Morgunblaðið - 25.02.2007, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. FEBRÚAR 2007 13
ónustuveri í síma 440 4000 eða á www.glitnir.is.
E I G ? U A F G A N G I N N
2.250 KR. 2.500 KR. 250 KR.
EÐA GEFÐU HANN TIL GÓÐGERÐAMÁLA
– ótrúleg bylting. Þannig að við er-
um að leita að þessu jafnvægi, þar
sem við leggjum á vogarskálina
kostnað og hættu á aukaverkunum
annars vegar og hins vegar þörf
sjúklingsins fyrir öfluga meðferð.
Og út úr því kemur ákveðin mála-
miðlun.“
– Á ekki verðið eftir að lækka þeg-
ar einkaleyfið rennur út?
„Það held ég hljóti að vera,“ segir
Helgi. „Það eru mjög mörg lyf í
þessum flokki í þróun, og um leið og
einkaleyfið fellur niður má búast við
að aðrir fari að framleiða það. En
það hefur sýnt sig að ferillinn við að
framleiða lyfin er gífurlega flókinn
og ekki er víst að það verði drama-
tísk verðlækkun.
Fólk aftur vinnufært
Og það er mikið til vinnandi að
hindra framgang iktsýki eða liða-
gigtar, því ekki er nóg með að það
geti orðið til þess að innlögnum
fækki og fólk verði aftur vinnufært,
heldur er fólk, sem er langt leitt af
iktsýki, með skertar ævilíkur og get-
ur jafnvel ekki séð um sig sjálft.
„Mjög stór hópur gigtarsjúklinga
var hjálparþurfi í heimahúsum og á
stofnunum hér áður og gat ekki
sinnt einföldustu daglegu þörfum.
Þannig að maður verður að leggja
þetta lóð á vogarskálarnar; þetta er í
raun gjörbylting fyrir veikasta fólk-
ið,“ segir Helgi.
„Bólgugigtarsjúkdómar eru alvar-
legustu gigtarsjúkdómarnir, þar
sem horfur margra eru ekki góðar.
En þegar aðrir gigtarsjúkdómar
eins og slitgigt eru meðtaldir sýna
breskar kannanir að um 15% þjóð-
arinnar er með einkenni á hverjum
tíma. En þá eru horfur almennt góð-
ar, ekki alvarlegur bólguferill sem
eyðileggur liðina, heldur hægfara
breytileg einkenni, oft tengd öldr-
un.“
– Geta nýju líftæknilyfin snúið við
þróuninni?
„Það kemur fyrir að maður sjái
liðskemmdir ganga til baka,“ svarar
Helgi. „Það hefur aldrei sést með
neinum öðrum lyfjum. Þannig að
þetta eru yfirburðalyf gagnvart
þessum sjúkdómi, þó að hugsan-
legar langtímaaukaverkanir séu enn
áhyggjuefni.“
Morgunblaðið/Sverrir
Framþróun Helgi Jónsson sérfræðingur á gigtardeild man tímana tvenna.
