Morgunblaðið - 30.04.2005, Síða 38

38 LAUGARDAGUR 30. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Djásn og dýrgripi fann Pétur HoffmannSalómonsson á ruslahaugum Reykja-víkurborgar um miðbik síðustu aldar,
safnaði þeim og hélt sýningar. Og enn í dag sér
fólk djásn og dýrgripi í því sem öðrum finnst
kannski bölvað drasl. Og hjá hinum sömu vakn-
ar þörf til að bjarga þessum verðmætum frá
glötun og þeir byrja að safna þeim. Aðrir safna
af þörf til að skapa sér sinn eigin heim, enn aðrir
safna einhverju til að endurvinna úr því eitthvað
nýtt. Stundum er það fortíðarþráin sem knýr
söfnunina áfram, þörfin til að halda í minningar
liðins tíma. Og svo er það gamla góða nýtnin
sem liggur djúpt í mannssálinni. Sálfræðingur
nokkur segir að söfnunarárátta geti ýmist staf-
að af fátækt fyrr á ævinni eða þörf til að hafa
vald yfir kringumstæðum. Jafnvel losti getur
orðið til þess að einhver safnar einhverju
ákveðnu. Af þessu öllu má sjá hversu ólíkar
ástæður geta legið að baki söfnun. Söfnun getur
verið kerfisbundin, en hún getur líka verið hrein
ástríða og stundum hvort tveggja.
Hluti af íslenskri þjóðmenningu
Ólafur Engilbertsson sýningarstjóri segir að
samskonar sýning í fyrra hafi fengið gríðarlega
aðsókn og því hafi verið ákveðið að gera Stefnu-
mót við safnara að árlegum viðburði í Gerðu-
bergi. „Og það er af nógu að taka. Á safnaralista
Gerðubergs í fyrra skráðu sig hátt í þrjú hundr-
uð manns sem þó er eflaust aðeins brot af þeim
söfnurum sem fyrirfinnast hér á landi. Þetta er
fólk á öllum aldri, af báðum kynjum og úr öllum
stéttum. Okkur finnst nauðsynlegt að koma
þessum einkasöfnum á framfæri með svona
sýningum, því þau eru eitt af leyndarmálum ís-
lenskrar þjóðmenningar. Og núna erum við með
sérstaka áherslu á endurvinnslu, því fjölmargir
listamenn safna ólíklegustu hlutum til að nota
þá í verk sín og þannig ganga þeir í endurnýjun
lífdaga. Hér eru meðal annars listaverk úr vír-
herðatrjám, brúðupörtum og brotajárni.“
Skrímsli og stríðsminjar
Ólafur segir að sýningin nú sé að hluta til af-
mælissýning, því tveir safnarar séu með hluti
sem eigi merk afmæli. „Hið japanska Godzilla-
skrímsli varð fimmtugt í fyrra en Ómar Örn
Hauksson, söngvari í Quarashi, hefur safnað
ýmsu um þá ófreskju, bæði kvikmyndum, tón-
list og ólíkum útgáfum af dýrinu sjálfu. Á ferð-
um sínum til Japans hefur Ómar líka safnað
smáfígúrum sem fást þar í sjálfsölum. Allt þetta
gefur að líta hér á sýningunni og einnig verða
Godzilla-kvikmyndir sýndar.“ Safn lögreglu-
mannsins Sævars Þ. Jóhannessonar á einnig
einhvers konar afmæli á þessu ári, en hann hef-
ur safnað munum frá stríðsárunum. „Í ár eru
sex áratugir síðan stríðinu lauk og munir Sæv-
ars hafa mjög mikið sögulegt gildi. Hann hefur
safnað einstökum jólakortum sem teiknuð voru
hér á Íslandi sérstaklega fyrir erlenda hermenn
til að senda til síns heima. Einnig hefur hann
komist yfir skrautvasaklúta úr silki sem mör-
landinn seldi breskum og bandarískum her-
mönnum til að senda heim til gjafa. Mikið af
þessum munum hefur Sævar nálgast í gegnum
Internetið og flestir koma úr dánarbúum frá
Bandaríkjunum.“
Fyrirlestrar og markaðstorg
Ólafur segir að ekki sé einungis hægt að koma
og skoða söfn þeirra 19 aðila sem að þessu sinni
taka þátt í sýningunni, heldur verður líka komið
á fót markaðstorgi safnarans þar sem safnarar
geta keypt, selt og skipt. Einnig verða flutt
fimm erindi á sýningartímanum í Gerðubergi og
eru þau um söfnun og safnara. „Og á lokahelgi
sýningarinnar, 10. september, verður haldið
málþing í ReykjavíkurAkademíunni, einnig um
söfnun og safnara, en sú stofnun er í samstarfi
við okkur um þessa sýningu auk Sorpu og um-
hverfissviðs Reykjavíkurborgar.“ Kvikmyndir
um Godzilla-skrímslið eru ekki einu bíómynd-
irnar sem sýndar verða í tengslum við Stefnu-
mót við safnara, því einnig verða í Gerðubergi
sýndar Elvis Presley-kvikmyndir, en á sýning-
unni eru munir úr safni Baldurs Garðarssonar
frá Leifshúsum á Svalbarðsströnd, sem hefur í
áratug safnað alls konar munum sem tengjast
Elvis.
