Morgunblaðið - 12.04.2003, Blaðsíða 38

LISTIR
38 LAUGARDAGUR 12. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SPELMANNSTÓNLEIKAR verða
í Iðnó kl. 16 í dag. Á ferðinni eru tón-
listarmenn frá Færeyjum þau
Kristian Blak pí-
anóleikari, Shar-
on Weiss blokk-
flautuleikari og
Angelika Nielsen
fiðluleikari.
Tríóið er á leið til
Boston í Banda-
ríkjunum til að
leika þar á
ýmsum stöðum.
Tríóið leikur
„spellemandsmusik“ frá Norður-
löndunum og Hjaltlandi, m.a. polka,
reinlander, valsa, reel og jig. Einnig
leika þau lög frá 18. öld og ný lög eft-
ir Kristian Blak.
Angelika Nielsen er 19 ára fiðlu-
leikari frá Vestmanna í Færeyjum.
Sharon Weiss er frá Boston í Banda-
ríkjunum, en hefur búið í Færeyjum
síðan 1976. Kristian Blak, tónskáld
og píanóleikari, er fæddur á Jótlandi
en fluttist til Færeyja 1974.
Spelmann-
tónlist í Iðnó
Kristian Blak
ROYAL Court-leikhúsið í London
hefur valið íslenska leikritahöfund-
inn Jón Atla Jónasson sem einn 8
efnilegra höfunda sem leikhúsið vill
koma á framfæri í hinum alþjóð-
lega leikhúsheimi.
Jón Atli sagði í samtali við Morg-
unblaðið að þetta hefði komið þann-
ig til að alþjóðleg deild Royal
Court-leikhússins, veldi árlega úr
fjölda umsókna nokkur leikskáld
sem þeim þættu efnileg.
„Öllum er frjálst að sækja um og
aðeins miðað við að menn séu að
stíga sín fyrstu skref. Þetta gekk
þannig fyrir sig að í fyrstu var ég
beðinn um að skila inn umsókn með
hugleiðingum mínum um leikhús
og eftir að búið var að grisja þann
hóp var ég beðinn um að senda inn
leikrit. Ég sendi þeim leikritið
Draugalest sem Borgarleikhúsið
valdi í fyrravetur sem eitt þriggja
verka úr samkeppni til uppsetn-
ingar næsta haust. Royal Court
fékk síðan Brian Fitzgibbon til að
þýða Draugalestina og eftir að þeir
höfðu skoðað það buðu þér mér að
vera í þessum 8 manna hópi.“
Aðspurður hvernig þetta legðist í
sig svaraði Jón Atli því til að sér liði
eins og Eyjólfi Sverrissyni knatt-
spyrnumanni hlyti að hafa liðið
þegar hann fór beint frá Tindastóli
á Sauðárkróki til Stuttgart í Þýska-
landi. „Hann spilaði aldrei í fyrstu
deild hér heima.“
Þess má reyndar geta að Jón Atli
verður í góðum félagsskap í Borg-
arleikhúsinu næsta haust þar sem
hinir höfundarnir tveir sem valdir
voru úr samkeppninni eru Þorvald-
ur Þorsteinsson og Bragi Ólafsson.
Jón Atli gaf út smásagnasafnið
Brotinn taktur fyrir jólin 2001.
Hann er einnig meðhöfundur ásamt
Róbert Douglas að handriti kvik-
myndarinnar Strákarnir okkar sem
fer í tökur í sumar. „Svo er ým-
islegt annað í bígerð sem ekki er
tímabært að tala um,“ segir Jón
Atli.
Aðspurður hvað taki næst við
segist Jón Atli fara út til London í
júlí og muni vinna í leiksmiðju
ásamt leikstjóra, leikurum og
dramatúrg að nýju verki. „Þetta
eru allt vel þekktir listamenn á sínu
sviði í Bretlandi.“ Nýja verkið nefn-
ir Jón Atli Krádplíser. „Ég er búinn
að skrifa nokkrar senur sem hafa
verið þýddar á ensku og við hefjum
vinnuna með þær í höndunum og
síðan mun ég skrifa meira meðan
ég er þarna.“ Um framhaldið segist
Jón Atli ekki vita á þessari stundu.
