Morgunblaðið - 17.02.2007, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2007 49
amma er ekki þar en eftir stendur
auðvitað afi og það verður áfram
gott að koma til hans.
Elsku amma, ég og fjölskylda mín
kveðjum þig nú með söknuði en jafn-
framt þakklæti fyrir allar góðu sam-
verustundirnar sem við höfum átt
saman.
Guð blessi minningu þína,
Einar Aðalsteinn,
Eyrún og börn.
Þorbjörg föðursystir mín var við-
stödd þegar ég fæddist og í dag fylgi
ég henni til grafar. Hún lifði lengst
þeirra Hátúnssystkina sem búsett
voru í Neskaupstað, en auk hennar
bjuggu þar Sveinhildur, Laufey, Sig-
urður, Friðrik og Árni. Þau systk-
inin bjuggu öll á sama svæðinu inn-
arlega í bænum í námunda við
Hátún þar sem þau voru fædd og
uppalin. Þegar ég horfi til bernsku-
áranna fléttast þau líka öll saman í
minningunni enda var samgangur
fjölskyldnanna mikill. Þær systurn-
ar Þorbjörg, Sveinhildur og Laufey
voru ólíkar en hver með sínum hætti
hafði mikil og góð áhrif á mig, systk-
ini mín og frændsystkini sem ólust
upp í innbænum á Norðfirði um
miðja síðustu öld. Sérstaklega minn-
ist ég jólaboðanna þegar stórfjöl-
skyldan var saman komin og voru
þau haldin á heimilunum til skiptis.
Þar voru þær systur ásamt mömmu í
aðalhlutverki og kepptust við að
gleðja okkur börnin með ljúfum
kræsingum og maður reyndi að
standa sig með því að gera þeim sem
best skil.
Ég á góðar minningar um þær
systur allar en ég tengdist Þor-
björgu þó jafnvel sterkari böndum
en hinum, sennilega vegna þess að
við bræðurnir vorum stundum vist-
aðir í Miðgarði 3 ef foreldrar okkar
fóru af bæ. Stundum vorum við hjá
Björgu og Einari, tengdaforeldrum
Þorbjargar, sem bjuggu í sama húsi
og reyndust okkur eins og bestu
amma og afi. Mér fannst ég alltaf
vera í vissu uppáhaldi hjá Þorbjörgu
frænku minni og í Miðgarði var
ákaflega gott og hlýlegt að vera. Í
minningunni sé ég frænku mína líka
ljóslifandi fyrir mér á jólaböllum
kvenfélagsins Nönnu sem haldin
voru milli jóla og nýárs. Þar var hún
bæði hrókur alls fagnaðar sem og
litlum frænda stoð og stytta ef eitt-
hvað bjátaði á. Slíkar bernskumynd-
ir fylgja manni alla tíð og eflaust
ekki tilviljun að þær koma upp í hug-
ann á svona stundum. Þær eru tákn
um veröld sem var, en er samt óað-
skiljanlegur hluti af manni sjálfum.
Þorbjörg frænka mín var fínleg
kona og fríð sýnum, kvik á fæti og í
tilsvörum. Það var reisn yfir henni
alla tíð og ekki dró úr henni á síðari
árum. Þau Jón S. Einarsson voru
samrýnd hjón og áttu farsæla sam-
búð. Þau tilheyra kynslóð sem var í
blóma lífsins þegar Neskaupstaður
reis hæst og hafa tekið virkan þátt í
frábæru starfi eldri borgara þar í bæ
á síðustu árum. Þau Jón áttu fallegt
heimili og þar var alltaf alúðlega tek-
ið á móti manni. Þorbjörg hafði gam-
an af því að rifja upp sögur frá fyrri
tíð og hafði lag á því að sjá spaugi-
legar hliðar á atburðum mannlífsins.
