Réttur - 01.08.1971, Blaðsíða 11

inn fyrir sjálfstœðn íslenzku efnahagslífi bœ'öi
með lítfærslu fiskveiðilögsögunnar og hindr-
un þess að erlent auðvald gleypi foss-
aflið, svo og að tryggja Islendingum sjálfum
og einum öll yfirráð yfir landi sinu og sjó
um alla framtíð. En það er einmitt frum-
skilyrði þess að vinnandi stéttir Islands geti
í framtíðinni ráðið landi sínu og notið auð-
linda þess að nú sé hindrað að erlent vald á
einn eða annan máta (rányrkju fiskimiða,
herstöðvum, yfirdrottnun orku) nái þeim tök-
um á landinu að það verði raunveruleg ný-
lenda þess.
STÉTTABARÁTTA
OG
VALDAAÐSTAÐA
ALÞÝÐU
Ljóst er að íslenzka alþýðustjórnin ætlar
samkvæmt stefnuskrá sinni að vinna að hags-
bómm alþýðu og reyna af fremsta magni að
stöðva þann skollaleik, sem viðgengist hefur
undanfarna áratugi að velta hverri kauphækk-
un út í verðlagið með gengislækkun og
verðhækkunum. Heitið er að vinna að lög-
gildingu 40 stunda vinnuviku, fjögurra vikna
orlofi og allt að 20% kauphækkun lágra
launa á næsm tveim árum. Viðbrögðin hjá
ráðherrum Alþýðubandalagsins í trygginga-
málum, fiskverðsmálum og iðnaðarmálum á
fyrsm vikum stjórnarinnar hafa þegar sýnt
að hér fylgja athafnir orðum.
En sú er orðin sár og löng reynsla verka-
lýðsins og launafólks alls að svo mikilvægt
sem það er að knýja fram kauphækkanir og
kjarabæmr, þá stoði það ekki til að tryggja
örugga og batnandi lífsafkomu, nema aukin
völd verkalýðsins fylgi með, örugg og mikil
áhrif hans fyrst og fremst í öllu atvinnu- og
fjármálalífinu. Það hefur úrslitaþýðingu fyrir
alla framtíðarstöðu verkalýðsins og samtaka
hans að það takist að lögfesta slíka stöðu
hans í þjóðfélaginu einmitt nú þegar á þessu
kjörtímabili alþýðustjórnarinnar.
Annars vegar þarf að tryggja vald verka-
fólks og starfsfólks á hverjum vinnustað, —
a. m. k. hinum stærri: lýðræðið í atvinnu-
lífinu. Ljóst er að allri slíkri löggjöf og að-
stöðu fylgir áhætta og ábyrgð. Fulltrúar
verkamanna mega ekki verða áhrifalausar
brúður atvinnurekenda eða forstjóra, er snúi
þeim um fingur sér sakir sérþekkingar á viss-
um atriðum. Slík hætta samábyrgðar um
stjórn eða óstjórn fylgir víða þessu fyrir-
komulagi, fulltrúarnir verða í reynd vald-
lausir meðstjórnendur, sem máske gera þá
verkafólkið samábyrgt óstjórn og spillingu.
Þau réttindi og vald, sem fylgir raunverulegu
lýðræði í átvinnulífinu, gera miklar kröfur
til félagslegs þroska verkafólks og fulltrúa
þess, ekki síst um þekkingu á atvinnulífinu
og rekstri þess. Og aðstöðu fulltrúanna þarf
vel að tryggja svo sjálfstæðir menn og konur
geti beitt sér óhikað í slíkri nýrri valdastöðu
verkalýðsins.
Hins vegar þarf að tryggja vald verka-
lýðs og annars vinnandi fólks í sjálfu fjár-
málalífi þjóðarinnar bæði í samræmi við
framlag hans til þjóðarbúsins sem aðilja
þeirra vinnu, er auðinn skapar, — sem og í
samræmi við eign hans á hinum stóru sjóðum
atvinnuleysistrygginganna. Eign verkalýðs-
samtakanna einna á þessum 1800 miljón
króna sjóði er ótvíræð. En hana þarf að festa
enn ótvíræðar í lögum og veita verklýðs-
samtökunum, með vissu eftirliti ríkisins, höf-
uðvaldið yfir Jaeim sjóðum með þeim tak-
mörkunum einum, er lögin segja fyrir um.
Hingað til hefur afturhaldið getað beitt ríkis-
valdinu til þess að rýra í sífellu gildi fjárins
131