Morgunblaðið - 15.02.2007, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2007 35
MEÐ því að bera saman valkost-
ina í alvöruskrefi samgangna milli
lands og Eyja og verðleggja þá er
auðvelt að reikna út hvað er skyn-
samlegast og áhrifamest, ódýrast og
best. Það þarf ekki
einu sinni sérfræðinga
til ef marka má tillögur
þeirra sem hafa rök-
stutt málið best.
Vegagerðin kom
með fyrstu kostnaðar-
áætlun fyrir göng milli
lands og Eyja fyrir um
5 árum, upp á 24 millj-
arða fyrir síðustu
rannsóknir og mér er
mætavel kunnugt um
að sú áætlun var fram-
reiknuð út frá kostnaði
við Hvalfjarðargöngin.
Tilboðin í Hvalfjarðargöngin voru
mjög há miðað við tilboðstölur í dag
en tekið var tilboði þar sem hver km
kostaði um 900 millj. kr. fyrir um 10
árum. Til samanburðar kostar hver
kílómetri í Héðinsfjarðargöngum
sem nýbyrjað er á um 500 millj. kr.
með öllu. Hvar liggur hundurinn
grafinn í raun og veru?
Eyjagöng ódýrasta og
áhrifamesta framkvæmdin
í samgöngubótum
Við vitum að núverandi Herjólfur
kostar á tveggja skipa tímabili, 30
árum, 19,3 milljarða (642 millj. á ári
nú samkvæmt tölum Vegagerð-
arinnar) og við vitum að nýr Herj-
ólfur stærri og öflugri myndi kosta
a.m.k. 800 millj. kr. á ári eða 24
milljarða króna á 30 árum.
Við vitum líka að Bakka-
fjöruferjuhöfn og skip myndi kosta
nálægt 8 milljörðum króna í stofn-
kostnaði og varla undir 600 millj. kr.
í rekstur skips og erfiðrar hafnar á
ári í 30 ár, eða um 25 milljarða króna
á 30 árum og svo heldur boltinn allt-
af áfram með nýjum skipum og
kostnaði og baráttu við náttúruöflin
en jarðgöngin geta afskrifast á um
30 árum og eru þá eign ríkisins.
Tölurnar sem hafa komið fram
varðandi áætlaðan kostnað við Eyja-
göng eru 18,4 milljarðar frá reynd-
ustu verktökum og ráðgjöfum Norð-
urlandanna í þessum efnum en þá
nær tvöfalda þeir kostnað á km í
Færeyjum og Noregi. Kostnaðar-
áætlun frá Vegagerðinni, sem fyrr
getur, upp á 24 milljarða liggur fyr-
ir, 30,5 milljarða kostnaðaráætlun
frá breska ráðgjafarfyrirtækinu
Mott MacDonald en einn skýrslu-
gerðarmanna þar hefur staðfest að
rannsóknir sem hafa verið gerðar
síðan skipti miklu máli og gefi
möguleika á að minnka verulega
óvissuþætti sem alltaf eru metnir
dýrir. Síðan er í fjórða lagi. kostn-
aðaráætlun upp á 70 milljarða með
hugmynd um gangagerð með dýr-
ustu aðferð í heimi þar sem hver km
kostar 5 milljarða kr. en Vegagerðin
hefur nú afneitað þeirri hugmynd.
Það er ótrúlegt og mjög alvarleg
mistök að úttekt-
arnefnd samgöngu-
ráðherra skyldi láta þá
kostnaðaráætlun leka
frá sér án athuga-
semda Það er því ljóst
að ef fyrirhugaðar
rannsóknir ganga
þokkalega þá bendir
allt til þess að 20 millj-
arða kostnaðaráætl-
unin standist og Eyja-
göngin myndu hvorki
standa í vegi eða tefja
fyrir öðrum verkefnum
í samgöngumálum í
landinu einfaldlega vegna þess að í
raun eru 25 milljarðar króna bundn-
ir Herjólfi í vegaáætlun næstu 30 ár-
in ef ekkert kemur í staðinn fyrir
það sem nú er.
