Réttur - 01.10.1950, Side 55

RÉTTUR
295
einusinni í draumi! Á þessum árum hélt Silone áfram að
gegna æðstu trúnaðarstöðum flokks okkar, hann sat í mið-
stjóminni, stjórnmálaráðinu (hinni raunverulegu flokks-
stjórn), framkvæmdaráðinu, og hann var yfirmaður skipu-
lagsmála flokksins. Ekki er heldur hægt að segja, að hann
héldi að sér höndum í þessum embættum sem hlutlaus
áhörfandi hinnar banvænu spillingar. Þvert á móti, þá barð-
ist þessi maður, sem á þessum ámm læzt hafa verið fómar-
lamb hinna grimmilegustu efasemda, kappsamlega fyrir
því að fá í sínar hendur stjómartauma alls flokksins, og það
án þess að siðgæði og hreinskilni yrði honum til trafala. Var
þetta sprottið af metnaðargirnd ? Var hann hvattur af
einhverri annari persónu af augljósmn ástæðum? Eða var
það eðli hans, sem kom honum þá eins og nú til að vinna
tjón þeim félagsskap, sem hann tók þátt í ? Þeirri spumingu
er ekki auðsvarað nú.
Við skulum víkja að þeim orsökum, sem urðu þess vald-
andi, að Silone var rekinn úr flokki okkar. Á árumun 1929
og 1930 þurftum við að standa í hörðu stríði til að rýma
tækifærissinnuðum öflum úr forystu flokksins. Angelo
Tasca var hinn fyrsti, sem rekinn var, en hann rann skeið
sitt á enda sem einn hinna „sósíölsku“ fylgismanna Pétains
í samvinnu við Hitler á hernámsánun Þjóðverja í Frakk-
landi. Silone galt þessum brottrekstri samþykki og greiddi
atkvæði með honum ásamt öllum öðrum. Hann ritaði grein-
ar til að skýra réttmæti slíkra aðgerða. En brottrekstur
Tasca og nauðsyn þess að leiðrétta mistök sem flokksfor-
ystunni í heild höfðu áður orðið á, höfðu leitt til vandræða-
ástands. Og það var þá, sem Silone gekk ákveðið í milli með
bréfi sem hann ritaði miðstjórninni 15. jan. 1930. Hann
viðurkennir að vísu í bréfi þessu að forystumenn flokksins
hafi fram að þeim tíma látið sig meiru skipta það sem
þessum heiðursmönnum og okkur bar á milli í aðalatriðum
(sem betur fer fyrir land okkar þá hefur flokksforystan
alltaf verið í höndum manna, sem hafa látið sér annara lun