Það ásamt einlægu og hlýlegu við-
móti hefur mér raunar virst vera
einkennandi fyrir þau Hátúnssystk-
in öll. Þorbjörg hélt sinni skýru
hugsun og góða minni alla tíð. Hún
fylgdist vel með þjóðmálum, var var-
kár í dómum um menn og málefni og
leitaðist við að sjá hið góða í fari
fólks. Hún tókst á við veikindi sín á
síðustu mánuðum af miklu æðru-
leysi. Hún hafði lifað vel og kvaddi
sátt.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt
Þorbjörgu frænku mína og fjöl-
skyldu hennar að frá fyrstu tíð. Ég
sendi Jóni og dætrum þeirra Krist-
ínu Björgu og Margréti og fjölskyld-
um þeirra samúðarkveðjur.
Vilhjálmur Árnason.
Látin er föðursystir mín, Þor-
björg Guðríður Vilhjálmsdóttir frá
Hátúni í Nesi í Norðfirði, á nítugasta
aldursári. Margs er að minnast við
brotthvarf Þorbjargar. Samskiptin
milli fjölskyldnanna voru töluverð í
bernsku minni og æsku. Ferðir voru
stopular á meðan samgöngur milli
landshluta voru aðallega á sjó og
frændfólk, sem kom til höfuðstaðar-
ins til lækninga eða annarra erinda,
gisti oft á heimili okkar um nokkra
hríð. Góð kynni sköpuðust þá meðal
fólks. Þorbjörg var næst á eftir föð-
ur mínum, Bjarna Vilhjálmssyni, í
stórum systkinahóp og voru þau
einkar samrýnd. Síðar, er Þorbjörg
og Jón Einarsson maður hennar
eignuðust bíl, ferðuðust foreldrar
mínir gjarnan með þeim á sumrin
innan lands og til útlanda er slíkar
ferðir urðu algengari, fyrst með
Gullfossi en síðar með flugi. Fór
jafnan afar vel á með þeim.
Þorbjörg var stálminnug og
greind kona og hún fræddi mig á
ýmsan hátt um föðurfjölskyldu
mína. Faðir hennar og afi minn, Vil-
hjálmur Stefánsson, hafði átt bæði
góða og erfiða daga. Hann var
stöndugur útvegsbóndi á þeirra tíma
mælikvarða, en bjó við töluverða
ómegð, fimmtán börn sem upp kom-
ust. Þorbjörg minntist þess að eitt
sinn hafi verið pöntuð föt á þá bræð-
ur hennar eftir verðlista frá París,
nokkuð sem síðar varð óþekkt fyr-
irbrigði við þau höft sem ríktu á upp-
vaxtarárum okkar barnabarna hans.
Erfið ár í útgerð á þriðja áratug
tuttugustu aldar léku Vilhjálm grátt.
Hann varð að láta frá sér bát sinn
vegna skulda, og lagði hart að sér og
sínum við að greiða þær upp, meðal
annars til að missa ekki borgaraleg
réttindi sín til setu í sveitarstjórn.
Síðari kona hans, Kristín Árnadótt-
ir, dó fyrir aldur fram árið 1936, að-
eins 49 ára gömul. Reynt var að
koma börnunum, sem voru hvert
öðru næmara, til einhverra mennta, í
iðnskóla, alþýðuskóla, héraðsskóla,
búnaðarskóla, kennaraskóla og jafn-
vel menntaskóla, en ekki urðu dæt-
urnar langskólagengnar fremur en
flestar konur þeirra tíma. Þorbjörg
hafði þó allt sem þurfti til að verða
hin færasta menntakona hefði það
staðið henni til boða.
