Réttur - 01.04.1973, Síða 39

125 AR
KOMMÚNISTAÁVARPIÐ
I.
I ár eru liðin 125 ár síðan Kommúnista-
ávarpið birtist í fyrsta sinn. „Bandalag hinna
réttlátu'' hafði á þingi sínu í júní 1847 breytt
nafninu í „Kommúnistabandalagið’' og á
öðru þingi þess bandalags 29- nóv. — 8. des.
1847 í Lundúnum hafði þeim Marx og
Engels verið falið að rita ávarp í nafni banda-
lagsins eftir að stefna þeirra hafði sigrað þar.
Þeir skrifa ávarpið á mánuðunum des.
1847 og janúar 1848, senda handritið til
Lundúna og þar er það prentað í lítilli prent-
ímiðju í Liverpoolstræti 46.
Það fór ekki mikið fyrir því: 23 síður
að stærð og eintakafjöldinn 500. Það kom út
í febrúar, nokkrum dögum fyrir febrúarbylt-
inguna og var sent hinum ýmsu deildum
bandalagsins. Marx hafði verið fulltrúi deild-
arinnar í Briissel og Engels deildarinnar í
París á öðru þingi bandalagsins.
En hin afburðasnjalla skilgreining þess á
uppkomu, þróun og ferli auðvaldsskipulags-
ins og reisnin í þessu ávarpi Kommúnista-
flokksins til verkalýðs og öreiga allra landa
tendraði þann eld í brjóstum allra kúgaðra
um víða veröld, sem gerbreytti hugarfari
þeirra, lét þá skilja mátt samtakanna og fyll-
ast sjálfstrausti og eldmóði við sannfæring-
una um það hlutverk, er verkalýðsins biði.
A 125 árum hefur sósíalisminn eins og þeir
Marx og Engels mótuðu hann orðið útbreidd-
alsta stefna, sem mannkynssagan þekkir. Og
nú er sósíalisminn í sínum ýmsu myndum
sem hreyfing og vald orðið mátmgast afl á
jarðríki við hlið auðvaldsins sjálfs.
En Kommúnistaávarpið hefur komið út á
þessum 125 árum í miljónum eintaka og
verið þýtt á flest tungumál heims. Og tala
skipulagðra meðlima í kommúnistaflokkum
heims og öðrum róttækum marxistiskum
sámtökum hefur vaxið úr þeim fáu hundruð-
um, sem í þeim voru 1948, úr þeim 80.000
sem fylgdu byltingarflokki 1917 en 400.000
árið 1919 og voru orðnir 4.200.000 1939
upp í meir en 50 miljónir á árinu 1972.
103