Morgunblaðið - 25.08.2006, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. ÁGÚST 2006 49
✝ Vilborg Vil-hjálmsdóttir
fæddist í Kirkjuvogi
í Höfnum 20. apríl
1912. Hún lést á
heimili sínu, Vatns-
holti 2 í Reykjavík,
19. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Vilhjálmur Kristinn
Ketilsson, bóndi og
kennari, f. 3. júlí
1871, d. 10.mars
1959, og Valgerður
Jóakimsdóttir, hús-
freyja og kennari, f. 7. október
1884, d. 6. febrúar 1957. Systkini
Vilborgar eru Ketill, f. 26. maí
1915, d. 19. desember 1916, og
Margrét Helga, f. 22. maí 1920,
maki Andrés Björnsson fv. út-
varpsstjóri, f. 16.3. 1917, d. 29.12.
1998.
Vilborg giftist 26. janúar 1935
Ingólfi Þorsteinssyni, skrif-
stofustjóra Gjaldeyrisdeildar
bankanna, f. í Ólafsvík 31. júlí
1910, d. 6. nóvember 1998. For-
eldrar hans voru
Þorsteinn Jónsson
skrifstofustjóri í
Reykjavík og f.k.h.
Margrét Ein-
arsdóttir. Sonur
þeirra er Ketill, f.
6. júlí 1936, prófess-
or í stærðfræði í
Bandaríkjunum.
Kona hans er Úr-
súla, tónlistarkenn-
ari og píanóleikari,
f. 22. desember
1943 í Sviss, dóttir
Franz Fassbind rit-
höfundar og k.h. Gertrud. Dætur
þeirra eru Judith, Mirjam, Bera-
gift Kunitsky og Katla Soffía.
Börn hennar og Bernard J. Ham-
mond eru Bernard J. og Kayla.
Vilborg var lengst af heima-
vinnandi húsmóðir, en áður en
hún giftist starfaði hún við
skiptiborð bæjarsímans í Reykja-
vík.
Útför Vilborgar verður gerð
frá Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.
Þegar Vilborgar Vilhjálmsdóttur
móðursystur minnar er minnst, koma
margar góðar minningar upp í hug-
ann.
Fyrstu minningar mínar af ferða-
lögum, bæði innan lands og utan, voru
í för með Borgu og Ingólfi manni
hennar. Óteljandi voru sunnudags-
bíltúrarnir og fyrir unglingsstúlku
var ferðalag til Ítalíu um miðjan sjö-
unda áratuginn ógleymanlegt. Yfir
ferðalögum með Inga og Borgu var
auk þess ætíð einhver ljómi. Allt
skipulagt í þaula, af alúð og smekk-
vísi. Þannig var allt sem þau gerðu.
Allt var vel gert. Þau fundu bestu tón-
leikana, eftirsóknarverðustu söfnin
og sögustaðina, fallegustu þorpin og
vönduðustu verslanirnar.
Reyndar var það einhver galdur
sem Borga kunni öllum öðrum betur
og það var að koma auga á það sem
aðrir sáu ekki – fyrr en gjafapakkinn
var opnaður á jólum eða í afmælum.
Alltaf skyldi hún hafa fundið vönduð-
ustu og fallegustu flíkina eða muninn.
Hún ein fann það sem aðrir voru að
leita að. Þetta var gáfa eða hæfileiki,
sem við skyldmenni hennar fengum
svo ríkulega að njóta. Þau hjón áttu
afar fallegt heimili og hef ég fáum
kynnst, sem hafa verið aðrir eins
höfðingjar heim að sækja. Móður-
systir mín var flestum færari í að búa
gestum sínum veisluborð og jafnvel
einfaldur viðurgerningur, kaffi og
meðlæti varð í hennar meðförum að
nánast listrænni athöfn.
Vilborg var fjölmenntuð kona. Það
segir sína sögu að á tíræðisaldri var
hún að fullkomna þýskukunnáttu sína
með nýjustu tækni og hvar sem borið
var niður var frænka mín vel heima
og áhugasöm, hvort sem rætt var um
menningu, stjórnmál, listir eða önnur
mál sem hátt bar í samtímanum. Hún
var tónelsk með afbrigðum og var það
henni mikið ánægjuefni hve vel
barnabörnunum vegnaði í heimi tón-
listarinnar, afbragðslistamenn á
heimsvísu.
Nú þegar Vilborg móðursystir mín
kveður þennan heim finn ég fyrir
miklu tómarúmi. Hún var greind og
skemmtileg kona, sem við, fjölskylda
og vinir munum sakna samveru-
stunda með. Í huga mínum er sár
söknuður – eftirsjá eftir góðri
frænku, sem gaf mér og fjölskyldu
minni óendanlega af hjartahlýju
sinni. Ég kveð frænku sem svo lengi
sem ég hef lifað hefur verið hluti af lífi
mínu.