Sterk er minningin frá sumrinu
1955 er ég fékk að fara með Þor-
björgu og fjölskyldu hennar austur
landveginn og dvelja hjá henni yfir
hásumarið. Ferðin tók lengri tíma
en nú gerist. Fyrst var ekið með
áætlunarbíl til Akureyrar þar sem
við dvöldum í nokkra daga hjá skyld-
fólki, en síðan yfir Möðrudalsöræfi
austur og yfir Oddsskarð, sem þá
var ný samgöngubót. Áður hafði ver-
ið ekið út með Reyðarfirði yfir í Við-
fjörð þaðan sem ferjað var til Norð-
fjarðar. Þá leiðina hafði ég heimsótt
Vilhjálm afa og fjölskyldu hans með
foreldrum mínum árið 1947. Sum-
arið 1955 var einmuna blíða aust-
anlands. Við nöfnur, Kristín Björg
Jónsdóttir, dóttir Þorbjargar og ég
vorum uppátækjasamar í meira lagi
en ég minnist fyrr og síðar og mat-
seld Þorbjargar, ekki síst kæfan og
kryddsultan, urðu til þess að sum-
ardvölin var samfelld sæla. Og suður
með Esjunni var ég send með það
besta sem ég gat hugsað mér í nesti.
Fáum árum síðar kom ég til Nes-
kaupstaðar nýgift að heimsækja
bónda minn á síld og næstu ár þar á
eftir urðu samskiptin töluverð er
hann rak síldarsöltun á Reyðarfirði.
Þá var gott að fara með frumburðinn
Magnús í heimsókn til Þorbjargar
og Jóns og leyfa honum að leika við
jafnaldra sinn, Jón Einar, dótturson
þeirra. Alltaf voru móttökurnar
höfðinglegar þótt Þorbjörg þyrfti að
sinna umsvifameiri heimilisstörfum
en nú gerist. Ég minnist þess að hún
varð að binda klút fyrir stútinn á
vatnsslöngunni til að sía burt leirinn
úr yfirborðsvatninu sem Norðfirð-
ingar áttu þá einungis kost á til
þvotta og matseldar. Sjór var þá not-
aður í sundlaugina. Alltaf var Þor-
björg veitandinn og fyrirmyndin um
heimilishald. Blómarækt hennar,
garðrækt, kökur, berjasaft og sulta,
allt var þetta ómótstæðilega fallegt
og gott.
Nú er æviskeið Þorbjargar á enda
runnið. Að leiðarlokum skulu henni
færðar þakkir fjölskyldu okkar allr-
ar fyrir umhyggju og frændrækni,
sér í lagi móður okkar, Kristínar Ei-
ríksdóttur, sem er farin að heilsu.
Jóni, Kristínu Björgu, Margréti og
fjölskyldum þeirra sendum við inni-
legar samúðarkveðjur.
Kristín Bjarnadóttir.
✝ Björg SigurrósJóhannsdóttir,
húsfreyja á Mið-
Mói, fæddist í Hóla-
koti í Austur-
Fljótum 9. sep-
ember 1923. Hún
lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Ak-
ureyri 3. febrúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Sigríður
Jónsdóttir, f. á
Hvammi í Fljótum
17.5. 1890, d. 14.10.
1939 og Jóhann Benediktsson, f. á
Neðra-Haganesi í Fljótum 14.6.
1889, d. 9.6. 1964. Alsystkini
Bjargar eru: Sóley Stefanía, f.
26.10. 1910, d. 8.9. 1980, Jónína
Guðrún, f. 19.7. 1912, d. 28.10.
1960, Margrét Petra, f. 19.10.
1914, d. 9.6. 1978, Benedikt Stef-
án, f. 12.12. 1916, d. 13.9. 1997,
Ingibjörg Sæunn, f. 1.6. 1918,
Guðmundur Jón, f. 18.12. 1919,
Árný Sigurlaug, f. 31.12. 1921, d.
13.3. 1996, Andrés Stefán, f.
21.10. 1924, Sæmundur, f. 23.9.
1926, d. 22.12. 1927, Ólafur Guð-
mundur, f. 17.10. 1927, Einar
Ingiberg, f. 15.1. 1929, d. 23.6.
1983 og Jón, f. 5.9. 1930, d. 5.9.
1931. Hálfbróðir, Sigurður Þor-
steinn, f. 29.11. 1945. Björg ólst
upp með foreldrum sínum.
