Morgunblaðið - 07.05.2006, Blaðsíða 56

56 SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Júlísólin hafðiþerrað öll dagg-artárin af blóm-unum, sem hún
náði til, en þau,
sem voru í forsælunni
flóðu enn í tárum. Jeg
horfði á sólargeislann
teygja sig æ lengra og
lengra inn í skuggann,
uns hvert einasta
daggartár var þerrað
og skuggsæli stað-
urinn var orðinn að
sólríku blómaheim-
kynni.
En hvað mannlífið
væri bjart og heim-
urinn fagur, ef hver
einasti maður fyndi
það köllun sína að
þerra táruga hvarma
þeirra, sem lifa
skuggamegin í lífinu, á sama hátt,
sem sólin þerrar grátskrúð
blómanna með sínum hlýja armi,
sólargeislanum.
Um þetta var jeg að hugsa, þeg-
ar einn úr hóp samferðamannanna
kallaði með háðslegum rómi: „Sko!
Þarna fer karlræfillinn hann …“
Hver? Það var hann, sem heim-
urinn hló að, hann, sem strákarnir
köstuðu flestum og þyngstum
meiðyrðasteinum á, hann sem
hvergi átti heima. Um leið og hann
sá okkur, beygði hann af leið,
auðsjáanlega til þess að verða ekki
á vegi okkar. Ef til vill hefur hann
haldið, að hann fengi ekki annað
en það, sem fjöldinn rjetti oftast
að honum: Háð og særandi orð.
Það voru hundar með okkur,
sem hlupu geltandi að gestinum.
Þegar þeir nálguðust hann, hætti
einn hundurinn skyndilega að
gelta, og hljóp til mannsins með
miklum vinalátum. Hann nam
staðar, strauk seppa ósköp vel, og
hjelt svo ferðinni áfram. En hvað
sá jeg þá, sem hinir fjelagarnir sáu
ekki? Það, að maðurinn brá hend-
inni nokkrum sinnum upp að aug-
um sjer, eins og hann væri að
þurka eitthvað þaðan, sem heim-
urinn mátti ekki sjá. Það hafa lík-
lega verið tár, – tár, sem enginn
getur þýtt, ef til vill síðasta dögg-
in, sem fjell á sálarblómin hans –
döggin, sem enginn vinur þerraði.
Jeg horfði á eftir honum svo
lengi sem jeg gat. Mjer virtist jeg
geta lesið ótal margar skammstaf-
anir úr lífssögu hans, skráðar á
bak honum. – Og löngu eftir að
hann var horfinn úr augsýn, sýnd-
ist mjer jeg sjá hann sem ímynd
útlagans, er hvergi á höfði sínu að
að halla, en gengur hvíldvana göt-
ur sorgarinnar. – Að baki er end-
urminningin, sár og svíðandi, en
framundan óttinn fyrir hinu
ókomna. – Menn sem málleysingja
vill hann flýja og jafnvel sitt eigið
líf. Á markaði mannlífsins er pund
hans orðið að ógjaldgengri vöru,
sem enginn lítur við eða spyr eftir,
og sjálfur flýtur hann sem strá
með straumi, að feigðarósi.
Þetta er maðurinn, sem enginn
vildi eiga að vini. Hvers vegna? Að
líkindum af því, að hann hefur ekki
kunnað að leika yfirborðsvinátt-
una. Eða af því að hann hefur ekki
átt neitt til að gjalda vináttuna
með, nema trygðina, sem enginn
leitaði eftir.
Ó, þú kaldi og tilfinningalausi
heimur! Þetta er ekki eina oln-
bogabarnið þitt. Þetta er ekki eini
maðurinn, sem þú hefur hrakið út í
myrkur misskilningsins, af því
hann kunni ekki listina að leika. –
Þeir eru í tölu þúsundanna, sem af
höndum meðbræðra sinna hefur
verið hrundið út í helmyrkrið, ein-
mitt er þeir þráðu það heitast að
mega rjetta hendina að vini. Og í
stað þess, með aðstoð vina, að geta
orðið að nytsömum borgurum í
þágu þjóðar sinnar, hafa þeir orðið
að glerbrotum á haugi mannfje-
lagsins.
