Réttur - 01.08.1971, Blaðsíða 49

leiki á að vera til að sigra. Auðmannaklíkurn-
ar, sem standa að baki stóru borgaraflokk-
unum, verja æ meira fé í forsetakosningarn-
ar. 1952 var talið að kosningarnar hefðu
kostað þær um 140 miljónir dollara og
1968 var þetta komið upp í 300 miljónir
dollara. — Og þetta auð-ræði vilja sumir
undarlegir menn telja fyrirmyndar lýðræði.
Það hefði lítið þýtt fyrir fátækan mann
eins og Abraham Lincoln að bjóða sig fram
til forsetakjörs í Bandaríkjunum í dag. Svo
er sagt að þegar hann bauð sig fram til
þings 1846, þá hafi vinir hans lánað honum
200 dollara til að standast kostnaðinn. Sagan
segir að hann hafi notað 75 cent fyrir epla-
vín og skilað 199,25 dollurum að kosningum
loknum.
STÓRKAUPMAÐUR
DAUÐANS
í tveim heimsstyrjöldum var hlutverk
vopnaframleiðendanna óhugnanlegt. Þeir
höfðu áhuga á að koma styrjöldum af stað
— vegna gróðans. Því festist við þá nafnið
„kaupmenn dauðans."*
Nú eru það Bandaríkin sjálf, sem standa
fremst í þessari óhugnanlegu verzlun og
tvinnast í henni saman hagsmunir auðhringa
og herforingjaklíku. Síðusm árin sjá þau um
40% af heimsverzlun með hergögn. Ut-
flutningur þeirra á vopnum er 10% af öll-
um útflutningi þeirra, samt er sá útflutn-
* Sjá grein Lofts Guttormssonar „Pax americana"
í 1. og 2. hefti Héttar 1968. Ennfremur eru eftirfar-
and: bækur um „kaupmenn dauðans” gúSar: Fcnner
Brockway and F. Mullally: „Death pays a dividend"
og Guenter Reimann: Patents for Hitler. Sjá enn-
fromur Pierre van Paasen: Days of our years, bls.
75-77.
ingur aðeins 3% af allri hergagnafram-
leiðslu þeirra. Svona gífurleg er hún.
Það er óhugnanlegur þáttur í þessari „verzl-
un með dauðann”, að auðvald Bandaríkjanna
sækist eftir að selja ríkisstjórnum nýfrjálsra
þjóða þessi vopn, einkum til þess að ýta
þannig undir vald herforingja hjá þeim, svo
jaeir að undirlagi CIA noti þau, gegn eigin
þjóð eða öðrum, sem Bandaríkin hafa ými-
gust á. England og Frakkland eru einnig stór-
ir aðilar í þessum útflutningi (1969: USA
570 milj. doll. England 180 milj. Frakk-
land 80 milj.). Stórveldi þessi gera gys að
kaupendunum og hégómagirni eða drottnun-
argirni herforingja þeirra, — ferst þeim það
þó illa þegar eigin saga þeirra er skoðuð.
En þau hugsa einvörðungu um gróðann, her-
gögn eru 28% af brezkum útflutningi, —
og svo um að styðja sér vinsamlegar stjórnir.
Og afleiðingarnar: 55 stjórnlagarof herfor-
ingja í Afríku einni saman, 20 af þeim tókust.
Þar, sem nýjar yfirstéttir hafa komizt til
valda í fyrri nýlendum, eyða þær — að und-
irlagi stórveldanna — stórfé í hergagnakaup,
fé, sem er beinlínis tekið frá hungrandi þegn-
um þeirra.
Sovétríkin byrgja þau nýfrjálsu lönd og
þjóðfrelsishreyfingar að vopnum, sem ekki
fengju keypt vopn hjá auðmannastéttum
stórveldanna.
Nato-ríkin byrgja lönd eins og Portúgal að
vopnum, sem eingöngu er beitt gegn þjóð-
frelsisherjum í Angola, Mosambík og „portú-
gölsku" Guineu. Yfirstéttin í Portúgal, sem
er eitt fátækasta land Evrópu, notar helming
alls fjár á fjárlögum í herbúnað. Bandaríkin
eru aðalvopnasalinn til múgmorðanna. Utin-
ríkisráðherra Portúgal segir hernaðinn geg.i
sjálfstæðishreyfingunni allan „í anda Nato".
Sjálfstæðishreyfingarnar í nýlenduveldi
Portúgala, — sem þegar ráða stórum hluta
föðurlanda sinna — verða hinsvegar að
169