Réttur - 01.06.1948, Side 5

RÉTTUR
93
nær frá 1872 og fram til 1904, er fyrsta rússneska byltingin
var í aðsigi, og þriðja tímabilið liefst svo 1905.*
Á fýrsta tímabilinu voru enn ekki til neinir sósíalískir
fjöldaflókkár, en þá var Fyrsta alþjóðasambandið stofnað
(1864), og á þessu tímabili er það, að marxisminn ber sigur
a.f hólmi í viðureigninni við ýmis borgaraleg og anarkisk af-
brigði hinna sósíalísku kennnga, og brautin þannig rudd
fyrir stofnun marxískra fjöldasamtaka. Kommúnistaávarp-
ið er hin fyrsta opinbera stefnskrá hins vísindalega sósí-
alisma. Sósíalisminn er ekki framar óljósar, frómar óskir
um betri þjóðfélagsháttu, ekki hugsmíð einstakra manna
um fullkomið fyrirmyndar-þjóðfélag í fjarri lramtíð. Hann
er vísindaleg kenning, sem sýnir frarn á þróun auðvalds-
skipulagsins og hvernig hin nýja skipun muni vaxa upp úr
mótsetningum Jress. Og nú er ekki lengur skírskotað til
velvildar og stjórnvizku þjóðhöfðingjanna, eða mannúðar og
skynsemi betri borgara til að Iuinda kenningum þessum í
framkvæmd. Samkvænn marxismanum er Jjað sjálf lrin
kú'gaða stétt, sem hlýtur að taka forystuna í Jrví starli. „Frels-
un verkalýðsins verður að vera lians eigin verk,“ sagði
Marx — og sósíalisminn er samkvæmt orðum Engels ein-
mitt „kenningin um skilyrðin fyrir frelsun verkalýðsins.“
Tímabilið irá 1872 til 1904 er rólegt á yfirborðinu, engar
meiri háttar alþýðu-uppreisnir eða styrjaldir. — En J)ó eru
þá að gerast mikilvæg þáttaskipti í sögu auðvaldsins, stór-
veldastefnan með hringavaldi sínu er nú að leysa hina
frjálsu samkeppni æ meir af hólmi. A þessum tíma verða
til marxískir fjöldaflokkar á meginlandi Evrópu, og fjöl-
menn og vel skipulögð verkalýðssamtök eru nú komin til
sögunnar. Sérstakur sósíalískur verkalýðsflokkur er stofn-
aður í Bretlandi (Labour Party), Jjótt ekki væri hann tylli-
lega marxískur. Hinn vísindalegi sósíalismi er nú orðinn
stefnuskrá skipulagðs verkalýðs um alla Evrópu og víðar.
Lenin skritar þetta 1913.