Fréttablaðið - 19.12.2005, Síða 72

19. desember 2005 MÁNUDAGUR44
Hæðir Machu Picchu heitir
ljóðabók eftir chileska
nóbelsverðlaunaskáldið
Pablo Neruda sem kom
nýverið út í íslenskri
þýðingu Guðrúnar Tulinius.
Sjálf fetaði hún slóðir
skáldsins til að fylla í
eyðurnar.
Pablo Neruda má með sanni
kalla risa í suður-amerískum
bókmenntum og þótt víðar
væri leitað. Hann fæddist
laust eftir aldamótin 1900 og
lést árið 1973, tveimur árum
eftir að nóbelsverðlaunin fyrir
bókmenntir féllu honum í skaut.
Hæðir Machu Picchu er
hluti af stærri ljóðbálki sem
nefnist Canto general og fjalla
ljóðin um ferð skáldsins til
Inkaborgarinnar Machu Picchu.
„Borgin týndist fljótlega eftir
landvinninga Spánverja og
fannst ekki fyrr en um 350 árum
seinna,“ segir Guðrún Tulinus
sem þýðir bókina. „Þegar Neruda
heimsótti borgina og renndi
augum yfir rústirnar fannst
honum þær svo tilkomumiklar
að hann samdi um þær þennan
bálk, sem er óumdeilanlega ein
af perlum bókmennta á spænska
tungu.“
Guðrún segir að í Hæðum
Machu Picchu hafi skáldskapur
Neruda náð nýjum hæðum.
„Þetta eru tólf afskaplega falleg
ljóð og myndlíkingarnar, sem
hann var svo þekktur fyrir, eru
mjög sterkar og áhrifamiklar. Í
ljóðunum reynir Neruda að rýna
í fortíð borgarinnar með því að
fá fólkið í gröfunum til að segja
sögu hennar. Um leið segir hann
frá miklum harmi sem býr undir,
horfnum glæsileika og fléttar
inn í það hversdagslífinu og
hversu þungt það vegur á okkur.
Tilfinningarnar eru miklar.“
Í bókinni birtast ljóðin bæði
á frummálinu sem og í íslenskri
þýðingu Guðrúnar. „Ég ákvað að
fara þá leið því það er erfitt að
þýða ljóð og skila þeim til lesenda
nákvæmlega eins og skáldið
hafði hugsað sér. Mér fannst líka
tilvalið að veita fólki tækifæri til
að bera textana saman því allir
eiga sinn rétt á sinni túlkun og
þýðingu.“
Bókin er myndskreytt
af Rebekku Rán Samper og
Antonio Hervas Amezcua sem
sækja innblástur í Inkaborgina.
„Antonio hef ég þekkt lengi,
hann hefur oft sýnt hér á landi
og einnig þekki ég Rebekku. Þau
voru bæði boðin og búin til að
myndskreyta þegar ég og Gréta
Hlöðversdóttir samstarfskona
mín leituðum til þeirra og mér
finnst þeim hafa tekist vel til.
Þá fylgir bókinni DVD-
mynddiskur sem Guðrún gerði
eftir að hún ferðaðist sjálf til
Machu Picchu í fyrra. „Ég ákvað
að gera eins og skáldið og feta
veginn til borgarinnar. Það var
stórkostleg tilfinning að berja
hana augum og ég tel það hafa
fyllt í margar eyður hvað mig
varðar og skáldskap Neruda og
ég vona að það skili líka auknum
áhrifum til lesenda að sjá sjálfir
rústirnar, þótt það sé í gegnum
myndavélina mína.“
bergsteinn@frettabladid.is
GUÐRÚN TULINIUS Fór sjálf til Machu
Picchu til að berja borgina augum. Hún
gerði mynd um ferðalagið sem fylgir
bókinni á mynddisk. FRÉTTABLAÐIÐ/ STEFÁN
Í hæstu hæðum
Inkaborgarinnar
MACHU PICCHU Inkaborgin týndist á tímum landvinninga Spánverja en fannst ekki fyrr en um hálfri fjórðu öld síðar. MYND/GUÐRÚN TULINIUS
Kl. 21.00
Söngdagskrá um Edith Piaf verður
flutt í Þjóðleikhúsinu í tilefni þess
að níutíu ár eru liðin frá fæðingu
söngfuglsins.
> Ekki missa af ...
... fyrirlestri þeirra Skúla
Sigurðssonar og Stefáns
Pálssonar á hádegisfundi
sagnfræðinga í Þjóðminjasafninu
á morgun, þriðjudag. Þeir eru
báðir vísindasagnfræðingar
og nefna fyrirlestur sinn „Á
fótboltavelli framfaranna“.
... tónleikum þeirra Maríu
Bragadóttur sópransöngkonu
og Kára Þormar organista
í Fríkirkjunni á fimmtu-
daginn. Þau ætla að
flytja klukkustundarlanga
Maríudagskrá.
... sýningunni Aðföng Listasafns
Reykjavíkur 2002-2005, sem
nú stendur yfir í Hafnarhúsinu.
Þetta er sýning á úrvali verka
sem Listasafn Reykjavíkur hefur
eignast undanfarin ár.
!
menning@frettabladid.is
Stúlknakórinn Graduale
Nobili heldur jólatónleika við
kertaljós í Langholtskirkju
annað kvöld. Á efnisskránni
eru tvö verk fyrir kvennakór
og hörpu.
Fyrra verkið, „Dancing Day“
eftir John Rutter, var frumflutt
i dómkirkjunni í Coventry
26. janúar 1974. Verkið er
byggt á sex jólasöngvum
við latneska og enska texta,
m.a. hið þekkta lag „Coventry
carol“. Það hefst með forleik fyrir hörpuna og eftir
þrjú fyrstu lögin kemur Interlude eða millispil.
Seinna verkið er „Ceremony of Carols“ eftir
Benjamin Britten. Britten samdi þetta undursamlega
jólaverk eftir þriggja ára happasæla dvöl í
Bandaríkjunum. Hann tók sér far heim um miðjan
mars árið 1942 með sænsku flutningaskipi. Ferðin
tók nærri mánuð og lenti hann í allmiklu volki. Í
ferðinni hóf hann að semja
þetta verk fyrir þríradda kór
og hörpu. Það er rammað
inní hinn forna gregorska
söng „Hodie Christus natus
est“. Britten notar síðan
níu ensk miðaldaljóð sem
lýsa með ýmsum hætti
komu jólanna, fæðingu
frelsarans, Maríu sem
syngur son sinn í svefn og
fleiri atburðum tengdum
jólunum. Millispil leikið á
hörpu brýtur svo verkið upp þannig að kaflarnir eru
ellefu.
Elísabet Wage leikur á hörpuna og sex kórfélagar,
Guðríður Þóra Gísladóttir, Lára Bryndís Eggertsdóttir,
María Vigdís Kjartansdóttir, Rannveig Björg
Þórarinsdóttir og Þórunn Vala Valdimarsdóttir
syngja einsöng. Stjórnandi Graduale Nobili er Jón
Stefánsson.
Gradualekórinn syngur