Morgunblaðið - 25.08.2006, Blaðsíða 33

Laxahrogn eru lögð í saltpækil í
þrjár klukkustundir.
Hlutföll milli salts og vatns í pækl-
inum eru fundin þannig út að vatn
er sett í skál og egg ofan í. Grófu
salti er bætt smám saman út í vatn-
ið þar til eggið flýtur upp. Þá er
pækillinn hæfilega saltur.
Hrognin eru hreinsuð síuð varlega í
gegnum plastsigti með grófum göt-
um ofan á hreinan klút. Klúturinn
er síðan hengdur upp í kæli þar
sem vökvi er látinn leka af hrogn-
unum í sólarhring.
Þá eru hrognin látin í krukku með
þéttu loki og geymd í kæli þar til
þau eru notuð í matargerð. Þar sem
engin rotvarnarefni eru notuð
borgar sig ekki að geyma hrognin
lengur en í 2–3 vikur.
Lax með gráðosti
Þennan rétt má bæði baka í ofni og
á grilli. Ef fiskurinn er grillaður er
best að setja flökin á grillbakka.
Pétur segist fylgja þeirri þum-
alfingursreglu að alltaf sé hægt að
setja mat aftur á eld, en ekki sé
hægt að taka til baka það sem er
ofeldað.
„Ef menn eru í vafa um eld-
unartíma er gott ráð að stinga hnífi
í fiskinn. Ef hann er ljós í gegn er
hann fulleldaður. Ofeldaður fiskur
verður þurr, svo ég mæli með því
að menn fylgist vel með fiskinum
meðan hann er í bakstri eða grill-
un.“
2 beinhreinsuð laxaflök
(um 1 ½–2 kg)
1–2 stykki gráðostur,
Maldon-salt og nýmalaður pipar
250 g íslenskt smjör
1 búnt söxuð steinselja
nýuppteknar íslenskar kartöflur
Raufir eru skornar þvert á flökin
með 3–4 sentímetra millibili. Bitar
af gráðosti eru settir í hverja rauf.
Salti og pipar er stráð yfir. Smjör
er brætt og næstum öll steinseljan
látin út í. Svolítið af steinselju er
geymt til skrauts.
Flökin eru pensluð með dálitlu af
smjörinu, en afgangurinn borinn
fram með fiskinum í sósuskál.
Kartöflur eru léttsoðnar.
Fiskurinn er bakaður í ofni við
220°C í 10–15 mínútur eftir þykkt
flaka og stillt á grill síðustu tvær
mínúturnar til að brúna ostinn.
Örlítið lengri tíma getur tekið að
elda fiskinn á útigrilli.
Suðræn sveifla
Pétur mælir með því að menn prófi
að nota ferskar rósmaríngreinar
með laxi, skemmtilegu kryddi sem
mikið er notað við Miðjarðarhafið,
en fæst núorðið í íslenskum mat-
vöruverslunum allan ársins hring.
„Raufar eru skornar eftir endi-
löngu laxaflaki og fylltar með
rósmaríngreinum. Menn geta stráð
salti og pipar yfir áður en fiskurinn
er eldaður en mér finnst betra að
gera það eftir á þannig að hver og
einn geti saltað og piprað eftir eig-
in smekk.“
Sama aðferð er notuð við mat-
reiðslu á þessum rétti og laxaflök-
um með gráðosti, 10–15 mínútur á
útigrilli eða í ofni við 220°C.
Norræn náttúra
Enn eitt tilbrigði við íslenska lax-
inn undirstrikar villta náttúru Ís-
lands með blóðbergi og birki.
Blóðbergi er dreift yfir laxaflak og
nokkrar mjúkar og grannar birki-
greinar vafðar utan um flakið.
Þennan rétt er mjög gaman að
grilla á útigrilli, því það er til-
komumikið að sjá kryddjurtirnar
brenna, auk þess sem ilmandi reyk-
urinn gefur laxinum einstakan
keim. Flakið er grillað í um 15 mín-
útur á útigrilli, lengur ef það er
þykkt, og því snúið tvisvar til þrisv-
ar sinnum.
