Morgunblaðið - 17.02.2007, Síða 57

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2007 57
MINNINGAR
✝ Guðríður Guð-mundsdóttir
fæddist og ólst upp
á Brekku á Ingj-
aldssandi við Ön-
undarfjörð 12.
ágúst 1912. Hún
lést á Heilbrigð-
isstofnun Ísafjarðar
8. febrúar síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Guð-
mundur Einarsson
refaskytta og Guð-
rún Magnúsdóttir.
Hún átti fjögur
hálfsystkini og sextán alsystkini,
og eru þau öll látin nema Guð-
munda Guðmundsdóttir, f. 10.
d. 10. febrúar 1983, þau eiga þrjú
börn. Sambýlismaður Þórunnar
er Ingimundur Guðmundsson. 2)
Ásgeir Gunnbjörn, f. 14. ágúst
1934, d. 14. ágúst 1950. 3) Guð-
rún, f. 19. október 1935, gift Guð-
mundi Birni Hagalínssyni, f. 2.
maí 1934, þau eiga sex börn. 4) G.
Skúli, f. 12. desember 1937,
kvæntur Halldóru Margréti Ott-
ósdóttur, f. 6. desember 1935, þau
eiga sex syni. 5) Þórður Sæberg,
f. 4. janúar 1950, kona hans er
Ulla Faag, f. 23. apríl 1951, þau
eiga tvö börn. Fóstursonur þeirra
Guðríðar og Bjarna er Sæþór
Mildinberg Þórðarson, f. 16. nóv-
ember 1942, kvæntur Mörtu Mar-
gréti Haraldsdóttur, f. 16. júlí
1947, þau eiga fjögur börn. For-
eldra Sæþórs eru Þórður Sigurðs-
sonar og Salóme Halldórsdóttir.
Afkomendur Guðríðar eru 103.
Guðríður verður jarðsungin frá
Ísafjarðarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
júní 1926.
Guðríður giftist
20. nóvember 1932
Bjarna Sveini Þórð-
arsyni, f. á Kleif-
arkoti í Mjóafirði 7.
nóvember 1903, d.
24. janúar 1990. For-
eldrar hans voru
Þórður Bjarnason og
Kristín Hann-
esdóttir. Guðríður
og Bjarni bjuggu
lengst af á Flateyri
við Önundarfjörð.
Börn Guðríðar og
Bjarna eru: 1) Þórunn Kristín, f.
20. júní 1933, giftist Kristjáni Júl-
íusi Finnbogasyni, f. 27. maí 1928,
Elsku mamma mín, nú skilja leið-
ir okkar um sinn, það er alltaf sárt
að kveðja, þú varst farin að þrá
hvíldina og endurfund við pabba
sem þú varst sannfærð um að tæki
á móti þér. Ég var aðeins nokkurra
mánaða gamall þegar þið tókuð mig
í fóstur og átti ég bara að vera í
skamman tíma en þegar á reyndi
þá gátuð þið ekki hugsað ykkur að
skilja mig eftir hágrátandi og var
það ekki reynt aftur.
Ég var smávaxinn fram eftir
aldri og töldu einhverjir að þú tímd-
ir ekki að gefa mér að borða en það
var öðru nær, alltaf var nóg að bíta
og brenna, og falleg voru fötin sem
þú saumaðir á mig. Það sést best á
gömlu myndunum. Ég var kvikur
og frár á fæti og sagðist þú oft hafa
þurft að hlaupa fram á bryggju,
niður í fjöru eða upp í Bót til að
gæta mín. Þú varst ákveðin og
skapföst kona og vildir að maður
stæði sig. Oft hefur mér verið líkt
við pabba enda vorum við talsvert
skyldir, ekki eru mörg ár síðan sagt
var við mig „fé er nú gjarnan við
fóstra líkt“. Ég er svo lánsamur að
eiga dótturson sem ber nafn pabba
og sonardóttur sem ber nafnið þitt
og hafði hún gaman af þegar við
heimsóttum þig síðastliðið sumar og
þú gerðir athugasemd við mig. Þá
sagði hún eftir á „hún langamma er
ennþá að ala hann afa upp“. Þú
varst mjög vinnusöm kona og hugs-
aðir um heimilið okkar af miklum
myndarbrag eins og þeir vita er til
þekktu. Einnig má þekkja hand-
bragð þitt af þeim munum sem þú
skilur eftir þig og afkomendur þínir
fá að njóta og prýða heimili þeirra
um ókomin ár og vekja góðar minn-
ingar þeirra um þig. Heimilisfólkið
var ekki bara þið og börnin ykkar,
oftar en ekki voru ættingjar og vin-
ir í lengri eða skemmri tíma á
heimilinu – auk þess sem þú sinntir
foreldrum þínum á þeirra efri árum
er þau þörfnuðust umönnunar.
