Fréttablaðið - 19.12.2005, Blaðsíða 32

19. desember 2005 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI:
550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Komdu í spennandi heim
afþreyingar og upplýsinga
Smelltu þér á www.ogvodafone.is, farðu í næstu verslun Og Vodafone
eða hringdu í 1414 fyrir nánari upplýsingar.
24.900 kr.
MOTOROLA V3 RAZR
SÍMI
Gagn af samskiptum
Halldór Guðmundsson, bókmennta-
fræðingur og rithöfundur, bloggar öðru
hverju milli þess að hann situr við að
skrifa bók um skáldin Gunnar Gunnars-
son og Þórberg
Þórðarson. Í nýj-
asta pistlinum
gerir hann
sendiráð
Íslands
í Kaup-
mannahöfn
að umtals-
efni. „Mér
þykir mikið
til koma til
Dana og
danskrar menningar. Ég held líka að
Íslendingar hafi geysilega mikið gagn af
samskiptum við Dani, hvort heldur er á
menningarsviðinu, í íþróttum, viðskipt-
um eða bara á ferðalögum. En stundum
spyr maður sig, á þessum gerbreyttu
tímum: Þurfum við sendiráð í Dan-
mörku? Gengur þetta ekki allt saman
mjög vel fyrir sig án aðstoðar þess?“
Dæmisaga
Og Halldór svarar með þessum orðum:
„Nú á maður auðvitað ekki að miða
allt við sjálfan sig, en samt finnst mér
það svolítil dæmisaga í þessu tilfelli: Ég
var fimm ár við nám í Danmörku, hafði
sem bókaútgefandi mikil samskipti við
danska kollega, lét prenta nokkrar millj-
ónir bóka í Danmörku, seldi íslenskar
skáldsögur þangað, hef átt þátt í að
flytja marga danska höfunda til Íslands.
Aldrei í þessari 25 ára samskiptasögu
hef ég þurft á íslenska sendiráðinu í
Kaupmannahöfn að halda, svo ég muni,
og svo er örugglega um fleiri.“
Endurskipuleggja
„Þetta er ekki hugsað sem einhver
sérstök sparnaðartillaga,“ segir Halldór,
„en mætti ekki endurskipuleggja þessa
fornlegu utanríkisþjónustu okkar miðað
við raunverulegar þarfir fólk og sam-
skiptahætti nútímans? Íslenska ríkið er á
sannkölluðu fermetrafylleríi í Danmörku.
Við eigum stóran sendiherrabústað í
dönsku úthverfi, Alþingi á Jónshús á
besta stað í Kaupmannahöfn sem er
fáránlega vannýtt og stendur autt flesta
daga, og svo erum við komin með
sendiráð á Norðurbryggju þar sem örfáir
hetjulegir starfsmenn hringla á mörg
hundruð fermetrum. Er þetta skynsam-
leg og góð nýting á fólki og fé?“
gm@frettabladid.is
Framsóknarflokkurinn hefur enn
ekki treyst sér til þess að skipa
konu sem ráðherra jafnréttismála.
Á sínum tíma var Alexander Stef-
ánsson yfir þessum málaflokki;
síðan þótti Framsóknarmönnum
fara best á því að Páll Pétursson
væri andlit og ásjóna jafnréttis-
mála á landinu og loks var það Árni
Magnússon ¿ títtnefndur.
Ekki man ég eftir því að Alex-
ander Stefánsson léti mjög til sín
taka í jafnréttismálum en framlag
Páls Péturssonar til málaflokks-
ins var eins og við munum að
flytja jafnréttisstofu til Akureyr-
ar. Árni hófst til valda sem ráð-
herra jafnréttismála með því að
Siv Friðleifsdóttir var látin víkja
sem ráðherra, þrátt fyrir dygga
þjónustu við það mikla baráttumál
flokksins og einkum þó formanns-
ins, Halldórs Ásgrímssonar, að
koma á fót Kárahnúkavirkjun.
Þótt hann væri tæpur uppbóta-
þingmaður með enga reynslu af
þingstörfum bolaði Árni þannig
burt úr ráðherrasæti efsta manni
Framsóknar í Reykjanesi ¿ konu
sem náð hafði mun skárri árangri
en formaðurinn í kosningum - og
var tekinn fram yfir Jónínu Bjart-
mars, þingmann Reykvíkinga;
hann gerði í félagi við bróður
sinn tilraun til hallarbyltingar í
Freyju félagi Framsóknarkvenna
í Kópavogi; hann rak Valgerði
Bjarnadóttur úr starfi sem stýru
jafnréttisstofu – og hann hélt
karlaráðstefnu.
