Morgunblaðið - 15.08.2004, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. ÁGÚST 2004 39
arlega eru það orð að sönnu. Þannig
háttaði til að á mánudag fyrir liðlega
viku vorum við hjón ásamt yngsta
syni okkar á leið frá Akureyri og suð-
ur í Borgarfjörð. Þegar í Húnaþing
var komið var ég ráðinn í því að fara í
heimsókn á Stóruborg, þar sem ég
dvaldi mörg sumur sem unglingur,
því ég vissi að Margrét héldi þar til á
sumrin, þótt hún hefði fyrir löngu
brugðið búi. Í eldhúsinu á Stóruborg
áttum við einkar ánægjulega stund
með Margréti, börnum hennar
Tryggva og Huldu og Guðmundi son-
arsyni hennar. Þar voru eðlilega rifj-
aðar upp sögur og atvik frá fyrri ár-
um ásamt því að segja frá
fjölskylduhögum. Varla voru liðnar
nema ein eða tvær klukkustundir frá
því að við kvöddumst í forstofunni á
Stóruborg og þar til Margrét var öll.
Er engu líkara en forlögin hafi þarna
ráðið för og sannarlega verður þessi
heimsókn að dýrmætri og ógleyman-
legri minningu í hugum okkar.
Ég var þeirrar gæfu aðnjótandi að
dveljast sumarlangt hjá Margréti og
Karli að Stóruborg fimm ár í röð á
unglingsárum mínum. Óhætt er að
fullyrða að sú dvöl og þau kynni sem
ég komst í við sveitastörfin og ekki
síður við Margréti og hennar góða
fólk hafi haft mótandi áhrif á mig,
áhrif sem ég hef búið að alla tíð síðan
og sem ég hefði ekki viljað fara á mis
við. Margrét var sérstaklega glæsileg
kona og myndarleg og rak heimili sitt
af mikilli alúð og natni. Bústörfin ut-
an dyra voru henni líka töm og í því
efni stóðust henni fáir snúning. Glett-
in var hún og gamansöm og oft var
glatt á hjalla á heimilinu. Gestrisni
var Margréti í blóð borin og hún lagði
sig fram um að gera vel við gesti sína
og þess nutum við einnig sem dvöld-
um á heimilinu tímabundið. Margoft
naut fjölskylda mín höfðingsskapar
þeirra Stóruborgarhjóna og hlýhug-
ar. Fyrir það vil ég þakka á kveðju-
stund. En sérstaklega vil ég þakka
Margréti fyrir uppeldi og lærdóms-
ríka viðkynningu og vináttu sem aldr-
ei bar skugga á. Það voru forréttindi
að fá að vera samvistum við Margréti
og hennar fólk í lífi og starfi. Ástvin-
um hennar flyt ég samúðarkveðjur
frá fjölskyldu minni.
Árni Þór Sigurðsson.
Í dag kveð ég móðurömmu mína
elskulega og ástkæra vinkonu til
röskra þriggja áratuga, Margréti
Tryggvadóttur, en hún lést mánu-
daginn 26. júlí sl.
Ég var svo gæfusöm að fá að alast
upp að nokkru leyti hjá afa og ömmu í
sveitinni á Stóru-Borg. Þar dvaldi ég
öll sumur og í öllum fríum þegar færi
gafst, eða þar til fyrir 17 árum þegar
afi varð áttræður og gömlu hjónin
fluttu suður. Einnig dvaldi ég þar
þegar ég var á þriðja ári en þann vet-
ur kenndi mamma fyrir norðan. Hjá
þeim fann ég alltaf hvað ég var inni-
lega velkomin og voru þau eins góð
við mig og hugsast gat og fann ég að
þau létu hjartað alltaf ráða ferðinni í
samskiptum sínum við okkur
mömmu. Í minningunni, hafði ég sem
barn svo einstakt tækifæri til að
kynnast fjölbreytileika sveitalífsins.
