600 þúsund krónur, en
auk þess þurfa sjúklingarnir að greiða flugfargjöld
og hótelgistingu.
Dr. Halldór Jónsson, yfirlæknir á bæklunar-
skurðdeild Landspítala – háskólasjúkrahúss, segir
að norskir bæklunarskurðlæknar skeri upp við
hryggbrotum, en þeir hafi ekki aðstöðu til að gera
aðgerðir þegar áverkar hafa komið í mjúkvef í
hryggsúlu, liðbönd eða hryggþófa. Norðmenn hafi
aflað sér þekkingar á þessu sviði, en ekki hrundið
starfseminni af stað, enn sem komið er.
Halldór játar því að þetta þyki nokkuð óvenju-
legt. „Manni finnst eins og allt sé fljótandi í olíu og
peningum hjá þeim og þá sé það svolítið skrýtið að
þeir hafi ekki lagt sig eftir þeirri aðgerðartækni
sem við erum með á Íslandi og á fleiri stöðum.
Norskir bæklunarskurðlæknar eru mjög duglegir
að öðru leyti, en á seinni árum hefur orðið mikil sér-
hæfing innan bæklunarskurðlækninga og hafa þeir
ekki lagt sig eftir þróuninni í þessum geira.“
Ávinningur fyrir íslenskt heilbrigðiskerfi
Halldór segir að engar aðgerðir hafi verið gerðar
á Norðmönnum á eins árs tímabili, þegar bækl-
unarskurðdeildin var flutt frá Hringbraut í Foss-
voginn, þar sem starfsemi deildarinnar hafi raskast
nokkuð við flutningana. En nú sé deildin að verða í
stakk búin til að byrja að hjálpa Norðmönnum að
nýju. Því hafi í raun átta aðgerðir verið gerðar á
árstímabili, en fyrsta aðgerðin var gerð árið 2000.
Halldór segir að biðlistar séu eftir að komast í að-
gerð á bæklunarskurðdeild, en það sama gangi yfir
Norðmenn og Íslendinga. Því þurfi þeir að bíða til
jafns við Íslendinga. Nú séu fjórir Norðmenn að
bíða eftir að komast hingað til lands í aðgerð. Hann
segist telja það ávinning fyrir íslenskt heilbrigð-
iskerfi að Norðmenn sæki sér lækningu hingað.
„Við erum í raun að flytja út tæknikunnáttu og
það hlýtur að vera af einhverjum ástæðum sem þeir
koma hingað en ekki til Danmerkur eða Svíþjóðar,
þar sem einnig er hægt að fara í aðgerðir af þessu
tagi. Við getum í rauninni selt svona þjónustu
áfram, það hefur verið mikið í umræðunni að selja
læknisþjónustu til útlendinga, en það hefur kannski
ekki gengið nógu hratt fyrir sig.“ Halldór segist þó
vita til þess að sjúklingar hafi komið hingað erlendis
frá í hjartaaðgerðir.
Hann segir að á þennan hátt komi fjármunir inn í
heilbrigðiskerfið, Landspítalinn – háskólasjúkra-
hús, sem og sjúkrahótel Rauða krossins, þar sem
sjúklingarnir dvelji að lokinni aðgerð, séu bæði á
fjárlögum en fái með komum norsku sjúklinganna
viðbótartekjur í reksturinn.
Norskir sjúklingar leita
til íslenskra skurðlækna
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER 2002 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
LÖGREGLUMENNIRNIR Jóhannes Viggósson,
Guðlaugur Wium og Jóhann Eyvindsson sitja
sigri hrósandi með væna peningafúlgu, sem
kemst í hendur réttra eigenda eftir að lögreglan
upplýsti innbrot og stórfelldan þjófnað í fyrirtæki
í Grafarvogi. Í innbrotinu var stolið einni milljón
króna í peningum. Fertugur maður var handtek-
inn í gær, játaði á sig brotin við yfirheyrslur og
vísaði á peningana. Ekki liggur fyrir hvernig
þeir voru geymdir innan veggja fyrirtækisins.
Manninum var sleppt, enda telst málið upplýst
og þýfið komið í leitirnar. Lögreglumenn í Graf-
arvogi og rannsóknarlögreglumenn á Breið-
holtsstöð unnu saman að málinu.
