Réttur - 01.10.1950, Side 78

318
RETTUR
smáríki Mið-Ameríku, þurfa að
lærá af bitri og sárri reynslu þess-
ara landa. Til þess eru víti Kubu
og Puerto Rico að varast þau.
Franskar bækur.
Frönsk verkalýðshreyfing hef-
ur um langa hríð verið mjög rót-
tæk og Kommúnistaflokkur
Frakklands borið höfuð og herðar
yfir flesta kommúnistaflokka ut-
an Ráðstjórnarríkjanna. Slíkt
hefur ekki sagt til sín eingöngu í
auknu fylgi flokksins, heldur og
fræðslustarfi og bókaútgáfu. Meg-
inþorri verkalýðs Frakklands hef-
ur fylkt sér um flokkinn og tals-
verður hluti miðstéttanna þ. á m.
fjölmargir vísinda- og listamenn.
Nægir að nefna hér sem dæmi
vísindamenn eins og J. Langevin
og Joliot-Curie, skáld eins og
Aragon og Elvard og listamenn
eins og Picasso. Auk tímarits
flokksins sem fæst mest við
stjórnmálaefni (Cahiers du
communisme), koma út ýmis
marxisk tímarit, er fjalla um alls-
konar fræðslu- og menningarmál,
eins og t. d. La Pensée og La
nouvelle crithyue.
Þegar fyrir styrjöldina síðari
hófu franskir marxistar að gefa
út tvo mikla bókaflokka „Pro-
blemés" og „Socialisme et cult-
ure“. Fjallaði sá fyrri einkum um
ýmis vísindaleg úrlausnarefni og
má nefna þar bækur eins og t. d.
Labarenne: Origines des mondes,
Prenant: Biologie et Marxisme,
L. Henry: Les Origines de la reli-
gion o. s. frv. Bækur í síðari
flokknum fjölluðu fremur um
einstaka höfunda eða kenningar
og má nefna þar t. d. M. Prenant:
Darwin, A. Humbert: Louis
David, P. Nizan: Les materialistes
de la lántquité o. s. frv.
Meðan á stríðinu stóð var mikið
af bókum þessum eyðilagt af naz-
istum. En þær hafa flestar verið
prentaðar aftur. Gömlu bóka-
flokkarnir hafa greinst frekar og
verið skýrðir upp („La science et
l’hommes" og „Grandes Figures")
og nýjar bækur bætzt við. Eg skal
aðeins nefna örfáar: H. Lefebore:
Descartes, Lepin: Babeuf, J.
Larnac: George Sand (Grandes
Figures), — Aragon: La culture
et les hommes, R. Garaudy: Le
communisme et la morale, G.
Politzer: La crise de la psycho-
logie comtemporienne o. s. frv.
(Problemes)
í nýjum bókaflokki „Civilizat-
ion francaise" hafa m. a. komið
út þessar bækur: Pierre George:
Geographie economh/ue et sociale
de la France, M. Cohen: Historie
d’une langue, le francais.
Að sjálfsögðu koma út fjöl-
margar bækur utan við þessa áð-
urnefndu bókaflokka og skal ég
aðeins drepa á örfáar: A. Soboul
hefur skrifað bók um frönsku
byltinguna, Le revolution fran^a-
ise 1789—1799. Þetta er ágætis
rit, fremur stutt, en mjög skýrt og
greinagott. Á aldarafmæli komm-
únistaáverpsins kom út ný út-
gáfa af því með löngum og gagn-
merkum inngangi,J. Freville: Les
briseurs de chaines.
Margar bækur hafa verið helg-
aðar hinni borgaralegu heim-
spekitízku, exentistentíalisman-
og má nefna þar t. d. G. Lucacs:
Existentialisme ou marxisme,
Kanapa: L’existentialisme n’est
pas un humanisme. Loks skal
þess getið, að H. Lefebvre hefur