Elsku mamma mín, það er margs
að minnast og margt að þakka og
mun ég geyma minningarnar um
þig og pabba í hjarta mínu.
Hjartans kveðjur til ykkar frá
okkur Mörtu og afkomendum okk-
ar. Við hittumst aftur síðar, með
þökk fyrir allt, einnig viljum við
senda uppeldissystkinum mínum og
fjölskyldum þeirra samúðarkveðjur.
Þinn fóstursonur,
Sæþór Mildinberg.
Guja amma var alin upp á fjöl-
mennu heimili þar sem nýta varð
vinnuafl heimilisins vel. Amma var
ekki gömul þegar hún fór að taka
til hendinni við að prjóna sokka og
leppa og passa yngri systkini sín.
Hún sagði: „Mig langaði nú stund-
um út að leika mér með Nonna
bróður þegar sólin skein og ég sat
inni við að passa yngri systkini mín.
En það var nú ekki verið að fara út
með börn á fyrsta ári svo stelpur
gegndu því starfi að passa þau“.
Amma sagði að sér hefði leiðst óg-
urlega að læra að prjóna og heitið
því að gera það ekki þegar hún yrði
fullorðin.
Guðmundur faðir hennar orti þá
þessar vísur til marks um framtíð-
aráform hennar.
Guðríður mín gæða sprund
gefur lepp í skóna.
Iðjusöm er alla stund
öllum fremri að prjóna.
Ef ég væri orðin frú
aldrei skyldi ég prjóna.
Eina ætti ég auðuga frú
óspart mér að þjóna.
Ekki fylgdi hún amma mín þess-
um æskuheitum sínum varðandi
prjónaskapinn, ætli prjónlesið skipti
ekki tonnum sem hún afkastaði um
ævina. Þegar heilsan og giktin fóru
að hamla því að hún gæti unnið
handavinnu sagði hún: „Ég kann
svo illa við mig sitjandi með hönd-
urnar á guðsgullinu.“ Þarna átti
hún við það að sitja auðum höndum.
Amma mín var stór kona í orðs-
ins fyllstu merkingu, há á velli,
myndarleg og með mikinn persónu-
leika. Réttlæti var henni í blóð bor-
ið og dæmdi hún ekki aðra heldur
studdi þá er á stuðningi þurftu að
halda. Ég átti dyggan stuðning hjá
henni þegar á reyndi bæði í sorg og
gleði og vil hér í hinsta sinn þakka
henni hann. Ég mun líka gera það
með því að halda minningu hennar
og mannkostum í heiðri meðal
barna minna og afkomenda.
Hún amma var fyrsta rauðsokk-
an sem ég kynntist en samt sagði
hún að við nútímakonur værum
búnar að eyðileggja karlmennina,
já, hún kallaði þá alltaf karlmenn.
„Þeir vita ekki lengur hvernig þeir
eiga að vera fyrir frekjunni í ykkur,
þið bara heimtið og gleymið að jafn-
réttið þarf að vera á öllum sviðum,
ekki bara eins og ykkur hentar.“
Henni fannst heimilið vera orðið að
orrustuvelli um hver gerði hvað en
ekki lengur sá griðastaður fjöl-
skyldunnar sem það áður var. Aftur
á móti hélt hún langar ræður um
kúgun kvenna fyrr og nú og bless-
aði breytingar sem orðið hafa í jafn-
réttisátt körlum og konum til
handa.
