Morgunblaðið - 07.01.2007, Qupperneq 72

ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1100 SUNNUDAGUR 7. JANÚAR 7. DAGUR ÁRSINS 2007 VERÐ Í LAUSASÖLU 350 KR. MEÐ VSK.
5 6 9 0 9 0 0 0 0 0 9 0 0
5 6 9 1 1 0 0
Ritstjórn: ritstjorn@mbl.is
Auglýsingar: auglysingar@mbl.is
Áskrift: askrift@mbl.is | sími 5691100
mbl.is: netfrett@mbl.is
 Norðan- og
norðaustanátt, 8–
15 m/s, og snjó-
koma eða él en
léttskýjað sunnan- og
suðvestanlands. » 8
Heitast Kaldast
0°C -8°C
Morgunblaðið/Golli
FRAKKINN Guillaume Kermen, þjálfari
hjá listhlaupadeild Skautafélags Reykja-
víkur, segir skautaíþróttina í framþróun á
Íslandi. Hann segist vona að það líði ekki á
löngu þar til Ísland eigi keppanda í list-
hlaupi á skautum á Evrópu- og heims-
meistaramóti. „Það er markmiðið,“ segir
hann.
Morgunblaðið heimsótti Skautahöllina í
Laugardal og fylgdist með æfingu. | 32
Uppgangur
í skauta-
íþróttinni
EFTIR hátíðarnar tekur hversdagsleikinn við á nýjan leik og óumflýj-
anlegur þáttur af honum er skólahald. Keppast skólabörn nú við að
bera saman bækur sínar um hvað á daga þeirra hefur drifið yfir jól og
áramót auk þess sem jólagjafirnar eru skeggræddar á skólalóðinni.
Þessar þrjár ungur telpur úr Melaskóla virtust hæstánægðar með að
vera komnar aftur í skólann og hlökkuðu til að takast á við vorönnina.
Morgunblaðið/Ásdís
Þegar skólabjallan hringir …
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
ÁKVÖRÐUN heilbrigðisráðherra að allur und-
irbúningur og eftirskoðanir vegna augasteins- og
glákuaðgerða á sjúkrahúsum skuli fara fram hjá
viðkomandi stofnun en ekki á stofum úti í bæ kall-
ar á aukinn mannafla á augndeild Landspítala –
háskólasjúkrahúss og bætta aðstöðu. Slíkar að-
gerðir eru einnig framkvæmdar á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri og á St. Jósefsspítala í
Hafnarfirði.
„Við óttumst að þetta muni leiða til þess að
þessum aðgerðum fækki,“ segir Einar Stefáns-
son, yfirlæknir augndeildar LSH. Engir fjár-
munir fylgdu ákvörðuninni en á síðasta ári svör-
uðu slíkar rannsóknir til 22,4 milljóna króna hjá
sjálfstætt starfandi augnlæknum. Ákvörðunin
var kynnt í bréfi til sjúkrahúsanna 14. desember
sl. og tók gildi þegar um áramót. Þaðan í frá hefur
verið óheimilt að senda Tryggingastofnun reikn-
inga vegna þessara verka og þau tekin út af gjald-
skrá sjálfstætt starfandi augnlækna.
Einar segir að reynt verði að skipuleggja starf-
semi deildarinnar sem frekast er unnt til að mæta
þessu. „En málið er að bæði húsnæði og mann-
skapur var nokkuð fullnýttur fyrir, þannig að
svona mikil aukning sem þetta er og svona
skyndilega veldur truflunum, það er óhjákvæmi-
legt.“
Skoðað að frumkvæði augnlækna
Í bréfi ráðuneytisins segir að ákvörðunin hafi
verið tekin að lokinni yfirferð á starfsemi sjálf-
stætt starfandi augnlækna. Sú vinna hafi leitt í
ljós að undirbúningur fyrir aðgerðir á sjúkrahús-
um, aðallega í tengslum við augasteins- og gláku-
aðgerðir, hafi færst í auknum mæli yfir á samning
sjálfstætt starfandi augnlækna ásamt skoðunum
eftir slíkar aðgerðir.
„Það er eðlilegt að viðeigandi rannsóknarstarf-
semi sé fyrst og fremst þar sem aðgerðirnar eru
framkvæmdar og sé þannig samhangandi hluti af
dæminu,“ segir Jón Sæmundur Sigurjónsson,
formaður samninganefndar heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra. Augnlæknar hafi sjálfir
átt frumkvæði að skoðun málsins.
Magnús Pétursson, forstjóri LSH, segir bréfið
marka nokkur tímamót. Ákvörðunin falli vel að
stefnu sjúkrahússins að auka göngu- og dagdeild-
arstarfsemi að vissu marki. Það sé í þágu sjúk-
linga að samfella í þjónustu sé ávallt sem best.
Læknar óttast að augn-
aðgerðum muni fækka
Undirbúningur og eftirskoðun vegna augnaðgerða fari fram á sjúkrahúsum