Án efa hefur þessi maður, árla á
æfimorgni sínum, staðið með beint
bakið og horft eftirvænting-
araugum á heiðan vonahimininn
hvelfast yfir draumalöndum sín-
um. Er lengra leið á daginn, dró
ský fyrir sólu. Ef til vill hefur ein-
hver kipt að sjer hendinni, sem bú-
inn var að rjetta hana fram til vin-
áttu, og það svo lagt lífsgleði
mannsins banaspjóti. Þá byrjuðu
útlegðarárin. Og frá þeim tíma
gekk hann aleinn, af öllum yfirgef-
inn. Bróðurkærleikurinn lýsti sjer
helst í því, að náunginn heiðraði
hann með nafninu: „Karlræfill-
inn.“
Nú er hann horfinn, dáinn, –
gleymdur. – En í anda lítum við
hann að síðustu á grafarbarm-
inum: Hann styðst fram á staf sinn
og lítur aftur. Með augunum leitar
hann að einhverju sjerstöku og
loks er það fundið: Þú, hver sem
þú ert, sem hefur brugðist orðum
þínum og kipt að þjer hendinni,
eftir að hafa rjett hana fram og
vottað með henni vináttu, hann
horfir á þig! Geturðu staðist dæm-
andi augnaráð hins deyjandi
manns? Geturðu, án þess að vikna,
horft í föla glampann í augum
hans, sem nú er að kulna út?
Glampinn er endurskin þeirrar
hugsunar, hvað líf hans hefði getað
orðið bjart og hlýtt, ef hann aðeins
hefði átt einn einasta vin til að
styðjast við. – Þegar hann hefur
fest þessa mynd í huga sínum,
deyr glampinn úr augunum og
með rólegu brosi sofnar hann sinn
hinsta blund. –
En maður sagði manni:
„Karlræfillinn er dáinn.“
Hann var jarðaður. – Enginn
lagði blóm á leiðið. Enginn fórnaði
einu tári. –
En ef einhverjum þætti það
ómaksins vert að líta á leiðið, sem
vökvaðist engum vinatárum,
mundi hann sjá, að móðurjörðin
hefur lagt fagra líkblæju yfir barn-
ið sitt, því að árlega grær gröfin
yndisfögrum blómum, sem gráta í
næturkyrrðinni yfir manninum,
sem grjet, en enginn huggaði,
manninum, sem dó í útlegð mitt á
meðal meðbræðra sinna, mann-
inum, sem á gröf sína meðal þús-
und gleymdra grafa.
Tárin
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Í ritinu Hlín er að finna sögu eftir Ásmund Eiríksson,
og birtist hún þar árið 1927. Yrkisefnið er gamalkunn-
ugt og þekkist á alheimsvísu. Sigurður Ægisson birtir
umrætt verk hér í dag, enda er þetta líka raunveruleiki
íslensks nútíma.
HUGVEKJA
✝ Margrét Her-mannsdóttir
fæddist á Bíldudal
30. september
1927. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 8. apríl
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Sigríður Pálsdóttir,
f. 17.10. 1895, d.
18.12. 1966, og
Bjarni Hermann
Friðriksson, f. 6.11.
1885, d. 11.2. 1944.
Systur Margrétar
voru: Guðrún, f. 5.12. 1912, d.
25.11. 1981, gift Skarphéðni
Gíslasyni, f. 12.2. 1906, d. 3.8.
1987, og Ágústa, f. 6.12. 1916, d.
13.8. 1967, gift Gísla Friðriks-
syni, f. 2.9. 1916, d. 12.1. 1974.
Margrét giftist 1950 eftirlif-
andi eiginmanni sínum, Jóni
Hannessyni, rafvirkjameistara,
f. 19. september
1921. Sonur þeirra
er Björn Jónsson,
hæstaréttarlög-
maður, f. 13. júní
1950, kvæntur
Hallfríði Kristins-
dóttur, fjármála-
stj., f. 27. júní 1950.
Börn þeirra eru 1)
Hlynur Þór, verk-
fræðingur, f. 17.
apríl 1978, kvæntur
Jennýju Björk Þor-
steinsdóttur, nema
í líffræði, f. 6.6.
1978. 2) Kristín Birna, nemi í sál-
fræði, f. 30. mars 1981, sambýlis-
maður hennar er Ingi Björn
Jónsson, nemi í hagfræði, f. 27.
júní 1980. 3) Margrét Ásdís,
grunnskólanemi, f. 23. nóvember
1993.