Við Ögmundur sendum syni,
tengdadóttur og barnabörnum sam-
úðarkveðjur.
Valgerður Andrésdóttir
„Þá vil ég frekar grátt grjót og
hvítfyssandi öldur en grænar sveitir,“
sagði Vilborg móðursystir mín í grill-
veislu fyrir nokkrum dögum. Umræð-
an snerist um Hafnir á Reykjanesi
þaðan sem við eigum ættir okkar að
rekja. Flestir viðstaddra voru á þeirri
skoðun að í Höfnunum væri illbýlt
sökum vinda, ágangs sjávar og
hrjóstrugrar náttúru. Þessu var hún
frænka mín ekki sammála og tókst öll
á loft í lýsingum sínum á dásemdum
æskustöðvanna. Við hrifumst með og
ákváðum að fara þangað með henni
einhvern næstu daga.
Sú ferð verður ekki farin. Borga
frænka kvaddi þessa jarðvist á græn-
asta tíma ársins, gömul en þó svo ung.
Hún var komin á tíræðisaldur en
manni fannst hún aldrei eldast, hún
var kvik í hreyfingum, hélt heimili og
fylgdist með dægurmálum.
Okkar samvistir hafa verið miklar
og góðar. Bernskuminningar mínar
eru ofnar ferðum í Vatnsholtið á
sunnudögum þar sem húsbóndinn
heilsaði okkur jafnan með orðunum,
„Nú, er Kotvogsaðallinn bara mætt-
ur“. Síðan nutum við frábærrar mat-
reiðslu Borgu frænku í bland við há-
fleyga menningarumræðu. Þetta var
fallega búið heimili og endurspeglaði
áhuga þeirra hjóna á tónlist, bók-
menntum og listum. Ég hef aldrei
haldið jól eða áramót á Íslandi án
frænku minnar. Við slík tækifæri kom
í ljós hvílíkur höfðingi hún var. Henn-
ar gjafir voru alltaf smekklegastar,
vandaðastar og hittu í mark. Það er
ekki á færi margra að gefa táningi föt
að gjöf, en henni brást aldrei boga-
listin. Hún aflaði sér sérfræðiþekk-
ingar á tísku með tíðum ferðum um
Laugaveginn og hafði náttúrulegt
auga fyrir fegurð og gæðum.
Frænka mín tileinkaði sér holla
lífshætti og stundaði líkamsrækt áður
en slíkt komst í tísku. Og hún stund-
aði sína útivist á Laugaveginum, inn-
an um gráa steypuna og umferðarnið-
inn. Ekki ólíkt Höfnunum.
Það eru forréttindi að hafa verið
samferðamaður Borgu frænku, hún
var velgjörðarmaður og verndari.
Guð geymi góða manneskju og blessi
minningu hennar.
Margrét Birna Andrésdóttir.
Nú kveðjum við móðursystur okk-
ar, Vilborgu Vilhjálmsdóttur. Hún
hefur verið samofin lífi okkar allt frá
frumbernsku, föst stærð í tilverunni,
hinn velviljaði vegvísir í lífinu, náinn
vinur. Frá unga aldri var heimili
Borgu okkar heimahöfn. Þangað var
ævinlega gott að koma. Borga hafði
mikil áhrif á umhverfi sitt. Fórum við
ekki varhluta af því bræður og á
Borga frænka án efa drjúgan þátt í
mótun persónugerðar okkar. Ekki
gerðist það í einu vetfangi, heldur í
þúsund heimsóknum og óteljandi
samtölum; allt með hægðinni, velvilj-
anum og rökvísinni.
Aðeins það besta var nógu gott fyr-
ir þá sem henni var annt um. Hún bjó
til besta matinn, gaf vönduðustu gjaf-
irnar og ráðgjöf hennar varðandi flest
mál þótti vitrænust. Allt var flottast
hjá henni. Hún var fagurkeri og
menningarkona. Vef- og útsaumsverk
hennar bera listfengi hennar merki.
Hún unni menningu og listum og sótti
listviðburði bæði hérlendis og erlend-
is. Hún var sjálfmenntuð tungumála-
kona og sótti tíma hjá Páli Ísólfssyni í
orgelleik. Hún var sjálfstæð og elju-
söm í öllu sem hún tók sér fyrir hend-
ur; virk á sinn stillta og agaða hátt,
allt vandað sem frá henni fór. Henni
tókst að halda úti sínu menningar-
heimili fram í andlátið og halda sjálf-
stæði sínu og reisn. Frænku okkar
þökkum við samfylgdina. Guð blessi
minningu hennar.
