Réttur - 01.10.1950, Qupperneq 6

246
RÉTTUR
embættisvalds væri að ræða. Og það var til dæmi að styðjast við,
um hvernig lögreglustjóri í Reykjavík hafði farið að því að aðvara
mannsöfnuð löglega, áður en gripið yrði til táragass til að dreifa
honum.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, Agnar Kofoed-Hansen, hafði 22.
sept. 1946 álitið ástæðu til þess að hóta að láta lögreglu kasta tára-
gassprengjum á mannsöfnuð, er safnast hafði saman framan við
„Sjálfstæðishúsið" í Reykjavík. Hann tilkynnti þá í hátalara, að
eftir 5 mínútur yrði kastað táragasi á fólkið, ef það hefði ekki
dreift sér. Tilkynningin heyrðist um allan Austurvöll og inn í
Alþingishúsið. Ég var þá staddur í herbergi því, er liggur milli
neðrideildarsals og efrideildarsals og á þingmáli er kallað ráð-
herraherbergi, og heyrði tilkynninguna mjög skýrt. Síðan til-
kynnti lögreglustjór'inn á mínútu fresti hið sama aftur og taldi
upphátt, hve margar mínútur væru eftir. Frestur þessi olli því, að
ekki kom til átaka milli lögreglunnar og fólksins. Hér var því'
fordæmi um, hvernig lögreglustjóri skyldi haga sér um „löglega
aðvörun", eins og refsilögin mæla fyrir, og um að lögleg aðvörun
getur afstýrt óeirðum.
En hvað gerir lögreglustjórinn í Reykjavík 30. marz 1949, er
hann lætur hefja táragasárás á mannsöfnuðinn?
Lögreglustjórinn gefur enga löglega aðvörun til fólksins, gefur
því engan frest til að dreifa sér og lætur hefja gasárás um leið
og einn lögregluþjónn er látinn kalla í trekt, sem enginn nema
örfáir lögreglumenn virðast hafa heyrt í.
Þessi framkoma lögreglustjóra er skýlaust lögbrot og hún er
sönnuð, eigi aðeins með því að flest allir þeir borgarar, sem leiddir
eru sem vitni bera það, að þeir hafi enga viðvörun heyrt, heldur
meira að segja starfsmenn rannsóknarlögreglunnar og lögregl-
unnar sjálfir. Hér skulu tilfærð nokkur ummæli vitna úr rann-
sókninni um þetta og þá fyrst og fremst vitnisburður lögreglu-
manna:
Magnús Eggertsson, varðstjóri hjá rannsóknarlögreglunni, segir
fyrir rétti 30. marz 1949:
„Skyndilega var skotið upp táragassprengju frá Austur-