Til móts við 20 milljarða kostnað
vegna Eyjaganga á eftir að reikna
tekjur af umferð um göngin á fyrstu
30 árunum miðað við sömu umferð
og er árlega með Herjólfi sjóleiðina.
Miðað er við 2.500 kr. aðra leið fyrir
bíl og mann um göngin eins og Hag-
fræðistofnun Háskóla Íslands gerði.
Þessar tekjur reiknast liðlega 13
milljarðar króna sem hreinn tekju-
afgangur og er þó ekki gert ráð fyrir
neinni umferðaraukningu til Eyja
um göngin í þeim útreikningum.
Reiknað var með 1.700 bílum á dag í
Hvalfjarðargöngin, en nú eru þeir
um 5.000 á dag. Auðvitað myndi um-
ferð til Eyja stóraukast með göng-
um. Gerð Eyjaganganna er því aug-
ljóslega afbragðsviðskiptaleið,
stórgróðafyrirtæki fyrir alla aðila
bæði í Eyjum og á fastalandinu og
ekki síst fyrir ríkissjóð. Gangagerð
sem hefur 25 milljarða „baksjóð og
kostar um 20–25 milljarða sem af-
skrifast á um 30 árum en gefa af sér
lágmarkstekjur upp á 13 milljarða
er borðleggjandi. Eftir hverju er að
bíða.
Eyjagöng valda byltingu,
annað er endalaus barátta
við náttúruöflin
Þótt Vegagerðin hafi ekki dansað
af gleði fram til þessa vegna hug-
mynda um Eyjagöngin hefur hún þó
lýst því yfir að hún muni koma að
fyrirhuguðum rannsóknum í sam-
vinnu við Ægisdyr og sérfræðinga
Ægisdyra. Þetta staðfesti Hreinn
Haraldsson, yfirmaður jarð-
gangadeildar Vegagerðarinnar, á
umræddum fundi. Vegagerðarmenn
eru betri en engir þegar þeir vilja
það við hafa og nú er að ganga til
verka. Búið er að tryggja stærstan
hluta fyrrgreinds rannsóknakostn-
aðar með 20 millj. króna framlagi út-
vegsbænda í Vestmannaeyjum sem
segjast enga trú hafa á Bakkafjöru
sem þjónustuhöfn. Þetta framlag er
einsdæmi í íslenskri vegagerð.
Forsætisráðherra hlynntur
mögulegri einkaframkvæmd
Forsætisráðherra sagði á fundi í
haust leið með Ægisdyrum, sér-
fræðingum frá Háskóla Íslands og
sveitarstjórnarmönnum Eyja og
landmegin að hann væri hlynntur
því að þeir peningar sem færu ella í
Herjólf gætu farið í jarðgangagerð
sem einkaframkvæmd og það er al-
veg ljóst að það færu minni pen-
ingar í göngin en skipaútgerðina í
eilífri baráttu við náttúruöflin.
Einkaframkvæmdarhugmyndin er í
fullri vinnslu. Tölurnar eru ekki
flóknar að vinna úr þeim, aðeins ef
menn vilja horfa til árangurs og það
byggist á að ljúka eðlilegum frum-
rannsóknum þannig að óvissan sé
lágmörkuð. Það er fáránlegt að velja
einn valkost af þremur áður en lokið
er nauðsynlegum rannsóknum fyrir
framkvæmdastig vegna þess að allir
valkostirnir kosta yfir 20 milljarða á
30 árum. Í öllum jarðgangafram-
kvæmdum fellur stærstur hluti
rannsókna innan framkvæmda-
tilboðs en grunnvinnunni þarf að
ljúka og menn verða að taka hönd-
um saman um það, annað þýðir rifr-
ildi og endalaus leiðindi árum sam-
an. Það er ekki hægt að ganga fram
hjá öllum forustumönnum í sveit-
arstjórnum og þingliði sem hafa
sagt það óboðlegt að ljúka ekki
rannsóknum á jarðgangadæminu og
það er jafn óboðlegt að hundsa þá
virtu innlendu og erlendu vís-
indamenn sem hafa lagt fram nið-
urstöður í skýrslu, niðurstöður sem
undirstrika að jarðgöng eru lang-
samlega hagkvæmasti kosturinn í
bættum samgöngum milli lands og
Eyja, bættum möguleikum fyrir
byggðir Suðurlandsundirlendis því
byggðirnar á fastalandinu eiga ekki
síst hagsmuna að gæta með haf-
skipahöfn í Eyjum.