Mér var alltaf minnisstætt hve afi
og amma tóku fagnandi á móti okkur
úti á hlaði er við komum til þeirra í
sveitina. Eins fylgdu þau okkur alltaf
úr garði með hlýjum kveðjum og
blessunaróskum. En einnig var
ömmu umhugað um að við fengjum
eitthvert gott nesti með okkur. Ósköp
þótti okkur vænt um þetta. Oft var ég
úti í fjósi hjá þeim í miklu öryggi og
atlæti, enda undi ég mér vel í sveit-
inni. Hafði ég gaman af að gefa kálf-
unum á meðan amma mjólkaði.
Tryggvi móðurbróðir minn gaf mér
líka góðan hest, Blesa, og einnig fékk
ég að fara á reiðnámskeið.
Þegar ég yfirgaf sveitina eftir sum-
arið, var söknuður okkar mömmu
mikill. En amma hugsaði oft til okkar
og fékk ég afskaplega hlýleg og
skemmtileg bréf. Þau fjölluðu um
fréttir úr sveitinni og voru aðallega
um blessuð dýrin sem okkur þótti öll-
um svo óendanlega vænt um. Einnig
vildi hún vita um velferð okkar
mæðgna. Beið ég alltaf spennt eftir
næsta bréfi, því ömmu var einkar lag-
ið að ná vel til mín með skrifum sín-
um. Þessi bréfaskrif lýsa elskulegri
ömmu minni og nöfnu betur en nokk-
ur orð og á ég þessi bréf ennþá.
Þegar jólaböllin voru haldin í
Barnaskóla Þverárhrepps, hjálpuð-
umst við allar mæðgurnar að við að
útbúa fallegar körfur úr alls konar
pappír, þar sem amma var virkur
meðlimur í kvenfélaginu og var það
skemmtilegt. Þessar körfur voru síð-
an númeraðar og fylltar með alls
kyns sælgæti og síðan var dregið um
það hver fengi hvaða körfu. Þetta var
alla jafna mjög spennandi, en einnig
dönsuðum við í kringum jólatréð með
tveimur jólasveinum og nutum síðan
góðra veitinga kvenfélagsins „Ársól-
ar“.
Amma og afi gáfu svo óendanlega
mikið af sér, en þær gjörðir voru
óskilyrtar. Var einkar gaman að gera
fyrir þau, sama hversu lítið það var,
þá voru þau alltaf svo óendanlega
þakklát og það leit út fyrir að maður
hefði gefið þeim svo mikið. Ömmu var
mikið í mun að ég lærði á píanó og
hvatti mömmu óspart til að fjárfesta í
því og er ég henni afar þakklát fyrir
það. Enda fylgdist hún alltaf með
hvernig mér gengi í tónlistarnáminu.
Er við gengum út í fjós héldumst við í
hendur og sungum yfirleitt saman:
„Gaukur, gaukur, gelur í skóg …“
Síðar ræktuðum við grænmeti í garð-
inum hennar og prófuðum við m.a.
jarðarber. En tómatana höfðum við í
stofu- eða eldhúsgluggunum en auk
þess var amma mín mikil blómakona,
og var einkar lagin við að láta
pottarósirnar sínar dafna vel og
blómstra. Eru mér þessar sem og
aðrar æskuminningar ólýsanlegur
fjársjóður.
Á vorin þegar amma kom norður
eftir að gömlu hjónin brugðu búi og
fluttu suður, fóru þær mamma í slát-
ursgerð, hökkuðu kjöt, bjuggu til
rúllupylsu og kæfu, en einnig var soð-
in sulta og búnir til grautar úr rab-
arbaragarðinum hennar ömmu. Allur
matur sem nothæfur var, var nýttur
því amma mat gildi gömlu kynslóð-
arinnar, og kunni hún að búa til mat
oft á tíðum úr litlum efnum. Einnig
voru kleinur og partar alveg ómiss-
andi hluti af tilverunni, í umsjá
mömmu og ömmu en kleinu- og
partagerðin fór fram á stóru bretti í
kjallaranum á Stóru-Borg og var
stóri steikarpotturinn á hellunni.