Morgunblaðið/Júlíus
Milljónarþýfi endurheimt
ÞRÁTT fyrir að lög hafi frá árinu 1997 heimilað
hjónum að skipta ellilífeyrisréttindum jafnt á milli
sín hafa sárafáir nýtt sér þennan möguleika. Ef
hjón, sem gera með sér samkomulag um skiptingu
lífeyrisréttar, skilja koma lífeyrisréttindin til
skipta. Falli maki frá, sem áður hefur samið um
sameiginlega eign lífeyrisréttinda, erfir eftirlif-
andi maki hans hlut.
Landssamtök lífeyrissjóða gáfu út bækling um
skiptingu ellilífeyrisréttinda milli hjóna árið 2000.
Ákvæði um skiptingu lífeyrisréttinda tók gildi
með breytingum á lögum um skyldutryggingu líf-
eyrisréttinda árið 1997. Ekki var samstaða um að
gera þá breytingu að hjón ættu sameiginlega þau
lífeyrisréttindi sem þau öfluðu sér. Hins vegar var
sett í lögin ákvæði sem heimilaði hjónum og sam-
búðarfólki að gera með sér samkomulag um skipt-
ingu ellilífeyrisréttinda. Hjónin þurfa að tilkynna
lífeyrissjóðum sínum um þetta samkomulag, en
mjög fáir hafa nýtt sér þennan möguleika þrátt
fyrir að þessi heimild hafi verið í lögum í fimm ár.
Lögin heimila að bæði áunnum réttindum og
framtíðarréttindum sé skipt. Skipting áunninna
réttinda verður að eiga sér stað a.m.k. sjö árum
áður en taka ellilífeyris getur fyrst hafist. Það skil-
yrði er sett í lögunum að heilsa sjóðsfélagans
dragi ekki úr lífslíkum.
Lífeyrisréttindum skipt við skilnað
Ef hjón, sem gert hafa samkomulag af þessum
toga, skilja verður áunnum lífeyrisréttindum
þeirra skipt jafnt á milli þeirra við skiptingu bús-
ins. Ef hins vegar maki deyr heldur sá, sem eftir
lifir, tilskildum hlut af lífeyrisréttindum hins
látna. Auk þess fær hann greiddan makalífeyri
eftir reglum lífeyrissjóðsins, en algengast er að
hann sé greiddur í 3 ár.
Í vor dæmdi Hæstaréttur í máli þar sem kona
krafðist þess að fá hlutdeild í lífeyrisréttindum
fyrrverandi maka, en konan hafði verið heima-
vinnandi í 20 ár og ekki greitt í lífeyrissjóð á þeim
tíma. Hæstiréttur dæmdi að við skilnaðinn bæri að
taka tillit til lífeyrisréttinda við skiptingu búsins.
Fyrir Alþingi liggur núna þingsályktunartillaga
frá Guðmundi Hallvarðssyni, en hún gerir ráð fyr-
ir að Alþingi skipi nefnd sem verði falið að kanna
hvernig hægt sé að tryggja með lögum lífeyris-
réttindi beggja hjóna.
Heimilt að
skipta lífeyr-
isréttindum
milli hjóna
Sárafáir hafa nýtt sér
möguleika sem staðið
hafa til boða í fimm ár
ÁSTAND ávaxta og grænmetis
á Íslandi er gott að mati Holl-
ustuverndar ríkisins. Greind-
ust engin varnarefni í 62% af
þeim 300 sýnum sem tekin voru
til athugunar. Í rúmum þriðj-
ungi sýna greindust varnarefni
undir hámarksgildum.
Aðeins greindust varnarefni
í 9% sýna sem tekin voru af ís-
lensku grænmeti og voru varn-
arefnin undir hámarksgildum í
öllum tilvikum, segir Hollustu-
vernd ennfremur.
Af ávöxtum voru tekin 163
sýni, flest af appelsínum, eplum
og perum. Engin varnarefni
greindust í 42% og í 54%
greindust varnarefni undir há-
marksgildum. Flest efni fund-
ust í appelsínum.
Hollustu-
vernd segir
ástand mat-
jurta gott

Varnarefni/25