Björg giftist 14.5. 1946 Páli
Ragnari Guðmundssyni, f. á Aust-
ara-Hóli 23.4. 1917, en alinn upp
frá 10 ára aldri að Laugalandi í
Fljótum hjá Lovísu
Grímsdóttur og
Guðmundi Ás-
mundssyni, eftir að
faðir hans lést. For-
eldrar Páls voru
hjónin Ólöf Anna
Björnsdóttir, f. 29.9.
1890, d. 10.3. 1989
og Guðmundur
Jónsson, f. 26.10.
1893, d. 6.7. 1927.
Árið1945 keyptu
þau hjón jörðina
Mið-Mó í Fljótum og
fluttu þangað 1947
þar sem þau bjuggu í áratugi, hin
síðari ár voru þau í skjóli barna
sinna, þeirra Jónmundar og Sig-
ríðar. Börn Bjargar og Páls eru:
1) Guðmundur Óli, f. 14.5. 1944,
kvæntur Guðrúnu Kristínu Krist-
ófersdóttur frá Grafarbakka í
Hrunamannahreppi, f. 13.11.
1947. Börn þeirra eru: a) Eggert;
sonur hans er Jón Páll, b) Þor-
björn Ingi; dóttir hans er Re-
bekka Rut og sambýliskona Arn-
fríður Hafþórsdóttir, c) Ragna
Björg, sambýlismaður Róbert
Steinar Tómasson, sonur þeirra
er Alexander Logi, d) Kristófer
Freyr og e) Anna Katrín. 2) Jón-
mundur Valgeir, f. 4.9. 1945, d.
29.10. 2004. 3) Sigríður, f. 13.7.
1952.
Björg verður jarðsungin frá
Sauðárkrókskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.
Jarðsett verður að Barði í Fljót-
um síðdegis.
Ég þakka allt frá okkar fyrstu kynnum
það yrði margt, ef telja skyldi það.
Í lífsins bók það lifir samt í minnum
er letrað skýrt á eitthvert hennar blað.
Ég fann í þínu heita stóra hjarta,
þá helstu tryggð og vináttunnar ljós.
Er gerir jafnvel dimma vetur bjarta
úr dufti lætur spretta lífsins rós.
(Margrét Jónsdóttir.)
Bogga á Mið-Mói, tengdamóðir
mín, lést á gjörgæsludeild Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri
laugardaginn 3. febrúar sl., eftir
stutt en erfið veikindi. Þegar ég
kom í fjölskylduna, ásamt tveimur
sonum mínum, tók Bogga mér og
drengjunum vel og hefur hún ætíð
verið artarleg í minn garð og
minna. Hún bar hag fjölskyldu
minnar fyrir brjósti og fylgdist hún
vel með ömmubörnunum og lang-
ömmubörnum sínum.
Bogga var alin upp við fátækt og
í stórum systkinahópi í harðbýlli
sveit en sumarfagurri. Hún gat
verið skaphörð en ekki ósanngjörn.
Hún vildi hafa sitt vandræðalaust
og hafði sínar skoðanir á mönnum
og málefnum. Í þjóðmálum fylgdi
hún Framsóknarflokknum en taldi
að flokkurinn sinn hefði villst af
leið hin síðari misseri. Það líkaði
henni ekki. Hún hafði mynd af
Ólafi Jóhannessyni uppi á vegg. Á
borðinu hafði hún mynd af Her-
manni Jónssyni á Ysta-Mói, ná-
granna sínum, og Stefáni Guð-
mundssyni alþingismanni. Nú
síðast setti hún á borðið mynd af
Kristni H. Gunnarssyni alþingis-
manni. Þetta voru og eru baráttu-
menn að hennar skapi sem gáfust
ekki upp. Ekki heyrði ég hana hall-
mæla fólki. Hún sagði stundum
„hann á bágt,“ er rætt var um hið
neikvæða í fari manna. Hún mátti
fátt aumt sjá eða af vita. Hún varð
vel sjálfbjarga og ræddi oft ekki
fyrr en eftir á við bónda sinn um
það er hún af hendi lét og taldi að
kæmi viðtakanda vel. Boggu varð
það þungt og mikið áfall er Jón-
mundur, Jonni á Mið-Mói, sonur
þeirra hjóna lést um aldur fram
fyrir rúmum tveimur árum. Hún
bar harm sinn í hljóði en treysti á
Guð sinn og bað hann um styrk sér
og sínum til handa. Um árabil átti
Bogga við veikindi að stríða. Hún
var orðin slitin og átti erfitt um
gang nema við tvær hækjur. Hækj-
urnar notaði hún þó ekki inni við
eða þegar hún taldi sig þurfa að
flýta sér. Hún þurfti að hafa hend-
urnar lausar svo hún gæti borið á
borð og sinnt öðrum eldhúsverk-
um.