Pétur segir að nýuppteknar ís-
lenskar kartöflur séu besta með-
læti sem hægt sé að hugsa sér með
laxi. „Svo svíkur íslenska smjörið
aldrei þegar íslenskur lax er á
borðum.“
Höfundur er sjálfstætt
starfandi blaðamaður.
daglegt líf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. ÁGÚST 2006 33
GÓÐ HEILSA
GULLI BETRI
Lið-a-mót
FRÁ
www.nowfoods.com
APÓTEK OG HEILSUBÚÐIR
A
ll
ta
f
ó
d
ýr
ir
Margverðlaunað
fyrir hollustu og bragðgæði
AÐEINS
0,7% FITA
Léttreykta kjúklingaáleggið frá
Holtakjúklingi er margverðlaunað
fyrir hollustu og bragðgæði.
Þú finnur vart fituminna álegg.
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
-
5
2
1
8
Pétur Stefánsson fitjar upp á
hringhendri limru:
Ungdómsins eldurinn sanni
eykst þegar kveldar í ranni.
Samförum veld ég
en seinna þess geld ég,
að æskan hún eldist af manni.
Og bætir við öllu siðlegri limru,
hringhendri:
Þegar að spretta berin blá
er börnum létt í skapi þá.
Borða þau glettin
bláberja réttinn
með útötuð smettin og bros á brá.
Loks yrkir Pétur fyrstu haustvís-
una 2006:
Stefnir suður fuglinn fús,
fella blómin sjarma.
Hleypur lítil hagamús
í holu eftir varma
og lömbin slaga í sláturhús,
þar slökknar á hinsta jarma.
Á skólabarni skríður lús
sem skálar í rauðum eðaldjús.
Já haustið er vaknað og vill að mönnum þjarma.
Haustvísa
pebl@mbl.is
EF fólk langar til að lifa lengi gæti
ráðið verið að ganga upp að alt-
arinu með sínum heittelsk-
aða. Sagt er frá nið-
urstöðu bandarískrar
könnunar sem sýnir
fram á meira langlífi
hjá giftu fólki á vefnum
forskning.no.
Bandaríska könn-
unin var gerð á ár-
unum 1989 til 1997 og tóku
nærri 67.000 Bandaríkja-
menn þátt í henni.
Samanburður milli giftra og pip-
armeyja og -sveina sýndi að 58%
meiri líkur voru á að hinir síð-
arnefndu létust á þeim átta árum
sem rannsóknin stóð yfir.
Áhættan mældist þá 40% meiri
hvað varðaði ekkjur og ekkla, en
27% hjá þeim sem voru skildir að
borði og sæng eða fráskildir.
Verra fyrir karlmennina
Það kom síðan verr út fyrir karl-
menn en konur að hafa sleppt því
að ganga upp að altarinu og sýnu
verst var það fyrir unga heilsu-
hrausta piparsveina, að sögn
þeirra sem að rannsókn-
inni stóðu.
En hvað kemur til?
Ekki er talið að nein
ein einhlít skýring sé á
því hvað hjónabandið
eða hjónabandsleysi hef-
ur með heilsu að gera, en
talið er að að hluta til sé það
vegna þess að hinir ungu og
ógiftu lifi „hættulegra“ lífi. Vissu-
lega reyktu hinir ógiftu meira en
þeir sem giftir voru, en hins vegar
drukku þeir minna, stunduðu meiri
líkamsrækt og voru síður of þungir.
Rannsóknaraðilarnir álíta að fé-
lagslíf fólks hafi áhrif á þessar töl-
ur. Hjónaband getur haft mikil
áhrif þegar kemur að félagslegum
samskiptum og lífshættir pip-
arsveina- eða -meyja á sama hátt
verið talsvert einmanalegri en
þeirra sem gengið hafa upp að alt-
arinu.
Giftir lifa lengst