Það er ekki bara að hann hafi
brotið lög með framferði sínu
gagnvart Valgerði: gjörvallur
ferill þessa jafnréttisráðherra
Framsóknarflokksins stríðir gegn
hugmyndum okkar um jafnrétti
kynjanna.
Hjálmar Árnason þurfti að
ganga í það mál að reyna að standa
í vörnum fyrir ráðherrann og hafði
sýnilega fengið rangar upplýsingar
um samráð við ríkislögmann í upp-
sögninni. Hitt hljómaði einstaklega
skringilega úr munni Hjálmars að
Valgerður Bjarnadóttir hefði að
mati þeirra Árna ekki verið nægi-
lega trúverðug til að stýra jafnrétt-
isstofu. Það gerðist í kjölfar þess
að kærunefnd jafnréttismála hafði
sett oní við leikhúsráð Akureyrar
fyrir að ráða karlmann í stað konu
sem virtist að mati kærunefndar-
innar hæfari til starfans.
Ekki skal dregið í efa að Val-
gerður var þarna í dálitlum vand-
ræðum sem formaður leikhús-
ráðsins; og hefði mátt fá einhverja
áminningu ráðherrans. Val ráðsins
á leikhússtjóra virðist hafa verið
rangt – kannski fékk ráðið glýju
í augun gagnvart drengnum að
sunnan en treysti ekki stúlkunni
sem alin var upp í bænum og aflað
hafði sér menntunar. Þarna réðu
eflaust einhver sér-akureyrsk
vandamál sem ég hef ekki vit á.
En að Valgerður hafi ekki verið
trúverðugt andlit jafnréttismála
í landinu er samt æði hraustlega
mælt hjá Hjálmari Árnasyni, auk
þess sem töffaraleg aðferðin við
uppsögnina hjá Árna ber vitni um
reynsluleysi hans og ungæðishátt
í ráðherrastarfi. Var þetta ekki
á þeim tíma þegar ungir menn í
áhrifastöðum voru alltaf að reka
fólk til hægri og vinstri til að
sanna sig? Var þetta á þeim tíma
þegar menn voru alltaf að taka
vitlausar ákvarðanir og standa á
þeim eins og hundar á roði bara til
að sanna að þeir „gætu tekið erfið-
ar ákvarðanir“.
Valgerður Bjarnadóttir - ótrú-
verðug jafnréttisstýra? Að mati
Framsóknarmanna? Sem enn hafa
ekki treyst sér til að skipa konu sem
ráðherra jafnréttismála? Hver sá
sem hefur minnsta veður haft af
femínisma og jafnréttismálum
ætti að kannast við nafnið þó ekki
væri nema frá þeim árum þegar
við Hjámar lásum báðir Þjóðvilj-
ann og hún var að skrifa býsna
ljóðrænar femínískar greinar um
nornamenningu og gott ef ekki
einhvers konar kvennaheiðni: Val-
gerður hefur svo sannarlega verið
um árabil í fararbroddi meðal rót-
tækustu femínista landsins. Ekki
man ég betur en að hún hafi líka
verið frumkvöðull í því að benda
á það hversu karlmiðað tungumál-
ið væri með því að hætta að nota
orðið „maður“ sem tilvísunarfor-
nafn – hætti að segja „maður bara
skilur þetta ekki“ og „ja maður
segir nú bara si-svona“ en tamdi
sér þess í stað að segja: „kona
bara skilur þetta ekki“ og „ja kona
segir nú bara si-svona“– Það hefur
áreiðanlega hlakkað í mörgum
karlinum yfir óförum Valgerðar.
Um hitt, hvort Árni Magnús-
son eigi að segja af sér eður ei,
veit ég ekki. Sjálfur talar hann um
dóm kjósenda – sjálfsagt í þeirri
vissu að engu skiptir hversu mjög
kjósendur strita við að kjósa ekki
Framsóknarflokkinn: hann er allt-
af í stjórn. Af hverju? Tja, kona
bara skilur það ekki.
