Fréttablaðið - 19.12.2005, Side 64

19. desember 2005 MÁNUDAGUR36
Suðurveri • Glæsibæ • Húsgagnahöllinni
Mjódd • Smáratorgi
Konfekt og sætabrauð
Kökur fyrir jólin
Þýskt jólabrauð
Mikið úrval af tertum
Geislaplatan er komin í eftirfarandi verslanir: Topshop, 10-11, Bónus og Hagkaup
„Hjálpum þeim” er söfnunarátak fyrir Hjálparstarf kirkjunnar vegna hamfaranna
í Pakistan. Ný útgáfa af laginu er flutt af landsliði íslenskra tónlistarmanna.
Söluandvirði þessarar geislaplötu, utan við virðisaukaskatt, rennur óskipt til
söfnunarátaksins.
Vesturlandabúar eru ríkir á heims-
mælikvarða. Þeir geta þakkað vel-
gengni sína þeirri staðreynd að
þeir treysta frekar á einstaklings-
framtakið á hinum frjálsa markaði
en miðstýrðum aðgerðaáætlunum
úr skúffum stjórnmálamanna.
Kapítalískt markaðssamfélag
hvetur fólk til að gera það sem
það gerir best. Frjáls markaður
skiptir vinnuaflinu óþvingað upp í
sérhæfða hópa sem skapa síbatn-
andi varning á sífellt hagstæðara
verði. Sérhæfing, tækniþróun og
samkeppni leiða svo samanlagt til
þess að lífskjör alls almennings
batna, líf lengjast og auður verður
til í miklum mæli.
Samviskubitið
Vesturlandabúar eru hins vegar
oft á tíðum ekkert rosalega stolt-
ir af árangri sínum. Oftar en ekki
þjást þeir af samviskubiti yfir því
hvað líf þeirra eru löng og veski
þeirra þykk. Um allan heim er
nefnilega hægt að finna ríkis-
stjórnir sem hafa engan áhuga á
að leyfa þegnum sínum að starfa
á hinum frjálsa markaði. Afríku-
ríki eru mörg hver í þessari deild.
Þar er sósíalismi víða iðkaður sem
aldrei fyrr með tilheyrandi fylgi-
kvillum; verslunarhöftum, fátækt,
hungursneyðum, óstöðugleika, og
skorti á réttaröryggi í duttlunga-
fullum heimi skriffinna. Til að
gera illt verra vernda ríkir Vestur-
landabúar ýmsar atvinnugreinar
sínar með tollum, niðurgreiðslum
og miklu magni reglugerða. Sam-
viskubitinu reyna þeir svo að eyða
með ölmusugreiðslum, átaksverk-
efnum og niðurfellingu skulda.
Vandamálið er stórt en ólíkt
mörgum öðrum vandamálum er
lausnin tiltölulega einföld ef hún
væri bara sett í framkvæmd. Í
fyrsta lagi geta Vesturlandabúar
einhliða fellt niður tollamúra sína
og afnumið styrkjagreiðslur til
ræktenda húsdýra. Útreikningar
Alþjóðabankans benda til þess
að sú aðgerð á sviði landbúnaðar
gæti skapað þróunarlöndunum
tekjuaukningu upp á um 31 millj-
arð Bandaríkjadollara. Í öðru lagi
geta þróunarlöndin einhliða fellt
sína eigin tolla niður, sem að jafn-
aði eru miklu hærri en þeir sem
Vesturlandabúar leggja á sinn
innflutning. Alþjóðabankanum
reiknast til að ef þetta yrði gert
fyrir landbúnaðarafurðir gæti
það þýtt um 111 milljarða Banda-
ríkjadollara tekjuaukningu fyrir
vanþróuðustu löndin, og munar
um minna. Í þriðja lagi þurfa hinir
ríku að halda aftur af sér í setn-
ingu nýrra regla og skilyrða fyrir
alls kyns framleiðslu. Ofstæki í
nafni neytenda- og umhverfis-
verndar á Vesturlöndum hefur
valdið gríðarlegum skaða í fátæk-
um löndum þar sem skriffinnskan
er enn bundin við heilbrigða skyn-
semi.
Ölmusa er neikvæð lausn
Hvað sem lausnum líður er oft
ótrúlegt að fylgjast með umræð-
unni um útrýmingu fátæktar á
okkar ágætu plánetu. Evrópubú-
ar virðast halda að þeir séu ein-
hverjum guðdómlegum eiginleik-
um gæddir sem valda því að þeir
eru ríkir en margir aðrir fátækir.
Hong Kong, Singapore og önnur
náttúruauðlindalaus lönd eru
ekki ofarlega í huga þeirra sem
hugleiða vandamál Afríku. Hong
Kong felldi einhliða niður sína
tollamúra, opnaði heimamarkað-
inn fyrir framleiðslu og erlendum
fjárfestingum og uppskar ríku-
lega. Nokkur lönd Austur-Evr-
ópu hafa fetað svipaðan farveg
og íbúar þeirra sjá ekki eftir því.
Kapítalismi er að fleygja milljón-
um manna hratt upp lífskjarastig-
ann án ölmusa og átaksverkefna.
Kapítalismi læknar. Ölmusa sýkir.
Vesturlandabúar mega að sjálf-
sögðu hafa samviskubit yfir því
hvernig sósíalísk meðöl þeirra
hafa eitrað fyrir fátækustu íbúum
jarðar. Þeir mega líka hafa í huga
að mörg vandamál þróunarland-
anna eru heimatilbúin og sósíalísk
og slæm eftir því. Vesturlandabú-
ar geta gefið til þróunaraðstoðar
og átaksverkefna og vilja e.t.v.
friða samvisku sína nú þegar upp-
skeruhátíð kapítalismans gengur
í hönd. Til lengri tíma litið er samt
frekar þörf á þrýstingi á leiðtoga
þróunarlandanna sem hvetur þá
til að auka efnahagslegt frelsi
þegna sinna.
Jólin eru hátíð þar sem við
gleðjumst í nærveru fjölskyldu og
vina, skiptumst á gjöfum og borð-
um góðan mat. Besta jólagjöfin
til þeirra fátæku er kapítalismi
og frelsi. Látum þá hugsun fylgja
árlegri samviskufriðun okkar til
Rauða krossins í ár.
Höfundur er verkfræðingur.
Jólagjöfin í ár er kapítalismi
UMRÆÐAN
MARKAÐS-
SAMFÉLAGIÐ
GEIR ÁGÚSTSSON
SENDIÐ OKKUR LÍNU
Við hvetjum lesendur til að senda okk-
ur línu og leggja orð í belg um málefni
líðandi stundar. Greinar og bréf skulu
vera stutt og gagnorð. Eingöngu er
tekið á móti efni sem sent er frá Skoð-
anasíðunni á visir.is. Þar eru nánari
leiðbeiningar. Ritstjórn ákveður hvort
efni birtist í Fréttablaðinu eða Vísi eða í
báðum miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til
að stytta efni.