Fékk ég sem lítil stelpa stundum að
skera deigið og snúa kleinunum við
en amma sá um steikinguna. Nú und-
anfarin ár var það orðið að fastri og
viðtekinni venju að amma kom hing-
að í Ljósheimana að morgni dags og
var þá drifið í laufabrauðsskurði,
steikingu og kleinu- og partagerð og
fengu þá Ólöf og Kolbrún að taka þátt
því, sem þær hlökkuðu alltaf svo til.
Elsku amma hafði svo mikla ánægju
af því að koma til okkar og fá að taka
þátt í því sem við vorum að gera. Það
minnti hana á gamla daga. Stundum
borðaði hún með okkur um helgar og
kunni hún vel við sig hjá okkur og
fannst okkur öllum gaman að fá hana
í heimsókn. Dætur mínar héldu smá-
tónleika fyrir hana, Ólöf spilaði á pí-
anó en Kolbrún á fiðlu, en þótti henni
mjög gaman að því hvað þeim fór vel
fram. Einnig hringdi hún oft til að
frétta af okkur og eins er við komum í
heimsókn til hennar, því velgengni
okkar allra skipti hana svo miklu
máli. Mynduðust varanleg og sterk
tilfinningatengsl milli okkar. Það var
yfirleitt viðtekin venja að mamma fór
a.m.k. annan hvern dag til að vitja
hennar og færa henni mat, fara yfir
stöðu reikninga, fylgja henni til lækn-
is og fleira sem gera þurfti. Ég er
þakklát mömmu fyrir hvað hún sinnti
ömmu vel enda kunni amma vel að
meta það.
Amma hafði mikinn hug á að vera
vel til höfð og fínt klædd og var það
ekki síður eftir að hún hætti búskapn-
um og flutti til Reykjavíkur. Oft
hjálpuðum við mæðgurnar henni að
velja á hana fín föt og var hún mjög
glöð og þakklát fyrir það. Þótti okkur
það afar skemmtilegt af því að amma
hafði svo gaman af að máta og hegð-
aði sér þá gjarnan eins og kona á
besta aldri. Enda var hún mjög ung-
leg og bar sig vel. Gulur var hennar
uppáhaldslitur.
Amma hafði gaman af því að tala
um gamla daga og rifja m.a. upp
æskuminningar sínar og fjölskyldu,
t.d. þegar hún dansaði á skemmtun-
um í gamla húsinu. En einnig hafði
hún gaman af að tala um elskulega
móður sína Guðrúnu og bernsku
hennar austur á Hornafirði.
Amma var fremur næm og fann
hún ýmislegt á sér og dreymdi fyrir
daglátum. Einnig fann hún oftast á
sér gestakomur.
Fyrir miðjan júní drifum við
mæðgurnar okkur allar norður. Við
vorum tvær einar í bílnum á leiðinni í
sól og sumaryl og var ferðin mjög
ánægjuleg og rifjuðum við amma upp
gamla tíð auk þess sem við nutum feg-
urðar landsins okkar. En mamma og
stelpurnar komu síðar sama dag.
Fjórum dögum áður en amma lést
þ.e. á fimmtudaginn fyrir tæpum hálf-
um mánuði hringdi Alma fyrrum hús-
freyja á Þorfinnsstöðum og góð ná-
granna- og vinkona. Var hún svo
elskuleg að bjóða okkur, ömmu,
mömmu, mér og dætrum mínum í
kaffi. Við skelltum okkur vestur til
Hvammstanga í yndislegu veðri, þar
sem Alma býr og stóð hún í útidyr-
unum á litla húsinu sínu og tók hún
fagnandi á móti okkur með súkkulaði
og öðrum góðgjörðum. Þar áttum við
allar saman notalegan eftirmiðdag. Á
eftir litum við inn til Jónu, ekkju Villa
frænda, en hann var bróðursonur
Kalla afa. En hún tók jafnfagnandi á
móti okkur og venjulega og höfðu þær
amma og Jóna gaman af að hittast og
spjalla um liðna tíð. Þetta þótti okkur
öllum skemmtileg kaupstaðarferð og
sérstaklega vegna þess að amma var
með.