„Það verður bara að koma í ljós.“
Jón Atli segist hafa notið góðrar
aðstoðar Borgarleikhússins og
Þjóðleikhússins við skriftirnar und-
anfarin misseri og sér hafi verið
mjög vel tekið af stjórnendum leik-
húsanna. „Þetta hefur alls ekki
reynst jafnlokaður heimur og ég
hafði ímyndað mér og mér hefur
fundist mjög ánægjulegt að vinna
með fólkinu í báðum þessum leik-
húsum,“ segir Jón Atli Jónasson.
Skrifar leikrit
fyrir Royal Court
Morgunblaðið/Kristinn
Jón Atli Jónasson: „Líður eins og Eyjólfi Sverrissyni.“
Menningarmiðstöð Hornafjarðar
Í Gömlubúð verður sýning á munum
úr söfnum Sverris Schevings Thor-
steinssonar og Lovísu Gunnars-
dóttur. Í Vöruhúsi verður jöklasýn-
ing í máli og myndum á efri hæð og
sýning á verkum Höskuldar Björns-
sonar listmálara á neðri hæð. Í
Pakkhúsinu setur Handverk og
hönnun upp sýningu á efri hæð með
verkum eftir 25 listamenn. Í Miðbæ
verða til sýnis örnefnamyndir úr
Lóni og Nesjum. Í Nýheimum verð-
ur sýning á skjölum í bókasafni og
ljósmyndasýningin Einnota land í
miðrými, myndir frá Kárahnjúka-
svæðinu, m.a. eftir Friðþjóf Helga-
son, Guðmund Pál Ólafsson, Jóhann
Ísberg, Ómar Ragnarsson og Rúrí.
Sýningarnar standa til 22. apríl.
Í DAG

Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
ÞRJÁR sýningar verða opnaðar í
Nýlistasafninu kl. 16 í dag.
Á 2. hæð opnar Sólveig Aðal-
steinsdóttir sýninguna Úr möttul-
holinu en á þeirri þriðju, í suðursal,
verða Hanne Nielsen og Birgit
Johnsen með Stað-hæfingar eða
Territorial Statements. Í norðursal
opnar landi þeirra, Kaj Nyborg,
sýninguna Nágranni eða Next door
neighbour.
Á sýningu Sólveigar eru verk
unnin undanfarin fimm ár úr papp-
ír, vatnslitum, bleki, heklugarni,
hári, eggjaskurn, flugum og leir.
Hanne Nielsen og Birgit Johnsen
eru með innsetningu með heimild-
armyndatema sem tekur útgangs-
punkt í bilinu á milli kvikmynda-
gerðar og raunveruleika viðmæl-
enda. Verk Kaj Nyborg eru mótuð
sem stað- og tímabundnar innsetn-
ingar sem tengjast og vísa til bygg-
ingafræðilegra og umhverfislegra
einkenna á sýningarstað. Innsetn-
ingar hans í Nýlistasafninu eru
þáttur í Íslands-verkum lista-
mannsins.
Sýningarnar standa til 11. maí.
Opið miðvikudag til sunnudags
kl. 14–18.
Þrjár
sýningar
í Nýló
VEISLAN eftir Thomas Vinterberg,
Mogens Rukov og Bo hr. Hansen
hefur nú verið sýnd fyrir fullu húsi á
Smíðaverkstæði Þjóðleikhússins frá
því í apríl á liðnu leikári og verður 70.
sýning í kvöld.
70. sýning á
Veislunni
ÞESSI sýning leiksmiðjunnar
Lab Loka er byggð á hugmynd
Steinunnar Knútsdóttur sem hún
þróaði í spunavinnu með leikurun-
um. Útgangspunkturinn er sam-
skipti ræstitæknis á listasafni við
persónuna í málverki Leonardos da
Vincis, Monu Lisu. Ræstitæknirinn
reynist vera Kristín Jósefína Páls,
í daglegu tali kölluð Stína, en per-
sónan er byggð á texta einhvers
revíuhöfundar okkar við lag Irving
Berlins „Doing What Comes Nat-
urally“ úr Annie Get Your Gun.
Kynni takast með þeim stöllum
þegar þeim fer að leiðast hinn
þröngi stakkur sem þeim er skor-
inn í hlutverkum sínum, annarri við
ræstingarnar – hinni í föstum stell-
ingum innan ramma málverksins.