Amma tók margt verkið af okkur
þegar hún var heima í Hrauni og
sérstaklega þótti okkur Möggu gott
að losna við uppvaskið. Hún sagði
oft: „Þegar ég var stelpa hlakkaði
ég alltaf til þegar gestir sem komu
færu aftur því það var svo gaman
að þvo upp leirtauið.“ Þetta skildum
við Magga ekki. Lífsspeki ömmu
var að hafa gaman af því sem hún
gerði hverju sinni.
Nú skilur leiðir, elsku amma mín.
Þú kallaðir mig jafnan nöfnu þína
eftir að ég varð fullorðin og þótti
mér ofur vænt um það. Þegar afi
fór sagði hann mér að hann væri að
fara með Fagranesinu inn Djúp, að
Arngerðareyri og þaðan að Kleifa-
koti í Mjóafirði þangað sem hann
átti sín æskuspor. Ég veit að afi
hefur verið tilbúinn að bera tösk-
urnar þínar á leiðarenda. Ég mun
koma við og minnast ykkar. Hjart-
ans þökk fyrir allt, nafna mín.
Guðríður Guðmundsdóttir
(Guja).
Brimnesvegurinn var ævintýra-
land fyrir krakka að koma á. Bjarni
afi í kjallaranum að smíða og amma
að baka. Hjallurinn, búrið, geymsl-
an, stóri steinninn í fjörunni og
garðurinn; allt voru þetta lítil æv-
intýralönd með króka og kima sem
varð að skoða. Vínarbrauð, skonsur,
kleinur og allskyns góðgæti var
alltaf til hjá ömmu. Afi kom upp í
öllum kaffi- og matartímum og fékk
sér snarl. Og alltaf kysstust þau
eftir hvern matmálstíma. Amma
brosti í kampinn – lét samt lítið á
því bera.
Þessar og ótrúlega margar minn-
ingar koma upp í hugann þegar
maður hugsar til baka um lífið á
Kambinum hjá ömmu og afa. Ég
varð þeirrar gæfu aðnjótandi að fá
að vera hjá þeim nokkra daga yfir
sumartíma.
Við kölluðum hana ömmu dreka.
Ákveðin kona með lífsskoðanir sem
tekið var eftir.
Síðasta sumar hitti ég ömmu á
sjúkrahúsinu á Ísafirði. Ég hafði lít-
ið upptökutæki með mér. Ég bað
hana að segja mér sögur frá æsku
sinni á Brekku á Ingjaldssandi.
Sögurnar um langömmu en amma
bar alltaf mikla virðingu fyrir
henni. Hún sagði mér sögurnar af
lífinu á þessu stóra heimili sem hún
ólst upp á. Amma sagði alltaf, að
söguna af langömmu þyrfti að
skrifa. Það væri nauðsynlegt. Það
væri ekki nóg að skrifa bara söguna
af langafa. Langamma væri hetjan.
Amma ásamt systrum sínum pass-
aði yngri systkinin þótt þau væru
nýfædd. Langamma var þá farin að
vinna – það var fyrir stóru heimili
að sjá. Ömmu fannst það mikilvægt
að þessi hluti sögunnar kæmi fram.
Stundum komu amma og afi suð-
ur. Þá voru þau hjá mömmu og
pabba í Garðabænum. Ég held þeim
hafi leiðst það að vera í Reykjavík.
Afi eitthvað svo eirðarlaus. En
amma þó skárri. Flateyri var þeirra
staður. En það var gaman að hafa
þau á heimilinu. Það lífgaði upp á
tilveruna og manni fannst þau vera
svo rosalega gömul þegar maður
var svona ungur. Maður bar virð-
ingu fyrir þeim.
Ég man ekki á hvaða kvöldum
Dallas var sýnt en þá sátu allir fyrir
framan sjónvarpið í vindlareykjar-
kófinu frá pabba. Afi og amma sátu
saman. Afi byrjaði á því að kalla JR
Jón R. Og amma gerði það líka. Afi
var eitthvað utan við sig og skildi
stundum ekki alveg hvað var að
gerast. Þá hastaði amma á afa og
útskýrði. Þetta þótti mér ótrúlega
skemmtilegt. Endalausar minning-
ar um þau.