Til að gefa hugmynd um fjölbreytni þeirra
muna sem hægt er að berja augum á Stefnu-
móti við safnara er vert að telja upp þá sem ekki
hefur verið getið um hér að framan: Bangsar,
„skrítnir“ minjagripir, kaffipokar, kaffikönnur,
kaffikvarnir, dúkkulísur, matseðlar, pipar- og
saltstaukar, plattar, innkaupapokar, munkar,
tölur og útsaumur, endurunnin föt og endur-
unnar bókakápur.
 SÝNING | Margskonar munir, markaðstorg og nokkrir fyrirlestrar um söfnun og safnara
Að safna
í sarpinn
Stefnumót við safnara verður opnað í dag í
Gerðubergi kl. 15:00. Hægt er að heilsa upp á
safnarana við opnunina.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Verk eftir myndlistarkonuna Guðrúnu Öyahals þar sem hún notar brúðuparta en hún safnar m.a. brúðum.
Gosdrykkjar- og ölflöskumiðar úr safni Bald-
vins Halldórssonar.
Kaffikönnur úr safni Guðrúnar Þ. Guðmundsdóttur sem tengist kaffi- og mjólkurmenningu.
Gamlir innkaupapokar úr safni Sigríðar Hallgrímsdóttur en hún hefur safnað þeim í 25 ár.
Að safna getur ýmist verið ár-
átta, þörf eða þrá og með ólík-
indum hverju fólki dettur í hug
að safna. Ælupokar, brotajárn
og ölflöskumiðar voru á meðal
þess sem Kristín Heiða
Kristinsdóttir skoðaði með
Ólafi Engilbertssyni sýning-
arstjóra á Stefnumóti við safn-
ara sem verður opnað í Gerðu-
bergi í dag.
khk@mbl.is
HEILSUÁTAK póstmanna hefur nú
staðið yfir í tvo vetur og var önnur
uppskeruhátíð þeirra haldin með
pomp og prakt fyrir skömmu. Mark-
miðið átaksins í upphafi var að fá sem
flesta starfsmenn Póstsins um land
allt til að taka fyrstu skrefin í átt að
eigin lífsstílsbreytingu með því að
huga að markvissri hreyfingu og
bættu mataræði.
Alls hafa um 460 starfsmenn af
nærri 1.100 tekið virkan þátt í átak-
inu og hefur þyngd og ummál reglu-
lega verið mælt auk fitu- og vöðva-
massa. Tæp 800 kíló af fitu hafa fokið
af starfsmönnum Póstsins frá upphafi
átaksins og á annað hundrað kíló af
vöðvamassa hafa komið í staðinn.
Ekki má svo gleyma hinum óáþreif-
anlega árangri átaksins sem felur í
sér bætta líðan og aukna liðsheild,
aukna starfsánægju og betri starfs-
anda, að sögn Hörpu Helgadóttur hjá
Póstinum.
Tilbúnir í stafgönguna
Í uppskeruhátíðina mættu starfs-
menn vopnaðir göngustöfunum sín-
um sem Pósturinn gaf þeim í sum-
argjöf, tilbúnir á stafgöngunámskeið.
Vel viðraði til útivistar og komu þátt-
takendur hressir, sveittir og svangir
til baka eftir rúmlega klukkustundar
göngu og nutu léttra veitinga, sem
biðu þeirra. Stiklað var á stóru varð-
andi framkvæmd heilsuátaksins og
góð ráð voru gefin til að koma í veg
fyrir „sukk og svínarí“ í sumar.
Til að hvetja fólk til dáða var verð-
launum heitið þeim einstaklingum,
sem næðu af sér mestum fitumassa
og byggðu upp mestan vöðvamassa
auk þess sem sá vinnustaður Póstsins
skyldi verðlaunaður sem næði best-
um heildarárangri. Það voru starfs-
menn dreifingarstöðvarinnar á Mýr-
argötu sem náðu besta samanlagða
árangrinum í vetur, en þar minnkaði
fitumassinn að meðaltali um tæplega
eitt kíló á mann á sama tíma og
vöðvamassinn jókst um tæplega eitt
kíló á mann að meðaltali. Allir vinnu-
staðir Póstsins, sem þátt tóku í
heilsuátaki vetrarins, fengu inn-
rammað viðurkenningarskjal. Fann-
ey Egilsdóttir, bréfberi í Hafnarfirði,
náði bestum árangri kvenna þar sem
hún minnkaði fitumassann um 5,6
kíló og bætti við sig vöðvamassa um
2,5 kg. Albert Eiðsson, bréfberi við
Mýrargötu, náði bestum árangri
karla, en hann minnkaði fitumassann
um 4,1 kg á meðan vöðvamassinn
jókst um 1,5 kg.
 HEILSA | Sæla og sviti á uppskeruhátíð heilsuátaks Póstsins
Fitan fýkur og vöðvarnir stækka
Starfsmenn Póstsins fengu stafgöngustafi frá fyrirtækinu í sumargjöf.join@mbl.is