Rannsóknir | 6
Eftir Orra Pál Ormarsson
orri@mbl.is
LÍKBRENNSLA sem hlutfall af heildartölu
látinna á Íslandi meira en tvöfaldaðist á ár-
unum 1995–2005, fór úr 8,89% árið 1995 upp í
19,1% árið 2005. Ef aðeins er horft til höfuð-
borgarsvæðisins eru bálfarir um 25% nú. Hjá
Kirkjugörðum Reykjavíkurprófastsdæma spá
menn því að þetta hlutfall verði komið upp í
70–80% eftir fimmtíu ár og verði þá svipað og
það er nú þegar í Danmörku. Sú þróun þykir
æskileg, ekki síst af landfræðilegum ástæðum.
Líkkistur eru fyrirferðarmeiri en duftker.
Þetta kemur m.a. fram í umfjöllun Morg-
unblaðsins í dag um útfararsiði á Íslandi.
Sérstakur grafreitur fyrir duftker er í Foss-
vogskirkjugarði og Gufuneskirkjugarði en
einnig er hægt að jarða þau í hvaða grafreit
sem er með samþykki umsjónarmanns leiðis.
Sækja má um til dóms- og kirkjumálaráðu-
neytisins leyfi til dreifingar á ösku látinna ein-
staklinga en sjaldgæft er að það sé gert. Þó er
vitað um a.m.k. átján tilfelli. Séra Kristján Val-
ur Ingólfsson, formaður helgisiðanefndar
þjóðkirkjunnar, spáir því að þeim muni fjölga á
komandi árum. „Íslendingar eru nýjunga-
gjarnir, líka þegar þeir eru látnir.“
Í umfjölluninni kemur einnig fram að
grunnþjónusta við útför kostar um 160 þúsund
krónur.
Sé fólk eignalaust greiðir Félagsþjónustan
160 þúsund krónur í útför. Flest stéttarfélög
taka þátt í útfararkostnaði og greiða á bilinu
60 til 350 þúsund krónur af kostnaði, að sögn
Ísleifs Jónssonar, útfararstjóra hjá Útfarar-
stofu kirkjugarðanna. Hann segir að VR sé öfl-
ugasta stéttarfélagið í þessu tilliti. „Ég vek at-
hygli á því að fólk þarf að leita réttar síns í
þessum efnum. Stéttarfélögin hafa sjaldnast
frumkvæði að þessu, það er helst Flugstjóra-
félagið og svo Guðmundur heitinn jaki meðan
hann var hjá Dagsbrún. Hann hringdi stund-
um og sagði: „Þetta er skjólstæðingur minn.
Sendu mér reikninginn.““
Á málþingi um útfararmál, sem haldið var í
Viðey fyrir skemmstu, kom fram að ekkert
væri jafntruflandi og þegar farsími hringdi í
útför. Séra Óskar Óskarsson, prestur á Ak-
ureyri, tók undir þetta og greindi frá tillögu
séra Hjalta Guðmundssonar á vígsludegi sr.
Óskars en þá lagði hann til að bætt yrði inn í
ritúalið í upphafi messu: „Látum oss slökkva á
farsímum vorum.“

Eitt sinn skal | 12–19
Mikil fjölgun bálfara á síðustu árum
Morgunblaðið/Kristinn
Í HNOTSKURN
»Meðalkostnaður við útför mun veraum 350 þúsund krónur en dæmi er
um að kostnaður hafi farið upp í allt að
500 þúsund krónur.
»Hjá Kirkjugörðum Reykjavík-urprófastsdæma spá menn því að
bálförum munu fjölga til muna á næstu
árum líkt og gerst hefur í nágranna-
löndunum og þykir sú þróun æskileg.
UNNIÐ hefur verið að rannsóknum á þeim
munum sem fundist hafa við uppgröftinn á
Skriðuklaustri. Ýmislegt áhugavert hefur
komið fram. Þrjár bækur sem fundust
reyndust t.d. með býsönsku munstri, en
slíkar bækur eru til í Páfagarði. Bækurnar
á Skriðuklaustri hafa alltént vafalítið kom-
ið frá Mið-Evrópu. Fimm hauskúpur bera
merki sárasóttar og því ljóst að hún var
komin á fulla ferð hér á landi mun fyrr en
áður var ætlað en á svipuðum tíma og ann-
ars staðar í Evrópu. Líka fundust merki um
sull, berkla og brjósklos.
Líkkistur sem fundust á Skriðuklaustri
eru allar án járnhanka sem tíðkuðust um
þetta leyti t.d. á kistum sem grafnar hafa
verið upp í Skálholti. Engar kistur af svo-
kallaðri nýrri gerð fundust á Skriðu-
klaustri – hvers vegna er ekki ljóst. Allt
þarfnast þetta frekari rannsóknar. | 28
Býsanskt munstur
og sárasótt