Ólafur B. Andrésson,
Vilhjálmur Kr. Andrésson.
Vilborg Vilhjálmsdóttir var komin
á tíðræðisaldur, orðin 94 ára, þegar
hún lést á heimili sínu í Reykjavík um
síðustu helgi; hafði þá átt við lasleika
að stríða um hríð en annars búið við
góða heilsu og þrek alla sína löngu
ævi. Langlífi er greinilega ættarein-
kenni; faðir hennar Vilhjálmur Ket-
ilsson var kominn fast undir nírætt er
hann lést 1959, og föðurafi hennar,
Ketill Ketilsson óðalsbóndi og danne-
brogsmaður í Kotvogi í Höfnum, varð
tæplega áttræður. Langlífi Vilborgar
fylgdi sú guðsgjöf að hún hélt and-
legum kröftum og stálminni til hinstu
stundar. Það var svolítið einkennilegt
en dýrmætt að geta í upphafi 21. aldar
setið að skrafi og rætt alla helstu við-
burði aldarinnar sem leið við mann-
eskju sem sjálf hafði upplifað þá. Vil-
borg var fædd vorið 1912 og lifði því
báðar heimsstyrjaldirnar, kreppuna
miklu, fullveldið 1918 og lýðveldis-
stofnunina 1944. Svo ekki sé nú
minnst á lífskjarabyltinguna og allar
tækninýjungarnar sem gengu í garð
ein af annarri. Þegar þau kynntust,
Ingólfur föðurbróðir minn Þorsteins-
son, og Vilborg, starfaði hún hjá tal-
símaafgreiðslu Landsímans. Dagar
hins sjálfvirka síma voru þá ekki
runnir upp, hvað þá að nokkur hefði
svo fjörugt ímyndunarafl að sjá fyrir
farsíma og önnur undur nútímans.
Ingólfur og Vilborg, Ingi og Borga
eins og þau voru jafnan nefnd, gengu í
hjónaband í janúar 1935, og í júlí árið
eftir fæddist einkasonurinn, Ketill,
prófessor í eðlisfræði í Bandaríkjun-
um. Ingólfur, sem var bankamaður
alla tíð, síðast forstöðumaður Gjald-
eyrisdeildar bankanna, lést 1998, 88
ára gamall. Borga bjó eftir það ein í
rúmgóðu húsi þeirra í Vatnsholti sem
þau stóðu sjálf fyrir að byggja á sín-
um tíma. Það var áreiðanlega á stund-
um einmanalegt í þessum stóru vist-
arverum, en þar voru minningar
hennar og hlutir sem henni voru kær-
ir sagði hún og svo naut hún rækt-
arsemi góðra vina og ættingja, ekki
síst Margrétar systur sinnar og barna
hennar.
Ég var tíður gestur á heimili Inga
og Borgu á yngri árum, fyrst í
Barmahlíðinni og síðar Vatnsholtinu,
og heimsóknir þeirra til okkar í Stóra-
gerði 11 og síðar Hamrahlíð 13, voru
fastur partur af tilverunni. Þau voru
um fimmtugt þegar ég fór að kynnast
þeim að ráði og það segir sitt að ófá
voru þau skiptin að ég linnti ekki lát-
um fyrr en foreldrar mínir höfðu
hringt og boðið þeim í kvöldkaffi.
Samtöl við Inga og Borgu um lands-
ins gagn og nauðsynjar voru okkur
systkinunum mikils virði. Þau töluðu
við okkur eins og fullorðið fólk en ekki
krakkakjána. Ætli ég hafi ekki verið
tíu ára gamall þegar Borga spurði
mig um eitthvert stórmálið sem full-
orðna fólkið var að ræða: Hvað finnst
þér, Mummi? Á þeirri stundu fannst
mér ég vera orðinn fullorðinn og man
þetta andartak eins og það hefði gerst
í gær.
Ingólfur föðurbróðir minn var
áhugasamur um sögu og ættfræði og
átti margt rita um þau efni í stóru og
vönduðu bókasafni sínu. Þó að hann
væri hreykinn af eigin ætt taldi hann
þó ætt Borgu bera af, og satt er það
að forfeður hennar, útvegsbændur á
Suðurnesjum, voru margir hverjir
miklir og frægir garpar. Nafnkunn-
astur þeirra er líklega Ketill afi henn-
ar Ketilsson, sem á 19. öld var talinn
auðugastur allra bænda á Suðurnesj-
um. Hann var jarðeignamaður mikill
og á tímabili sagður greiða útsvar í tíu
hreppum. Í Íslenskum æviskrám er
hann sagður „mestur stórbóndi um
Romshvalanes um sína daga og hafði
á sér höfðingjaháttu“. Um Vilhjálm
son hans, föður Borgu, segir í sam-
tímalýsingu að hann hafi verið „af-
burða gáfumaður, viðkvæmur og
hjartahlýr“. Hið sama má segja um
Borgu. Hún var greind kona og vel að
sér, með hlýtt hjarta og örlátan huga
en líka viðkvæma lund. Blessuð sé
minning hennar.