Þær ná vel saman og takast á flug
og sletta allrækilega úr klaufunum.
Ærsl þeirra þar sem þær skiptast
á að flytja brot úr aríum, fyrr-
nefndan revíusöng og óskilgreind-
an ítalskan texta snúast upp í
gáskafullan flutning þeirra á æv-
intýrinu um Búkollu, en þjóðsagan
sú virðist standa framsýnu leik-
húsfólki beggja vegna miðhálend-
isins nærri hjarta um þessar
mundir enda var frumsýnd norð-
lensk útgáfa af sama á sunnudag-
inn var.
Eins og sjá má af miklum fjölda
auglýsinga í prentmiðlum undan-
farið er ræstingavagn annað fyr-
irbæri sem nýtur mikilla vinsælda í
þjóðfélagi voru nú um stundir,
enda frábær uppgötvun sem ber
allt það sem einn ræstitæknir get-
ur óskað sér við vinnu sína og skil-
ur enginn hvernig hægt var að
komast af án þessa áður. Leik-
myndahönnuðir í smærri sýningum
hafa gripið gripinn á lofti og gert
að sínum. Hér fetar Nína Magn-
úsdóttir, útlitshönnuður sýningar-
innar, í fótspor Eirúnar Sigurðar-
dóttur og Ólafs Jónssonar sem
lögðu fyrirbærið til grundvallar
sem flutningatæki í sýningunni
Herra maður sem sýnd var í Vest-
urporti nýverið. Hér gegnir vagn-
inn að vísu í byrjun sýningar upp-
haflegu hlutverki sínu en eftir að
hafa gengið í gegnum nokkrar um-
myndanir endar hann ásamt öðrum
þeim ræstingabúnaði sem hefur
verið nýttur í þágu Þalíu sem upp-
stillt listaverk á sýningunni við hlið
meistaraverks Leonardos karlsins.
Hugvitsamleg notkun á tækninýj-
ungum er alltaf vel þegin í hönn-
unarvinnu.
Þó að gaman sé að fylgjast með
fjölbreyttum töktum Láru Sveins-
dóttur og Kristjönu Skúladóttur er
það fyrst í flutningnum á Búkollu
sem sýningin kemst í gott jarð-
samband. Leikurinn er vægast
sagt óhefðbundinn en samt tekst
þeim að koma sögunni vel til skila
meðfram því að nota hinar aðskilj-
anlegu ræstigræjur sem búninga
og leikmuni. Að vísu fer lítið fyrir
hinu djúpa trausti sem strákurinn
ber til kýrinnar vísu, enda er hún
alltof brokkgeng skepna hér til að
eiga slíkt skilið. En sýningin bend-
ir á marga nýstárlega fleti á sög-
unni, t.d. eins og hvað Búkollu
hlýtur að hafa þótt vont að láta
slíta hár úr hala sínum að ógleymd-
um dauðateygjum skessunnar í
borholunni. Lára og Kristjana eru
bekkjarsystur úr leiklistardeild
Listaháskólans svo að það kemur
ekki á óvart að þær eigi gott með
að vinna saman. Leikstjórnin býr
að þessu en spilar einnig á þá stað-
reynd að þær eru mjög ólíkir leik-
arar. Hér ríkir kraftur, gleði og svo
fjölbreytt ímyndunarafl að hér eru
allir mögulegir hlutir nýttir í þágu
sýningar sem þrátt fyrir efnivið af
ólíkum toga veitir áhorfandanum í
sýningarlok þá fullnægju sem vel
unnið heildstætt verk eitt gerir.
Slett úr
klaufunum
LEIKLIST
Lab Loki
Leikstjóri: Steinunn Knútsdóttir. Útlits-
hönnun: Nína Magnúsdóttir. Leikarar:
Kristjana Skúladóttir og Lára Sveins-
dóttir. Föstudagur 11. apríl.
BAULAÐU NÚ … DAGUR Í LÍFI KRISTÍNAR
JÓSEFÍNU PÁLS
Morgunblaðið/Golli
Eins og sjá má er Búkolla með nyt-
hærri mjólkurkúm.
Sveinn Haraldsson
ÞAÐ er ekki á hverjum degi sem
boðið er upp á tónleika þar sem öll
efnisskráin er leikin á tvö píanó.