Flestir í fjölskyldunni voru full-
vissir um að amma yrði 100 ára
gömul – jafnvel eldri. Hún sagði þó
alltaf eftir að Bjarni afi dó að hún
vildi fá að fara. Já, Bjarni afi var
stór hluti af hennar lífi. Þau voru
gift í 57 ár. Amma lifði í 17 ár án
hans. Þegar ég heimsótti ömmu í
síðasta skiptið á sjúkrahúsið á Ísa-
firði spurði ég hana hvernig hún
hefði það. Hún svaraði: „Hvernig
heldurðu að ég hafi það Jói minn?
Liggjandi í rúminu allan daginn –
gónandi upp í loftið. Geri ekki
neitt!“ Þarna var amma dreki að
tala. Þreytt! Tilbúin til að fara. Og
nú er hún komin til afa.
Þessi orð eru skrifuð af mikilli
virðingu fyrir stórbrotinni konu.
Konu sem ég er kominn af. Hetju
sem ég mun stoltur segja sögur af í
framtíðinni.
Jóhannes Kr. Kristjánsson.
Látin er á Ísafirði föðursystir
mín Guðríður Guðmundsdóttir,
Guja frænka eins og hún var alltaf
kölluð í minni fjölskyldu. Mig lang-
ar að minnast hennar í örfáum orð-
um, sérstaklega vegna þess að mér
þótti ákaflega vænt um þessa
frænku mína, að öðrum systkinum
pabba ólöstuðum. Ég átti því láni að
fagna að vera í fæði og húsnæði hjá
þeim hjónum, Guju og Bjarna
manni hennar, sumarlangt er ég
var fimmtán ára þegar ég vann sem
landróðramaður á Kvikk sem gerð-
ur var út frá Flateyri.
Það var margt um manninn í
heimili hjá Guju þetta sumarið og
var þar amma mín, móðir Guju,
Guðrún Magnúsdóttir háöldruð og
elsti sonur hennar Helgi sem einnig
var kostgangari hjá systur sinni. Þá
var heimasætan Guðrún og Guð-
mundur Hagalínsson kærastinn
hennar sem bjó einnig á heimilinu.
En við Guðmundur vorum á Kvikk
hjá þeim þekkta aflamanni og upp-
alanda sjómanna á Vestfjörðum,
Helga Sigurðssyni, alltaf kenndur
við Kvikk.
Ekki má gleyma yngsta barninu
á heimilinu, Þórði, sem ólst þarna
upp í stórum frændgarði.
Guja frænka var ákaflega hlý og
góð kona og vildi manni alltaf vel.
Hún var líka stjórnsöm og vildi
hafa reglu á hlutunum og passaði
ákaflega vel að heimilisfólkið fengi
nóg að borða og klæddi sig vel.
Fékk maður svo sannarlega að
heyra þetta: „Ertu nú orðinn sadd-
ur … ertu nú nógu vel klæddur
Sverrir minn.“ Undir þetta tóku
amma og Helgi frændi sem létu
ekki kjurt við liggja að ala barna-
barn og bróðurson sinn upp og gefa
honum gott veganesti út í lífið.
Þessi afskiptasemi í ömmu og
systkinunum gat stundum farið í
fínustu taugarnar á unglingnum og
töffaranum sem vissi nákvæmlega
hvernig átti að lifa lífinu. Einu sinni
gekk ég svo langt þegar Helgi
frændi var að vanda um við mig að
ég svaraði fyrir mig svo ömmu þótti
nóg um og sagði: „Að þú skulir vera
sonur hans Nonna míns og tala
svona til hans Helga míns.“ Ég
svaraði að vörmu spori: „Ég er ekk-
ert sonur hans, ég er eingetinn.“ Þá
varð Guju frænku nóg boðið og tók
litla frænda sinn á beinið og fer
ekki sögum af því framhaldi. En
seinna meir var oft minnst á þessi
orðaskipti í þröngum hóp og þá í
gamni.
Það var rosalega gaman þetta
sumar hjá Guju, samverustundirnar
í eldhúsinu, sögurnar sem sagðar
voru og grínið og „alvaran“. Þetta
sumar er mér ógleymanlegt og upp
úr minningunum stendur þessi
sterka og hlýja kona sem hélt svo
vel utan um fjölskylduna sína og
frændur sem áttu athvarf hjá
henni.
Þegar ég nú kveð þig, kæra
frænka, með þessum fátæklegu orð-
um þá vona ég að þú hafir fundið
friðinn og hvíldina, sem þú varst
farin að þrá.