Í byrjun desember flutti Bogga
frá Mið-Mói og til Sauðárkróks,
ásamt sínu fólki. Hún gerði kross-
mark fyrir útihurðina. Hún yfirgaf
sveitina sína með trega og söknuði.
Hún vissi betur en við hin að hún
kæmi þar ekki framar í þessu lífi.
Hins vegar hafði hún gengið frá
því að hún yrði lögð til hinstu hvílu
í Barðskirkjugarði við hliðina á
Jonna syni sínum, syninum sem
hún syrgði í hljóði.
Ég bið Guð að styrkja þau Pál
tengdaföður minn sem nú er sjúk-
lingur og Siggu mágkonu mína sem
var þeirra stoð. Þau hafa misst
mikið, ekki síst þar sem Bogga var
sterkasti hlekkurinn er á reyndi.
Hér hvílir væn og göfug grein
af gömlum, sterkum hlyni;
hún lokaði augum hugarhrein
með hvarm mót sólar skini.
Hún dæmdi ei hart, hún vildi vel,
í vinskap, ætt og kynning.
Hún bar það hlýja holla þel,
sem hverfur ekki úr minning.
(Einar Ben.)
Bogga mín! Ég þakka þér vin-
semd þína í minn garð og minna.
Hvíl þú í friði.
Guðrún Kristín
Kristófersdóttir.
Elsku amma.
Þú fórst svo snögglega frá okkur
en nú ertu komin til Jonna okkar
og ég veit að hann hefur tekið vel á
móti þér. Þegar þú fórst á sjúkra-
húsið þá hélt ég að þú kæmir alltaf
heim aftur en svo var ekki. Ég,
Kiddi og Anna Kata fórum strax
norður þegar við vissum í hvað
stefndi og náðum að kveðja þig. Þú
varst svo spræk um jólin þegar við
komum norður, það var stoppað
fyrst hjá ykkur, þú varst svo
ánægð að sjá okkur Róbert og Al-
exander þar sem þú varst búin að
vera með svo miklar áhyggjur af
stráknum þegar hann veiktist í
desember og hringdir í mig til að
athuga hvort við kæmum ekki
norður um jólin. Þið voruð nýflutt
á Krókinn og það var svo stutt sem
þú fékkst að njóta þess að vera í
nýja húsinu, þið keyptuð allt nýtt í
það. Þegar Alexander var fæddur
þá sendi ég ykkur fullt af myndum
í möppu og þú hringdir strax í mig
og lést mig vita að þú værir búin
að fá þær. Mamma talaði um hvað
þú værir ánægð að fá myndirnar.
Þegar Alexander var skírður þá
komstu með pabba suður og þú
varst svo ánægð með ferðina þótt
þú stoppaðir aðeins í nokkrar klst.
