Réttur - 01.01.1940, Blaðsíða 77

ingjar réðu þar lögum og lofum ásamt seinlátum
embættismönnum. Lassalle grætur höfugum tárum
ofan í dagbók sína þegar hann hugsar til þess, að
30 milljónir Pjóðverja lúti oki 30 harðstjóra, og
hann trúir henni fyrir því, að hann ætli að ganga
fram fyrir þýzka þjóð, já, fram fyrir allar þjóðir og
eggja þær til baráttu fyrir frelsi sínu. Aldrei ætlar
hann að láta ginnast til að svíkja hinn heilaga mál-
stað frelsisins.
Pessum viljasterka og framgjarna unglingi héldu
engin bönd í smábæjafásinni Sakslands og Slesíu.
Hann vildi ganga á háskólann i Berlín, og faðir
hans, sem mátti ekki neita honum um neitt lét að
óskum hans. Það virðist raunar sem þessi drengur,
sem varla var skroppinn úr skóla, hafi haft fjöl-
skyldu sína nokkurn vegin í vasanum. Vald hans yf-
ir mönnum byrjaði þegar í heimahúsum, og það
fylgdi honum alla æfi síðan, að bæði karlar og kon-
ur af öllum stéttum féllu 1 honum til fóta. Með sann-
færandi mælsku og persónulegri glæsimennsku sigr-
aði hann nær alla, sem komu í námunda við hann.
Hann gerði sér jafnan sérstakt far um að vinna fólk,
og hann var aldrei í rónni fyrr en menn höfðu' gef-
ist upp fyrir honum og gengið honum á hönd. Hé-
gómaskapur hans var í þessu efni sem svo mörgu
öðru með öllu taumlaus og varð honum að lokum að
aldurtila.
17 ára gamall fór Lassalle á háskólann í Berlín og
lagði sérstaklega stund á Keimspeki. Heimspeki
Pýzkalands var á þessum árum kenning Hegels.
Hegelssinnar skiptust í tvo flokka, vinstri menn og
hægri menn, því að kenning meistarans var tvíeggj-
að sverð. Hún útskýrði nauðsyn þess sem er með
jafndjúpsæjum rökum og hún grundvallaði nauðsyn
þess sem ^erður. Hún gat því orðið hvorttveggja:
lygnt stöðuvatn íhaldsseminnar eða fossandi elfur
byltingarinnar. Hinir frjálslyndu borgarar og
77