Daginn áður en amma lést var ann-
ar bjartur og fagur dagur. Við amma
röltum út fyrir dyr, í smágönguferð
því hún ætlaði að hitta Tryggva bróð-
ur sinn úti í gamla húsi. Döggin glitr-
aði á grasinu er hún baðaði sig í
geislum sólarinnar. Ég held ég geti
fullyrt að birtan var jafnmikil í huga
okkar ömmu er við gengum saman í
þessu einstaka blíðviðri. En þar sem
Tryggvi og Sigga frænka hans voru
ekki komin heim röltum við út með
fjósi. Þá varð mér ósjálfrátt hugsað til
þess tíma í bernsku minni þegar hún
leiddi mig, en nú má segja að dæmið
hafi snúist svolítið við, því nú leiddi ég
ömmu. Þegar við komum til baka
voru þau að renna í hlað og gat amma
því notað tækifærið og heimsótt þau,
eins og hún hafði reyndar gert áður.
Við höfðum átt einkar notalega og
skemmtilega stund saman sem við
báðar vorum afar þakklátar fyrir. En
allajafna var það mamma sem fór
með ömmu út að ganga. Síðar sama
dag föðmuðumst við innilega og
kvöddumst afar vel og óskaði amma
okkur öllum velfarnaðar sem fyrr.
Ég held að amma hafi verið afar
sátt við að fara héðan enda kvaddi
hún á fögrum blíðviðrisdegi í faðmi
húnvetnsku fjallanna í sveitinni sinni
eins og hún hafði óskað sér. Hún var
líka æðrulaus og sátt við allt og alla.
Afi kvaddi nákvæmlega þremur árum
og tíu dögum á undan henni á öðrum
blíðviðrisdegi og á svipuðum slóðum.
Nú er hún hjá Kalla afa, foreldrum
sínum, systkinum og öðrum ástkær-
um ættingjum og vinum. Ég óska
henni alls hins besta, eins og hún ósk-
aði okkur svo innilega alla tíð.
Ég er svo óendanlega þakklát fyrir
allt það sem elsku amma og afi gerðu
fyrir mig og stelpurnar mínar, því við
munum alltaf njóta minninganna úr
sveitinni. Á milli okkar var strax í
upphafi ofinn sterkur kærleiksþráður
sem haldast mun alla tíð. Nú er styrk-
asta stoðin fallin og vil ég kveðja elsku
ömmu mína með þessum línum.
Við hlýðum þó að komi hinsta kallið,
Og kveðjan mikla sumardegi á.
Við hnígum eins og blóm til foldar fallið,
Er fær ei varist sláttumannsins ljá.
Nú bljúg við þökkum alla alúð þína,
og umhyggju er jafnan kom frá þér.
Nú sjálfur Drottinn annist öndu þína,
Og inn þig leiði í dýrðarvist hjá sér.
(J.M.)
Elsku amma, blessuð sé minning
þín.
Þín elskandi dótturdóttir,
Unnur Margrét Halldórsdóttir.
Elskuleg móðuramma mín er
látin. Hún var mér góð og með
henni átti ég margar góðar stund-
ir. Blessuð sé minning hennar.
Gunnar Leó Leosson.
HINSTA KVEÐJA
ÚTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA
Vesturhlíð 2 • Fossvogi • Sími 551 1266 • www.utfor.is
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Önnumst alla þætti útfararinnar
Þegar andlát ber að höndum
Arnór L. Pálsson
framkvæmdastjóri
Ísleifur Jónsson
útfararstjóri
Frímann Andrésson
útfararþjónusta
Svafar Magnússon
útfararþjónusta
Hugrún Jónsdóttir
útfararþjónusta
Guðmundur Baldvinsson
útfararþjónusta
Halldór Ólafsson
útfararþjónusta
Ellert Ingason
útfararþjónusta
Elsku Finnur minn.