Með þér er gengin stórbrotin, fal-
leg og elskuleg kona sem við, sem
hana þekktum, minnumst með virð-
ingu og hlýju.
Fjölskyldu Guju frænku sendi ég
mínar bestu kveðjur og harma að
geta ekki verið við útför hennar í
dag.
Blessuð sé minning mikilhæfrar
konu.
Sverrir Jónsson.
Nú hefur elskuleg móðursystir
mín, hún Guja frænka, fengið hvíld-
ina. Hún var orðin þreytt og illa
farin af gigtinni, enda sagði hún oft
við mig: Ég skil ekki hvað er verið
að láta svona kerlingu lifa, ég er
orðin svo gömul. Þrátt fyrir háan
aldur var hún minnug og vel með á
hlutina fram í andlátið.
Ég hef alltaf verið Guju og
Bjarna þakklát fyrir hversu góð
þau voru mér þegar ég, þá 5 ára,
var hjá þeim á Flateyri, handleggs-
brotin í nokkrar vikur. Það var
seinnipart vetrar og ekki alltaf gott
að komast heim á Ingjaldssand. Ég
fór mikið með frænku á milli bæja á
Flateyri, eins og ég kallaði það. Þar
kynntist ég nýju lífi í „stórmenning-
unni“ og fannst afskaplega gaman
að heimsækja vinkonur hennar. Það
var líka skemmtilegt að kíkja við í
kjallaranum hans Bjarna þar sem
hann var með smíðaverkstæði. Á
þessum tíma var Guðrún móður-
amma mín hjá þeim og þaðan eru
einu minningar mína um hana.
Undanfarin ár höfum við Guja oft
hist. Undir það síðasta dvaldi hún á
öldrunardeild Sjúkrahússins á Ísa-
firði eins og faðir minn. Það gladdi
hana að hafa einhvern að spjalla við
og þegar við heimsóttum pabba
hittumst við alltaf. Henni fannst
alltaf gaman ef ég hafði á orði hvað
hún væri fín og í fallegum kjólum
og oft kom hún við fötin mín til að
skoða hvernig efni væri í þessu og
hinu. Það var gaman að fara inn til
hennar á síðasta aðfangadagskvöld
og óska henni gleðilegra jóla og
bjóða henni góða nótt en hún var
háttuð þegar við komum með
pabba. Ekki fannst henni leitt að fá
faðmlag og koss frá Þór mínum
sem hún var afskaplega ánægð
með, og hún skoðaði jólafötin henn-
ar Sædísar vel og vandlega. Hún
hafði góðan smekk fyrir fatnaði
enda var hún alla tíð mikil hann-
yrða- og saumakona.
Einu sinni ætlaði Sædís, þegar
hún var fimm ára gömul, að biðja
hana ömmu sína um að kenna sér
að prjóna en henni fannst hún of
ung. Sædís var nú ekki alveg sátt
við það og tók prjónana og garnið
og arkaði upp á þriðju hæð til Guju
frænku og ætlaði biðja hana um að
kenna sér. Guja sagði; hvaða vit-
leysa er í henni að þú sért of lítil.
Eftir dálitla stund kemur Sædís
trítlandi niður, búin að prjóna
dúkkutrefil. Sædís hefur prjónað
mikið síðan og sýnt Guju frænku
sinni mikið af því dóti og fötum sem
hún hefur gert Guju til mikillar
gleði.
Nú er mamma orðin ein eftir af
stóra systkinahópnum frá Brekku.
Það hefur verið erfitt undanfarin ár
að fylgja svona mörgum systkinum
síðasta spölinn. Mamma hefur verið
sérstaklega dugleg að heimsækja
og aðstoða systur sínar sem voru
síðastar eftir. Ég votta mömmu og
allri fjölskyldu Guju samúð okkar
allra.
Álfhildur.
Guðríður
Guðmundsdóttir
Minningarkort
535 1825
www.hjarta.is 5351800
LEGSTEINAR
Tilboðsdagar
Allt að 50% afsláttur
af legsteinum og fylgihlutum
Sendum myndalista
MOSAIK Hamarshöfða 4 110 Rvk
sími 587 1960 www.mosaik.is