Eyjagöngin eru afbragðs
viðskiptaleið fyrir alla aðila
Árni Johnsen fjallar um gerð
jarðganga milli lands og Eyja » Gerð Eyjagangannaer því augljóslega
afbragðs viðskiptaleið,
stórgróðafyrirtæki fyrir
alla aðila bæði í Eyjum
og á fastalandinu, og
ekki síst fyrir ríkissjóð.
Árni Johnsen
Höfundur skipar 2. sætið á lista
Sjálfstæðisflokksins í Suðurkjördæmi
fyrir komandi alþingiskosningar.
UNDIRBÚNINGSHÓPUR að
stofnun Íbúasamtaka Háaleitis
norður, stendur fyrir borgarafundi
fimmtudaginn 15. febrúar í sam-
komusal Álftamýrarskóla og hefst
hann kl. 17. Íbúar við
Álftamýri, Fellsmúla,
Háaleitisbraut (norð-
an Miklubrautar),
Safamýri og Starmýri
eru boðaðir á fund-
inn.
Tilgangur íbúa-
samtaka er m.a. að
virka sem augu og
eyru nærsamfélags-
ins, stuðla að samhug
og samkennd íbúa,
vera samstarfsvett-
vangur og vinna að
framfara- og hags-
munamálum íbúa.
Enn fremur að
standa vörð um hags-
muni íbúa gagnvart
opinberum aðilum,
stjórnmálamönnum
og embættismönnum
og færa rök fyrir máli
íbúa í fjölmiðlum. Í
stuttu máli má segja
að íbúasamtök berjist
fyrir framgangi góðra
verka sem stuðla að
bættu mannlífi og
betri lífsgæðum íbúa.
Að mati okkar í
undirbúningshópnum
eru fjölmörg rök sem
styðja það að íbúar
Háaleitishverfis norðan Miklu-
brautar taki höndum saman í íbúa-
samtökum. Íbúar í mörgum hverf-
um borgarinnar hafa þegar stofnað
íbúasamtök af þessu tagi og
reynslan sýnir að þar er best hald-
ið á sameiginlegum hagsmuna-
málum íbúanna í umræðunni og
þegar mikið liggur við. Í þessu til-
viki gildir frekar samtakamátt-
urinn en máttur einstaklingsins
þótt mikilvægur sé. Í aðdraganda
að stofnun Íbúasamtaka Háaleitis
norður höfum við mörg hver reynt
þetta á eigin skinni á undanförnu
ári og árum.
Upphaf að stofnun íbúasamtaka
Háaleitis norður má rekja til þess
að fyrir um ári síðan rituðu for-
eldraráð Álftamýrarskóla og for-
eldrafélög leikskólanna Álftaborgar
og Múlaborgar þáverandi borg-
arstjóra bréf þar sem vakin var at-
hygli hans á því ófremdarástandi í
umferðaröryggismálum sem for-
eldrar, leikskóla- og grunn-
skólabörn þyrftu að búa við á og
við Háaleitisbraut, milli Fellsmúla
og Ármúla. Áður höfðu einstakir
íbúar í hverfinu haldið hinu sama
fram við forvígismenn borgarinnar
en án þess að nokkuð væri þar úr
bætt. Skemmst er frá því að segja
að foreldraráð og foreldrafélögin
hafa unnið ákveðinn áfangasigur,
því um þessar mundir er unnið að
uppsetningu gangbrautarljósa og
hraðahindrunar ofarlega á Háaleit-
isbraut. Að okkar mati er hér þó
aðeins um að ræða eitt atriði af
mörgum sem þarf að koma í rétt
horf svo að viðunandi sé fyrir
börnin í hverfinu.
