Réttur - 01.06.1948, Qupperneq 25

RÉTTUR
113
Marshallsamningur
3. júlí undirritaði ríkisstjórnin samning við Bandaríkin
úm ,,aðstoð“ íslandi til handa á grundvelli hinna svoköll-
uðu Marshalllaga. Með samningi þessum, er ísland skuld-
l)undið til að hlíta öllum skilyrðum hinna handarísku laga,
sem skýrt er frá í síðustu Víðsjá, auk þess, sem samningur-
inn felur í sér enn víðtækari skuldbindingar af íslands
hálfu. — Hins vegar koma engin fríðindi í móti af hálfu
Bandaríkjanna. Hér er því í raun og veru ekki um samning
að ræða, heldur valdboð. í stuttu máli verður samningurinn
he'zt skýrður með því að birta ályktun þá, sem miðstjórn
Sósíalistaflokksins samþykkti í þessu tilefni. Ályktunin
er svohljóðandi:
Ríkisstjórn íslands hefur gert samning við erlent ríki,
Bandaríki Norður-Ameríku, þar sem íslenzka þjóðin er m.
a. bundin eftirfarandi kvöðum og skuldbindingum:
1. Að semja fjárlög og ákveða gengi gjaldeyrisins í sam-
ráði við stjórn Bandaríkjanna.
2. Að veita stjórn Bandaríkjanna víðtækan íhlutunarrétt
um framleiðsluáætlanir, efnahags- og stjórnmál þjóðarinnar.
3. Að veita stjórn Bandaríkjanna víðtækan umráðarétt
yfir ótiltekinni fjárhæð í íslenzkum krónum, til ráðstöfun-
ar á íslandi, gegn ráðgerðri afhendingu á vörum, sem Banda-
ríkjastjórn ákveður verð á, ef íslendingum eru látnar þær
í té sem svokölluð „aðstoð, án þess að endurgjald komi
fyrir“.
4. Að veita Bandaríkjunum forkaupsrétt, „með sann-
gjörnum söluskilmálum“, á efnivörum, sem þau telja sig
þurfa á að halda, fyrst og fremst til hernaðarþarfa, og afsala
J)ar með rétti íslendinga til frjálsrar ver/.lunar með jressar
vörur.
5. Að veita bandarískum þegmmi sama rétt og íslending-
um til atvinnurekstrar hér á landi, í framleiðslugreinum,
sem Bandaríkin telja mikilvægar. Þessu fylgir að vísu fyrir-
8