Mikið af þeirri tónlist sem til er fyrir
slíka tvennu er umritun á hljóm-
sveitarverkum sem krefst meira um-
fangs en næst með tveimur höndum.
Elsta heimild sem ég hef fundið um
slíkan samleik stærri verka hér á
landi er frá 1913 þegar þeir Harald-
ur Sigurðsson og Gustav Hansen
léku saman í Bárunni Fantasíu í f
moll eftir Schubert og Píanókonsert
í a moll eftir Grieg. Í fersku minni
samvinna þeirra Gísla Magnússonar
og Halldórs Haraldssonar sem gáfu
m.a. út hljómplötu og léku inn á upp-
töku fyrir sjónvarpið.
Nú tóku þau Steinunn Birna og
Þorsteinn Gauti sig saman og tóku
aftur upp þráðinn eftir nokkra ára
hlé. Margir þekkja ánægjuna af því
að leika fjórhent á píanó, að leika á
tvö píanó er aftur á móti mun erf-
iðara þar sem augnsamband er erf-
itt, langt á milli flytjenda og mjög
áberandi ef allur ásláttur og túlkun
er ekki að fullu samtaka. Það sem
boðið var upp á í Salnum á miðviku-
daginn var hreint eyrnakonfekt
svona rétt fyrir páskahátíðina. Þau
hófu leik sinn á Mánaskininu (Clair
de Lune) úr Suite Bergamasque sem
Debussy samdi 1890. Útsetningin
eftir Phyllis Gunther hljómaði und-
urblítt og fallega. Dolly svítan op. 56
fyrir fjórar hendur eftir Fauré, í út-
setningu eftir Isidor Philipp, fylgdi á
eftir í heilu lagi, fallega ljúf, gáska-
full og leikandi, ljóðræn og syngjandi
allt eftir því sem við átti og var flutn-
ingurinn sannfærandi og glæsilegur.
Concertino fyrir tvö píanó op. 94 sem
Shostakovich samdi 1953 var hrein-
lega frábærlega flutt.
Ungversku dansarnir sem
Brahms skrifaði á árunum 1852-69
fyrir fjórhentan flutning eru í raun
Sígaunadansar. Brahms bauð þá 10
fyrstu til prentunar 1869 „sem ekta
sígaunabörn“ og ritaði á titilblaðið
„útsett“ af Brahms. Útgáfan ber
ekki opusnúmer þar sem Brahms
taldi sig ekki höfund heldur útsetj-
ara, en þó munu þrír dansar vera eft-
ir hann. Hér fluttu þau dansa nr. 1, 2,
4, 5 og 8. Flutningurinn var sérlega
vel út færður og samtaka í allri túlk-
un. Úr hljómsveitarsvítu op 71a sem
Tchaikovsky gerði úr tónlist sinni við
Hnetubrjótinn voru leiknir þrír
þættir af átta, Mars, Dans sykur-
plómudrottningarinnar og Blóma-
valsinn. Útsetninguna fyrir tvö píanó
gerði Nicolas Economou. Flutning-
urinn var allur mjög fallega mótaður
og hreint sælgæti.
Síðast á efnisskránni var stór-
glæsilegur flutningur Scaramouche,
svítunnar fyrir tvö píanó eftir Darius
Milhaud sem byggð er á tónlist fyrir
leikhúsverkið Hinn fljúgandi læknir
sem sýnt var í Scaramouche leikhús-
inu í París og þaðan er nafn svít-
unnar komið.
Samleikur þeirra Steinunnar og
Þorsteins á þessum tónleikum var
mjög samstilltur, sannfærandi og
músikalskur í allri útfærslu og geisl-
andi af gleði. Flytjendur eru bæði
nemendur Árna Kristjánssonar og
tileinkuðu tónleikana minningu
hans.
Jón Ólafur Sigurðsson
PíanótvennaTÓNLISTSalurinn í Kópavogi
Steinunn Birna Ragnarsdóttir og Þor-
steinn Gauti Sigurðsson, píanóleikarar.
Verk eftir Debussy, Fauré, Shostakovich,
Brahms, Tchaikovski og Milhaud. Mið-
vikudagurinn 9. apríl kl. 20.
PÍANÓTÓNLEIKAR
Steinunn Birna
Ragnarsdóttir
Þorsteinn Gauti
Sigurðsson
♦ ♦ ♦