Nú er ég að skrifa
minningargrein um þig, eins og þú
gerðir stundum lúmskt grín að minn-
ingargreinum. Sagðist lesa þær til að
sjá hvernig manneskjan væri upp-
hafin eftir dauðann. Minningargrein-
ar væru séríslenskt fyrirbæri og eins
og venjulega vaktir þú mig til um-
hugsunar um lífið og tilveruna.
Þegar ég hóf nám í ME var ég
fyrst eiginlega skíthrædd við þig. Þú
sem varst giftur frænku minni ætl-
aðir ekkert að láta mig fá neina „sér-
meðferð“. Það leið ekki á löngu áður
en ég fór að meta þig mikils. Þú varst
lærifaðir minn í menntaskóla og mér
fannst ég hafa uppgötvað nýjan heim
þegar ég fór að stunda nám í íslensku
undir þinni stjórn. Kannski ekki al-
veg í orðflokkagreiningunni, en um
leið og þú fórst að kenna okkur um
ljóðin, ásatrúna og Íslendingasög-
urnar fórstu á flug og við, nemendur
þínir, líka. Oft lagði ég ekki mikið á
mig í öðrum tímum, en hjá þér gat ég
setið tímunum saman og unnið verk-
efni fram á nótt. Ég neitaði að skila
þeim tölvugerðum og vildi fá að
handskrifa hvert orð og vandaði mig
mikið.
Þín frábæra kennsla og ástríða
fyrir bókmenntum og ljóðum hafði
mikil áhrif á það að ég ákvað að læra
bókmenntafræði. Það eru ekki allir
kennarar sem hafa þá náðargáfu að
geta náð svona vel til nemendanna
eins og þú gerðir. Tímarnir hjá þér
voru ógleymanlegir. Ég man dálæti
þitt á ljóðum, Halldóri Laxness og
hæfileika þína til að hvetja nemendur
þína áfram, án þess að segja mikið.
Ég veit að þú hvattir marga áfram og
fylgdist af áhuga með nemendum
þínum eftir að þeir luku námi. Þegar
ég hóf háskólanám sendir þú mér
stundum pakka með kiljum. Sagðir
mér að ég gæti annaðhvort lesið þær
eða notað þær í eldinn, til að orna
mér við sem fátækur námsmaður.
Mér þótti svo vænt um þessar send-
ingar.
Þegar ég hafði lokið námi var gott
FINNUR NIKULÁS
KARLSSON
✝ Finnur NikulásKarlsson fæddist
á Gunnlaugsstöðum
á Völlum 30. nóvem-
ber 1956. Hann lést á
Landspítalanum við
Hringbraut laugar-
daginn 31. júlí síð-
astliðinn og var hon-
um sungin sálu-
messa í Egilsstaða-
kirkju 7. ágúst.
að koma aftur til ykkar
Rannveigar, drekka
kaffi og spjalla um bæk-
ur, safnamál, kenningar
og fólk sem við þekkt-
um.
Ein sonnetta er mér
ógleymanleg úr tíma
hjá þér. Það er eitt fal-
legasta ljóð sem ég hef
lesið. Núna minnir það
mig á þig.
Fyrir utan glugga
vinar míns
Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum
þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og
krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.
(Jóhann Sigurjónsson.)
Finnur minn. Þú varst hinn hái
pálmaskuggi, mikill maður og
mennskur. Þakka þér fyrir að auðga
líf mitt og svo margra annarra. Við
eigum eftir að sakna þín.
Elsku Rannveig mín, Gunnhildur,
Mírek og Anna Berglind, megi guð
styrkja ykkur í sorginni.
Rannveig Þórhallsdóttir.