En þú talaðir um að þú værir eins
og ný manneskja og varst ekkert
þreytt eftir þessa ferð. Þegar við
Róbert komum norður með Alex-
ander þá komu þið á Krókinn og
við tókum fullt af myndum af ykk-
ur með hann. Þú varst búin að
grafa upp gamlar myndir af pabba
og Jonna þegar við komum í næstu
ferð, þú varst fljót að sýna mér
þær og talaðir um að Alexander
væri alveg eins og þeir, bæði tökt-
um og hreyfingum. Þú fórst að
prjóna peysur á hann og sagðir að
þú værir að hvíla þig á vettling-
unum og sokkunum en samt fylgdi
það alltaf með. Það sást á þér hvað
þú varst svo ánægð að sjá Alexand-
er og hvað þú gast hlegið að uppá-
tækjum hans. Ég kom alltaf á
sumrin til ykkar að Mið-Mói eða
um leið og skólinn var búinn að
vori og var þangað til hann byrjaði
aftur að hausti og svo líka þegar
voru ferðir um helgar. Það var svo
margt sem við gerðum eins og þeg-
ar við fórum á vélsleða frá gatna-
mótunum því það var allt ófært
vegna snjóa, ég fór fyrst og svo var
náð í þig og þegar þið komuð þá
dastu af sleðanum þegar var hon-
um var beygt en þið voruð nánast
stopp. Þú kenndir mér að prjóna
og þú hafðir þolinmæði í það þótt
ég sliti alltaf lopann. Svo beiðstu
eftir okkur afa þegar við fórum
niður að vatni til að vitja um netið
og komum heim með fullt af silungi
og alltaf fékk ég ferskan silung í
hádeginu, enn er þetta minn uppá-
haldsmatur. Þú varst alltaf mjög
dugleg að koma á Krókinn með
Jonna eða þegar var ferð, þá hafðir
þú eldað handa okkur fiskibollur
eða kjötfars þegar við komum heim
úr skólanum í hádeginu, þá var
mamma ekki heima. En eftir að
mamma og pabbi keyptu Efnalaug-
ina þá stoppuðuð þið alltaf þar og
komuð þið nánast alltaf með fullan
poka af kökum, ástarpungum og
kaffi en þú passaðir alltaf að fara í
Kaupfélagið áður. Þín verður sárt
saknað, elsku amma mín.
Elsku afi og Sigga, Guð veiti
ykkur styrk í ykkar miklu sorg.
Ragna Björg, Róbert
og Alexander Logi.
Úff, jæja, amma, þá ertu farin og
ég stend eftir með hálftómt hjarta.
Þannig líður mér og hef gert alveg
frá því ég kvaddi þig á spítalanum
fyrir nokkrum dögum. Ég veit eig-
inlega ekki hvað ég á að rita hér á
blað, svo margar eru minningarnar
að það er enginn hægðarleikur að
byrja. Ég byrjaði mjög ung að
koma í sveitina til ykkar afa enda
ekki langt að fara útí Mið-Mó frá
Króknum. Í gegnum tíðina hefur
ferðunum þó farið fækkandi enda
ég búin að vera á smá faraldsfæti
en alltaf þegar tími gafst kom mað-
ur við í sveitinni. Þar tókst þú á
móti manni með fullt borð af alls-
konar bakkelsi og alltaf áttirðu til
kók handa mér þar sem ég var og
er sú eina af systkinunum sem ekki
þykir góð mjólkin beint út kúnni.
Enda þegar ég var lítill gormur í
sveitinni fékkstu alltaf mjólk í
fernu handa mér hjá mjólkurbíl-
stjóranum, svo ég gæti nú fengið
mér mjólk og kexköku í kvöld-
kaffinu með ykkur afa, Jonna og
Siggu fyrir svefninn. Í seinni tíð
var maður svo farin að drekka
kaffi, svart og sykurlaust, þér til
mikillar undrunar. Hvað er þetta
barn, notarðu ekki einu sinni mjólk
til að kæla kaffið? En þú drakkst
það nú líka svart og sykurlaust. Þú
vissir alltaf hvað þú söngst og hef-
ur ætíð hugsað vel um fjölskylduna
okkar, kannski einum of stundum
enda hörkukona hér á ferð. Eftir
að Jonni frændi dó var orðið erfitt
að sjá um búið og þú ekki lengur
orðin fær um að fara útí fjós. Það
Björg Sigurrós
Jóhannsdóttir
SJÁ SÍÐU 50