Guðmundur Magnússon.
Það komast ekki margir með tærn-
ar þar sem hún Borga ömmusystir
okkar hafði hælana. Við ólumst upp
við tíðar heimsóknir í Vatnsholtið og
það var alltaf tilhlökkunarefni að
koma í heimsókn til Borgu og Inga.
Það brást ekki að Borga átti til ný-
bakaðar kleinur og að sjálfsögðu kók í
gleri. Síðan vissum við að uppi var
heilt herbergi af skemmtilegu dóti
þar sem við gátum gleymt okkur
stundunum saman.
Við höfum oft dáðst að því hvað
frænka okkar var síung og smekkvís.
Það var stíll yfir öllu sem hún gerði.
Heimili Borgu og Inga var menning-
arheimili og við bárum ómælda virð-
ingu fyrir þeim hjónum. Hún hafði
sérstakt lag á því að reiða fram kræs-
ingar án þess að nokkur tæki eftir en
á þann hátt að eftir því verður lengi
munað. Á einhvern ótrúlegan hátt
hittu gjafir frá Borgu líka alltaf í
mark hver sem í hlut átti. Hún keypti
oft á okkur föt og brást ekki að allt
smellpassaði og var eftir nýjustu
tísku.
Við erum þakklát fyrir að hafa
fengið tækifæri til að kynnast ynd-
islegri manneskju sem hefur átt mik-
inn þátt í að móta okkur öll.
Andrés Ögmundsson,
Guðrún Ögmundsdóttir,
Margrét Helga Ögmundsdóttir.
Vilborg
Vilhjálmsdóttir
Systir mín,
INGIRÍÐUR JÓSEPSDÓTTIR,
Breiðumýri,
sem lést á heimili sínu þriðjudaginn 15. ágúst,
verður jarðsett frá Einarsstaðakirkju laugardaginn
26. ágúst kl. 14.00.
Fyrir hönd systkina og annarra vandamanna,
Guðrún Jósepsdóttir.
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengdamóðir,
amma og langamma,
ÞORBJÖRG JÓNSDÓTTIR
frá Geitavík,
Borgarfirði eystri,
lést á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund mánu-
daginn 21. ágúst.
Jarðarförin auglýst síðar.
Björn Jónsson,
Jón Björnsson, Guðlaug K. Kröyer,
Svavar H. Björnsson, Líneik Haraldsdóttir,
Guðrún Björnsdóttir, Gunnar Guðjónsson,
Birgir Björnsson,
Axel A. Björnsson, Lilja K. Einarsdóttir,
Þorbjörn B. Björnsson, Jóhanna E. Vigfúsdóttir,
Geirlaug G. Björnsdóttir, Ólafur Jakobsson,
Ásdís Björnsdóttir, Arnar Margeirsson,
ömmubörn og langömmubörn.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ODDNÝ SIGBJÖRNSDÓTTIR
frá Fáskrúðsfirði,
síðar til heimilis í
Álfheimum 30,
Reykjavík,
lést á Landakotsspítala þriðjudaginn 22. ágúst.
Útförin fer fram frá Langholtskirkju mánudaginn 28. ágúst kl. 13.00.
Stefán Þórhallsson, Sigríður Ingvarsdóttir,
Elín Þórhallsdóttir, Ellert Eggertsson,
Ragnar Blöndal Birgisson,
Þórhallur Atlason, Dagný Gísladóttir,
Sigurður Ágúst Marelsson,
Oddný Blöndal Ragnarsdóttir,
Eggert Ellertsson,
Andri Þór Ellertsson
og langömmubörn.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
JÓHANN S. BJÖRNSSON,
Markholti 18,
Mosfellsbæ,
verður jarðsunginn frá Bústaðakirkju þriðjudaginn
29. ágúst kl. 13.00.
Svanhildur Þorkelsdóttir,
Þorkell Ásgeir Jóhannsson, Ragnhildur Hallgrímsdóttir,
Alfa Regína Jóhannsdóttir,
Þorbjörn Valur Jóhannsson, Emilía Björg Jónsdóttir
og afabörn.