Útför Margrétar fór fram í
kyrrþey 21. apríl.
Elskuleg tengdamóðir mín hefur
kvatt okkur. Margrét eða Maddý
eins og hún var kölluð og Jón mað-
ur hennar voru fædd á Bíldudal og
bjuggu þar fyrri hluta ævi sinnar.
Þar fæddist einkasonur þeirra
Björn. Móðir Maddýar, Sigríður,
bjó hjá þeim til dauðadags.
Þau fluttu búferlum til Reykja-
víkur árið 1974. Það var mikil
breyting fyrir þau að flytja úr ró-
legheitunum á Bíldudal í ysinn í
höfuðborginni. Ég kom inn í líf
þeirra ári seinna er við Björn sonur
þeirra hófum búskap og síðan komu
börnin okkar þrjú og seinna
tengdabörn. Það hlýtur að hafa ver-
ið heilmikil breyting, þegar fjöl-
skyldan hafði stækkað um helming
og litlir ærslabelgir voru orðnir tíð-
ir gestir og stór hluti af tilveru
þeirra Jóns. Börnin okkar hafa svo
sannarlega notið þess að eiga
ömmu sem alltaf hafði tíma til að
sinna þeim og fannst allt skemmti-
legt sem þau sögðu og gerðu. Hún
var afar umburðarlynd við mig,
einu tengdadótturina eins og hún
sagði, hún reyndi ekkert að segja
mér til, en lét verkin tala og hjálp-
aði okkur mikið bæði með börnin
og heimilishaldið.
Maddý var einstaklega elskuleg
kona, hógvær og hlédræg og öllum
góð. Hún hafði glöggt auga fyrir
húmor og glettni og kom oft auga á
skoplegu hliðina á hlutunum.
Hún las mikið og hafði mikinn
áhuga á ættfræði og sagði okkur oft
skemmtilegar sögur úr bókunum
sem hún var að lesa. Maddý var oft
lasin síðustu árin, en alltaf tilbúin
að fagna okkur og gleðjast með
okkur.
Kærar þakkir, Maddý mín, fyrir
öll elskulegheitin í minn garð alla
tíð.
Farðu í guðs friði.
Þín tengdadóttir,
Halla.
Á fallegum og sólríkum degi í
apríl yfirgaf elskuleg amma mín
þennan heim. Sorgin í hjarta mínu
er mikil en í staðinn hef ég allar fal-
legu minningarnar um góða og
elskulega konu sem átti mikinn þátt
í að gera mig að þeirri manneskju
sem ég er í dag.
Elsku amma mín, þú varst svo
yndisleg og falleg kona að innan
sem utan. Hlýjan sem þú gafst frá
þér var alveg einstök og fundu allir
fyrir henni sem á vegi þínum urðu.
Það hefur alla tíð verið svo gaman
að heimsækja ykkur afa, ekki vant-
aði sögurnar og sprellið. Það var
margt sem við brölluðum saman á
Flyðrugrandanum. Alltaf tókst mér
að fá þig með mér í bókabúðina til
að kaupa dúkkulísur og svo sastu
með mér á gólfinu klukkustundum
saman og lékst með mér.
Þú hafðir orð á því þegar ég
heimsótti þig á spítalann að ég væri
nú lík þér, við værum báðar mikið
fyrir að punta okkur og gera okkur
fínar. Já, þar hafðirðu sko rétt fyrir
þér, ég var ekki orðin gömul þegar
ég fór að draga þig með mér í
snyrtileiki og fékk að punta þig eins
og mig lysti. Þvílíkt safn af máln-
ingardóti sem þú áttir og þú kennd-
ir mér hvernig maður átti að vara-
lita og naglalakka sig og svo fékk
ég að æfa mig að setja á þig augn-
skugga og hvað annað sem þú áttir
til. Þetta þótti mér algjör paradís
og ég er ekki frá því að þér hafi nú
líka fundist þetta hið mesta sprell.
Oft sátum við saman úti á svölum
að sóla okkur og spjölluðum um
heima og geima. Mér þótti svo
gaman þegar þið afi og pabbi sögð-
uð okkur sögur frá Bíldudal og í
mínum huga var Bíldudalur stað-
urinn þar sem ævintýrin gerðust.
Elsku amma mín, þú varst með
svo stórt hjarta og hugsaðir svo vel
um okkur. Í hvert sinn sem við
komum til þín þá töfraðir þú fram
hverjar kræsingarnar á fætur ann-
arri og sást til þess að við færum
vel södd heim. Alltaf fannst þér svo
spennandi það sem við vorum að
gera og leyndir því ekki hversu
stolt þú varst af okkur. Þið afi tók-
uð honum Inga mínum svo vel og
opnuðuð arma ykkar fyrir honum.
Þú vissir alveg frá byrjun að hann
væri sá eini rétti. Það er mér svo
mikils virði að þú vissir að við Ingi
vorum að fara að trúlofa okkur og
við náðum því áður en þú kvaddir.
Ég hafði alltaf hugsað um að þú
yrðir viðstödd brúðkaupið mitt og
ég veit að þú átt eftir að fylgjast
með öllu saman og verður til staðar
í hugum okkar. Ég náði líka að
segja þér litla leyndarmálið okkar
og þú brostir allan hringinn við þær
fréttir, ég er svo ánægð með hvað
þetta gladdi þig mikið.
Mér þótti svo vænt um þig og
söknuðurinn er mikill. Stærstur er
þó söknuðurinn hjá elsku afa mín-
um. Þið voruð alltaf svo samrýnd
og ekki fór fram hjá neinum að þið
voruð ennþá svo ástfangin eftir öll
árin ykkar saman. Þú þarft ekki að
hafa neinar áhyggjur af honum afa,
hann er búinn að standa sig eins og
hetja.
Elsku amma mín, það er svo
margt sem mig langar að þakka þér
fyrir. Þú varst mér svo góð og
kenndir mér svo mikið. Takk, elsku
amma mín, fyrir að vera alltaf til
staðar allt mitt líf. Þú varst ynd-
isleg kona. Hvíldu nú í friði og
sofðu vært.
Þín elskandi,
Kristín Birna.
Hún Maddý amma mín er dáin
og langar mig að minnast hennar í
fáum orðum. Alla tíð hefur mér þótt
þú svo glaðleg og ánægð með að fá
mig í heimsókn. Jafnvel á síðustu
metrunum var glatt yfir þér og ég
veit að þú varst tilbúin til að kveðja
þennan heim. Alltaf man ég eftir
ánægjulegum stundum með ykkur
afa þegar ég var lítill. Ein af mín-
um fyrstu minningum um þig,
amma mín, er þegar við fórum í
göngutúra með afa í fjörunni við
Gróttu. Þar tíndum við fallegar
skeljar og steina, sem þú svo
geymdir fyrir mig. Það var gaman
að koma í heimsókn til ykkar á
Flyðrugrandann, þar sem beið
manns hlýlegt bros, heitur matur í
hádeginu, ís og ógrynni af sætind-
um. Við spiluðum mikið saman,
þegar ég var í heimsókn hjá ykkur,
og ég held að þú hafir leyft mér að
vinna í öll skiptin.
Þegar ég var orðinn stálpaður og
kominn í Háskólann var gott að
kíkja til ykkar í hádeginu og varstu
þá iðulega tilbúin með eitthvað gott
að borða og búin að baka. Ég á allt-
af eftir að muna eftir ástúð þinni og
umhyggju og brosinu sem mætti
mér þegar ég kom til ykkar afa.
Hlynur Þór Björnsson.
Elsku amma. Takk fyrir það
hvað þú varst alltaf góð við mig. Ég
man þegar að við vorum saman inni
í herberginu þínu og þú varst að
sýna mér gamla dótið þitt, mér
fannst það svo fallegt. Svo fékk ég
líka að leika mér með það eins og
ég vildi.
Elsku amma það er svo stutt síð-
an að þú varst heima að tala við
mig, ég sakna þín rosalega mikið.
Elsku amma, ég ætla að vera dug-
leg að heimsækja afa.
Láttu nú ljósið þitt
loga við rúmið mitt.
Hafðu þar sess og sæti,
signaði Jesús mæti.
(Höf. ók.)
Þín
Margrét Ásdís.
MARGRÉT
HERMANNSDÓTTIR

 
 


Helluhrauni 10, 220 Hf.,
sími 565 2566,
www.englasteinar.is
Englasteinar
Fallegir legsteinar
á góðu verði