Kona bara skilur þetta ekkiU
ndanfarna daga hafa staðið í yfir hvor í sínum heims-
hlutanum tveir alþjóðlegir fundir sem geta haft tölu-
verð áhrif á daglegt líf manna víða um heim, og erum
við Íslendingar þar ekki undanskildir. Þarna er annars vegar
um að ræða fund Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar í Hong
Kong um viðskipti í heiminum og hins vegar leiðtogafund
Evrópusambandsins í Brussel þar sem tekist var á um fjár-
hagsáætlun sambandsins fyrir árin 2007-2013. Annar fund-
urinn, sá í Asíu, snerti okkur beint, en hinn getur líka haft
mikið að segja fyrir daglegt líf okkar hér á landi, þótt við
séum ekki í ESB, en með mikilvæga viðskiptasamninga við
sambandið. Þessir fundir sýna að við erum hluti af alþjóð-
legu kerfi og getum ekki hagað okkur að vild hér á eyju norð-
ur í Atlantshafi, þótt stundum vilji brenna við í almennri
umræðu að við séum hér einangraðir og engum háðir. Það
er af og frá í nútímanum. Við eigum aðild að ýmsum alþjóða-
samtökum og verðum að taka mið af ákvörðunum þeirra,
hvort sem okkur líkar betur eða verr.
Tíðindin sem Geir H. Haarde flutti okkur frá Hong Kong í
síðustu viku, um að stjórnvöld hér væru reiðubúin að lækka
tolla og minnka framleiðslustuðning við innlendan land-
búnað, eru í samræmi við þátttöku okkar í starfi Alþjóða-
viðskiptastofnunarinnar. Þessi mál eru lengi búin að vera
á döfinni og bara spurning um tíma hvenær við þurfum að
laga okkur að þeim ákvörðunum sem teknar eru á vettvangi
stofnunarinnar. Það hittist þannig á að yfirlýsing fjármála-
ráðherrans á fundinum í Hong Kong kemur í sömu viku og
kynnt var enn ein skýrslan um verð á matvælum hér á landi,
en einn af þáttunum sem valda háu verði á matvörum hér er
einmitt verð á innlendum landbúnaðarvörum.
Forráðamenn stærstu matvörukeðjanna hér á landi hafa
fagnað yfirlýsingum fjármálaráðherra okkar og boða lægra
matvöruverð í kjölfarið, en formaður Bændasamtakanna
sagðist í viðtali við Fréttablaðið í gær ekki vilja fullyrða
að verðlækkanir fylgdu í kjölfarið á ákvörðunum þeim sem
teknar hafa verið á fundi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar.
Það á eftir að kanna þessi mál til hlítar, en íslenskir bændur
fá þó ákveðinn tíma til aðlögunar að nýjum reglum.
Í þessum efnum þurfa menn líka að horfa til fundarins
í Brussel, en þar voru teknar ákvarðanir um að minnka
niðurgreiðslur á útfluttar landbúnaðarafurðir. Þessi mál eru
bæði flókin og torskilin og eiga eftir að fara í gegnum mikla
umræðu áður en endanleg niðurstaða fæst og ljóst verður
hver hin raunverulegu áhrif beggja þessara alþjóðlegu funda
verða á kjör manna bæði hér og annars staðar.
Það virðist ljóst að stórveldin þrjú í Evrópu, Bretar, Þjóð-
verjar og Frakkar, hafa samið um það sín á milli hvernig
hægt væri að leysa ágreininginni varðandi fjárlög ESB, hin
ríkin virðst hafa beðið í hliðarsölum eftir útspili stóru ríkj-
anna, sérstaklega nýju ríkin, sem eiga mikið undir því að
hinir stóru og valdamiklu innan Evrópusambandsins séu
örlátir gagnvart þeim sem minna mega sín. Á yfirborðinu
verða svo allir að vera sammála, þótt hinir stóru ráði í raun
ferðinni. ■
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Tveir alþjóðafundir sem skipta miklu máli:
Við lifum í alþjóð-
legu umhverfi
Í DAG
RÁÐHERRA JAFN-
RÉTTISMÁLA
GUÐMUNDUR ANDRI
THORSSON
Árni hófst til valda sem ráð-
herra jafnréttismála með því
að Siv Friðleifsdóttir var látin
víkja sem ráðherra; hann
var tekinn fram yfir Jónínu
Bjartmars; hann gerði í félagi
við bróður sinn tilraun til
hallarbyltingar í Freyju félagi
Framsóknarkvenna í Kópavogi;
hann rak Valgerði Bjarnadótt-
ur úr starfi sem stýru jafnrétt-
isstofu - og hann hélt karlaráð-
stefnu.
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Mest lesna
vi›skiptabla›i›
G
al
lu
p
kö
nn
un
f
yr
ir
36
5
pr
en
tm
i›
la
m
aí
2
00
5.
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Mest lesna
vi›skiptabla›i›
G
al
lu
p
kö
nn
un
f
yr
ir
36
5
pr
en
tm
i›
la
m
aí
2
00
5.