Umferð um Háaleitisbraut ein-
kennist af miklum umferðarþunga
og tíðum hraðakstri en um götuna
fara þrettán þúsund bílar á sólar-
hring og íbúar verða daglega vitni
að akstri ökumanna sem aka á eða
yfir hundrað kílómetra hraða á
klukkustund.
Á því ári sem barátta for-
eldraráðsins og foreldrafélaganna
hefur staðið hefur í tvígang verið
ekið á börn á Háaleitisbraut. Áður
hafa orðið alvarleg umferðarslys á
börnum við götuna og þar af
dauðaslys. Háaleitisbrautin er ekki
eina íbúagatan í hverfinu sem þarf
að huga að í þessu efni því líkt er
farið með henni og Fellsmúla sem
liggur á milli Háaleitisbrautar og
Grensásvegar.
Ekki síður alvarlegt er að þess-
um mikla umferðarþunga fylgir
svifryks-, ryk- og
hljóðmengun. Þá má í
þessu sambandi benda
á að miklar umferð-
argötur liggja um-
hverfis Háaleit-
ishverfið þar sem eru
Grensásvegur, Mikla-
braut, Kringlumýr-
arbraut og Suður-
landsbraut.
Nýlega voru í frétt-
um niðurstöður lækn-
isfræðilegrar rann-
sóknar sem sýndi að
sterk tengsl eru á milli
loftmengunar frá hrað-
brautum og langtíma
lungnaskaða í börnum.
Óþarfi er að minna á
að í nágrenni við
Miklubraut eru stað-
settir nokkrir skólar
og leikskólar og þar á
meðal eru Álftamýr-
arskóli og Álftaborg.
Þá sækja börn hverf-
isins þjónustu og
íþróttaiðkun í frí-
stundaheimilið Tónabæ
og til íþróttafélagsins
Fram sem bæði eru
staðsett mjög nærri
Miklubraut. Reyndar
er Háaleitishverfið
ekki eina hverfi borgarinnar þar
sem miklar umferðargötur eru í
næsta nágrenni við menntastofn-
anir og frístundastarfsemi.
Það er ekki síst vegna umhverf-
is-, skipulags- og umferðarmála að
við teljum brýnt að íbúar Háaleit-
ishverfis stofni með sér öflugt
hagsmunafélag en búast má við að
þessi mál verði fyrirferðarmikil í
starfi stjórnar Íbúasamtaka Háa-
leitis norður, þar til úr hefur ræst.
Það er gott að búa í Háaleit-
ishverfi sem er vel staðsett í borg-
arsamfélaginu og gróið hverfi. Íbú-
ar búa að góðum leikskólum, vel
metnum grunnskóla, fjölbreyttri
starfsemi í Tónabæ og mikilsmetnu
starfi íþróttafélagsins Fram. Þrátt
fyrir þetta er löngu kominn tími til
að íbúar hverfisins stofni með sér
hagsmunasamtök sem eru í stakk
búin að vinna að bættum lífs-
gæðum. Því langar okkur, sem
unnið hafa að undirbúningi að
stofnun félagsins, að hvetja íbúa
Háaleitishverfis norðan Miklu-
brautar til að mæta á stofnfund
Íbúasamtaka Háaleitis norður.
Fundurinn verður fimmtudaginn
15. febrúar í samkomusal Álfta-
mýrarskóla og hefst kl. 17.
Stofnfundur
Íbúasamtaka
Háaleitis norður
Birgir Björnsson fjallar um
Íbúasamtök Háaleitis norður
Birgir Björnsson
» Stofnfunduríbúasam-
taka Háaleitis
norður verður
fimmtudaginn
15. febrúar.
Nauðsynlegt er
að íbúar hverf-
isins hafi vett-
vang til að gæta
hagsmuna
þeirra.
Höfundur er íbúi í Háaleitishverfi og
hefur starfað í undirbúningshópi til
stofnunar Íbúasamtaka Háaleitis
norður.
smáauglýsingar
mbl.is