Réttur - 01.06.1948, Side 44

132
RÉTTIJR
En forðist þjóðin það, að auðvald nái tökum á fossunum,
— þá er Stephan ekki aðeins óhræddur við að láta virkja þá,
heldur lýsir því beinlínis sem hugsjón sinni, sem dýpstu þrá
fossins að-mega með stórvirkjuninni þjóna hinum vinnandi
lýð, létta honum störfin, færa þjóðarheildinni aukna björg
í bú. Hann lætur fossinn kveða:
„Míg langar hins, eins lcngi og fjallið stendur,
að lyfta byrði, er þúsund ga'tu ei reist,
að hvíla allar oftaks lúnar hendur
á örraum mér, er fá ei særzt né þreytzt.
Og veltu niína vefa láta og spinna.
rainn vatnaaga lýja skíran málin,
og sveita-Huldum silki-möttul viuna
og Sindrum hafsins gulli roðinn hjálm.
Steplian leysir ekki aðeins þjóðfélagsvandamálið með virkj-
un fossannar jákvætt í kvæði sínu. Hann sér og, að Itagri hönd
frjáls manns er auðvelt að skapa slíka list í virkjuninni
sjálfri, að fegurðarauki en ekki lýti verði að. Hann vill nema
burt kvíða Þorsteins með þessum vísuorðum fossins:
,.Eg missa þarf ei mína fornu prýði
í mcgingjörð, né riist ntín verða lygn,
því listin kann að draga upp dverga-smíði
sem dyratré að minni frjálsu tign."
Það er bóndinn og skáldið Stephan G. Stephansson, — mað-
urinn, sem vinnur baki- brotnu á daginn og yrkir lú-
inn dýpstu og stórfenglegustu kvæði íslenzkrar tungu á
nóttunni, — sem boðar raunhæfustu lausnina á vandamál-
um stóriðjunnar í krafti fossavirkjunar í þágu fólksins sjálfs,
undir þess stjórn og í þess eigu. Hann vissi af eigin reynslu,
hvað lúnar hendur og þreyttir arntar verkamanns og bónda
þráðu: rafmagnið og vélaafl í þjónustu þeirra sjálfra, undir
stjórn þeirra, í eigu þeirra, — og þá myndi draumsjónin
rætast: