Morgunblaðið - 07.05.2006, Blaðsíða 34

34 SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Á stórbýlinu Korpúlfsstöð-um voru fyrr á tímumráðsmannsíbúðir, 39herbergi handa vinnu-fólki, matsalur fyrir um
70 manns, fjós fyrir 300 kýr og full-
komið mjólkurbú. Var fjósið talið hið
fullkomnasta á Norðurlöndum á sín-
um tíma og eru Korpúlfsstaðir eitt
merkasta hús í byggingar- og at-
vinnusögu þessarar aldar. Korpúlfs-
staðir fá nú brátt nýtt hlutverk því
að síðastliðinn mánudag var undir-
ritað samkomulag um Sjónlistamið-
stöð á Korpúlfsstöðum sem verður
samstarfsverkefni Reykjavíkur-
borgar, SÍM – sambands íslenskra
myndlistarmanna, Form Ísland –
samtaka hönnuða og Iðntæknistofn-
unar.
Skipt í þrjá hluta
Sjónlistamiðstöðin skiptist í þrjá
hluta. Hönnunarsetur verður aðset-
ur fyrir nýsköpunarstarf hönnuða úr
ólíkum hönnunargreinum þar sem
fjölbreytt hönnunarferli á sér stað í
samstarfi við fyrirtæki og stofnanir.
Vinnustofur SÍM verða leigðar út til
félagsmanna Sambands íslenskra
myndlistarmanna. Í boði eru um 30
vinnustofur í allt að þrjú ár í senn á
mjög hagstæðum kjörum. Í þriðja
lagi verður vel tækjum búið mynd-
og frumgerðarverkstæði starfrækt í
Sjónlistamiðstöðinni. Allir félagar
SÍM og Form Ísland auk annarra
samstarfsaðila Sjónlistamiðstöðvar
fá aðgang að verkstæðunum gegn
vægu gjaldi.
Hönnuðurinn Hrafnkell Birgisson
er einn þeirra sem mótað hafa hug-
myndir um Sjónlistamiðstöð á Korp-
úlfsstöðum, en hann er nýskipaður
formaður Form Ísland – samtaka
hönnuða. Um er að ræða regnhlíf-
arsamtök níu fagfélaga hönnuða en
einnig geta hönnuðir sótt um ein-
staklingsaðild að Form Ísland.
Spurður um tilkomu þessa verkefnis,
segir hann frá því að síðasta haust
hafi Reykjarvíkurborg boðið Sam-
bandi íslenskra myndlistarmanna og
Samtökum hönnuða að taka Korp-
úlfsstaði á leigu fyrir starfsemi á
sviði sjónlista. Eftir að Iðntækni-
stofnun hafði sýnt verkefninu áhuga
losnaði ákveðinn hnútur varðandi
rekstrarfyrirkomulagið og þessir
þrír aðilar ákváðu að fara í samstarf
um stofnun Sjónlistamiðstöðvar á
Korpúlfsstöðum. Húsnæðið er stórt
og ákaflega fallegt og býður upp á
marga möguleika.
„Forsendurnar fyrir framtíð Sjón-
listamiðstöðvar eru að þar takist að
byggja upp líflegt og eftirsóknarvert
samfélag. Í fyrstu varð til hugmynd
að stóru sameiginlegu verkstæði fyr-
ir listamenn og hönnuði en mikil þörf
er á slíku og í raun er engin sérstök
verkstæðis aðstaða til hér á landi
fyrir þennan hóp,“ segir Hrafnkell
og er þeirrar skoðunar að Korpúlfs-
staðir séu góður kostur fyrir slíka
starfsemi. Verkstæðið mun verða vel
búið öllum tækjum og tólum og gert
er ráð fyrir að starfsmaður verði á
verkstæðinu til að leiðbeina við úr-
vinnslu verkefna og notkun á tækj-
unum.
Opið hönnunarstúdíó
Starfsemi hönnuða í Sjónlistamið-
stöðinni mun að mestu fara fram í
hönnunarsetrinu og eru Iðntækni-
stofnun, Hönnunarvettvangur og
Listaháskóli Íslands einnig aðilar að
því. Hrafnkell hefur þróað þessa
viðamiklu hugmynd sem tekur á
mikilvægum þáttum í hönnunargeir-
anum. Hvernig varð þessi hugmynd
til, á hún sér einhverja fyrirmynd?
„Í rauninni hafði þessi hugmynd
kviknað samhliða verkstæðishug-
myndinni því að við vildum ekki reka
einstaklingsvinnustofur eins og SÍM
heldur eitthvað í líkingu við opið
hönnunarstúdíó þar sem unnið verð-
ur samtímis að ólíkum verkefnum í
samstarfi hönnuða og fyrirtækja.
Fyrirmyndin er fengin frá Þýska-
landi og kallast „Designlabor Bre-
merhaven“. Sú miðstöð var stofnuð
árið 1990 en árlega koma þangað
hönnuðir víðs vegar úr Evrópu til að
vinna saman að fjölbreyttum hönn-
unarverkefnum. Áhugavert er að sjá
hvernig fyrirkomulaginu þar er hátt-
að, en á hverju ári er átta til tíu nýút-
skrifuðum hönnuðum boðið að dvelja
í „Designlabor Bremerhaven“ í allt
að níu mánuði. Á meðan á dvölinni
stendur takast þau á við krefjandi og
raunveruleg verkefni. Þekktir hönn-
uðir leiðbeina vinnuhópunum og hafa
hönnuðir á borð við Marti Guixé,
Gijs Bakker og James Irvine verið
listrænir stjórnendur verkefna.
Þetta hefur reynst góð hvatning fyr-
ir hönnuði sem eru að stíga sín fyrstu
skref.
Ávinningur fyrir samfélagið í heild
Á Hönnunarsetrinu er hugmyndin
að efna til svipaðs fyrirkomulags og í
Bremerhaven en nýútskrifaðir hönn-
uðir munu þar geta tekist á við
áhugaverð verkefni ásamt öðrum
hönnuðum. Ávinningurinn er ekki
aðeins hjá hönnuðunum heldur fyrir
samfélagið í heild sinni því að hlut-
verk Hönnunarsetursins er enn-
fremur að efla íslenska framleiðslu
og nýsköpun. Fyrirtæki og stofnanir
sem eru að leita nýjunga og vilja
taka þátt í nýsköpun undir formerkj-
um hönnunar geta sóst eftir sam-
starfi við Hönnunarsetrið.
Starfsár Hönnunarseturs hefst á
haustin með því að búnir verða til
vinnuhópar í kringum hvert verk-
efni. Þeir munu samanstanda af
hönnuðum, fulltrúa viðkomandi sam-
starfsaðila og fleiri fagaðilum en
vinnuhóparnir eru hugsaðir á þann
veg að þeir séu sniðnir að verkefnum
hverju sinni, stærð þeirra og hversu
fjölbreytt þau eru.
Rekstur Hönnunarsetursins
byggist á því að þau fyrirtæki eða
stofnanir sem taka þátt hverju sinni
greiði þátttökugjald, nokkurskonar
niðurgreiddan hönnunarkostnað en
styrktaraðilar munu fjármagna ann-
an kostnað. Gert er ráð fyrir því að
þeir hönnuðir sem starfa í Hönnun-
arsetrinu fái mánaðarlegan styrk
auk þess sem gistiaðstaða verður á
staðnum fyrir hönnuði erlendis frá.
Designlabor Bremerhaven hefur
verið að þróa álíka hugmyndir um
samstarf við fyrirtæki síðastliðin ár
og hafa ýmis áhugaverð verkefni litið
dagsins ljós. Alþjóðleg fyrirtæki eins
og Alessi og Siemens hafa verið í
samstarfi við Designlabor.“
En hvað er framundan hjá Sjón-
listamiðstöðinni, nú þegar sam-
starfssamningur um Sjónlistamið-
stöð á Korpúlfsstöðum hefur verið
undirritaður?
„Uppsetning mynd- og frum-
gerðaverkstæðisins er stærsta verk-
efni Sjónlistamiðstöðvarinnar í sum-
ar og byggist á velvilja þeirra sem
eiga búnað og vilja lána eða gefa til
starfseminnar. Það sem er framund-
an hjá Hönnunarsetrinu er fyrst og
fremst að tryggja fjármagn til verk-
efnisins og ákveða verkefni fyrir
fyrsta starfsárið. Stefnt er að því að
auglýsa eftir umsóknum hönnuða í
júní og mun þá liggja fyrir að hvaða
verkefnum þeir munu vinna,“ segir
Hrafnkell og bætir við að fyrirspurn-
ir og ábendingar séu vel þegnar og
er netfang Form Ísland form.islan-
d@itn.is.
Sjónlistamiðstöðin á Korpúlfs-
stöðum er án efa mikilvægur áfangi
á sviði hönnunar og myndlistar, í
gegnum tíðina hefur verið takmark-
að framboð á vinnustofum fyrir
hönnuði og listamenn sem starfa á
eigin forsendum og bendir Hrafnkell
á að í raun hafi lengi vantað tals-
verða stoðþjónustu við nýsköpunar-
starf í sumum listgreinum hér á
landi, ekki síst við vöruhönnun en
með tilkomu Sjónlistamiðstöðvar á
Korpúlfstöðum er grunnurinn kom-
inn og mun að líkindum styrkjast
með hverju árinu sem líður.
Að efla íslenska
hönnun og
nýsköpun
Í hlutarins eðli | Korpúlfs-
staðir fá nýtt hlutverk með
tilkomu Sjónlistamið-
stöðvar sem gert hefur verið
samkomulag um að þar
verði til húsa. Guðrún Edda
Einarsdóttir kynnti sér hug-
myndir um hina nýju mið-
stöð og ræddi við Hrafnkel
Birgisson, nýskipaðan for-
mann Forms Íslands – sam-
taka hönnuða, sem segir að
ætlunin sé að efla íslenska
hönnun og nýsköpun.
Gamalt ferjuhús sem notað er sem hönnunarstúdíó Designlabor Bremerhaven.
Hrafnkell Birgisson, formaður Forms Íslands, Áslaug Thorlacius, formaður SÍM,
Stefán Jón Hafstein, formaður menningarráðs, og Hallgrímur Jónasson, for-
stjóri Iðntæknistofnunar, fyrir utan Korpúlfsstaði síðastliðinn mánudag.
Korpúlfsstaðir þykja eitt merkasta hús í byggingar- og atvinnusögu Íslands.
Hönnuðurinn Anne Havliza, stjórnandi verkefnisins, ásamt nokkrum hönnuðum,
sem hlotnaðist sá heiður að dvelja allt að níu mánuði í Designlabor Bremerhaven.
Höfundur er vöruhönnuður.
hannar@mbl.is
OPIÐ ELDHÚS
VELKOMIN Í GLÆSILEGAN
SÝNINGARSAL OKKAR
AÐ LÁGMÚLA 8
sýningarhelgi
LÁGMÚLA 8 • SÍMI 530 2800
- HTH eldhús eru ekki eins dýr og þau líta út fyrir að vera.OPIÐ Í DAG - FRÁ KL. 13-17