Þ
egar Kristján Þór Hlöðversson
svarar símanum heyrist hann
segja: „Er þetta einhver mögu-
leiki á morgun?“ Því er svarað ját-
andi. Þá fyrst kemur hann í símann
og segir hressilega til skýringar:
„Jakkafötin!“
Kristján Þór vinnur í Iðusölum í
Lækjargötu, en hefur störf sem
rekstrarstjóri fyrir heitan mat hjá
Reykjagarði um mánaðamótin. Hann
greindist með hryggikt árið 1989, en
þá var hann 19 ára. „Sjúkdómurinn
var mjög framsækinn, fór að taka á
bakið og olli stífleika. Lyfin sem ég
tók dugðu ekki til að hemja hann og
smám saman olli þetta skerðingu á
hreyfigetu. Það gekk á brjóskið í
hryggnum og bólgurnar héldu áfram
að ráðast á liðina og brjóskið, þrátt
fyrir að ég tæki um 28 töflur á dag af
lyfjum.“
Kristján var orðinn mjög slappur
2003. Þá vann hann sem kokkur og
fór inn á Reykjalund í sex vikna end-
urhæfingu og tveggja vikna eftir-
meðferð. „Þegar ég kom þaðan út var
ég sterkari og betri, en ég var alveg
jafnstífur og það olli mikilli nið-
ursveiflu hjá mér. Ég hafði búist við
meiri lækningu, en sjúkdómurinn
hélt áfram að ágerast. Hálsliðirnir
fóru að læsast þannig að hreyfigetan
skertist enn meira.“
Í ársbyrjun 2003 byrjaði Kristján á
líftæknilyfinu Remicade. „Þá voru
hreyfingarnar eins og gömul kerling
eða ólétt kona að stíga upp á stól, ég
var að missa kraft í fótunum, stigar
voru erfiðir og allar hreyfingar sárs-
aukafullar. Ég var með þeim fyrri
sem fengu Remicade og þá breyttist
allt.“
Sólarhring síðar sat fjölskyldan
saman í Gullsmáranum hjá tengda-
móður Kristjáns og þegar hann stóð
upp tóku eiginkona hans og börnin
eftir því að hann var breyttur maður
– nánar tiltekið eins og venjulegur
maður. Og þótt gigtsjúkdómurinn sé
enn til staðar eru verkirnir brot af því
sem áður var og morgunstirðleikinn
farinn. „Það sem einkennir lífið núna
er hamingja og það er bjart fram-
undan,“ segir Kristján. „Ég er búinn
að fara í 38 innlagnir á Remicade og
svo fæ ég líka lyf sem styrkja beinin.
En ég veit að þetta heldur ekki út
endalaust. Skammtarnir fara stækk-
andi og ég leggst örar inn. En samt
bjargar þetta öllu. Eini gallinn er sá
að lyfið ræðst á ónæmiskerfið, þannig
að ég er alltaf með kvef og fæ allar
flensur, en það er bara fylgifiskur
betra lífs.“
Kristján segist aldrei hafa hætt að
vinna. „Það var fyrst og fremst
þrjóska og verkjatöflur sem keyrðu
mig áfram. En ég hef mun meiri
starfsorku núna, er í fullri vinnu og
miklu meira en það. Ef ég hefði ekki
fengið lyfin væri ég áreiðanlega ekki
starfandi sem matreiðslumaður eða
við það sem ég geri í dag.“
– Kostnaðurinn er hár af þessum
lyfjum.
„Já, en á móti kemur að ég er
starfshæfur og miðað við launin, sem
ég hef, tel ég mig borga vel til baka.
Ég væri ekki að borga neitt til sam-
félagsins ef ekki væri fyrir þessi lyf.
Og mér skilst að það næsta í þessari
þróun verði að lyfin komi í sprautu-
formi, þannig að maður geti sjálfur
gefið sér, sem þýðir að minni kostn-
aður verður við innlagnir. Sumum líð-
ur reyndar mjög illa eftir lyfjagjöf-
ina, fara heim og sofa, en þetta virkar
öfugt á mig, – eins og vítamín. Ég bíð
spenntur eftir næsta skammti. Ég
kalla þetta að skipta út blóðinu. Þetta
er algjör endurnýjun á líkamanum.
Og ég er afar þakklátur Árna Geirs-
syni lækni fyrir að hafa komið mér á
þessi lyf og dagdeildinni á B7, þar
sem starfsfólkið er frábært.“
ÞETTA ER ALGJÖR ENDURNÝJUN Á LÍKAMANUM
Morgunblaðið/Kristinn
Hamingja Kristján Þór Hlöðversson segir bjart framundan.
» Og það er mikið til vinnandi að hindra
framgang iktsýki eða liðagigtar, því ekki
er nóg með að það geti orðið til þess að inn-
lögnum fækki og fólk verði aftur vinnufært,
heldur er fólk, sem er langt leitt af iktsýki,
með skertar ævilíkur og getur jafnvel ekki
séð um sig sjálft ... Þannig að við erum að
leita að þessu jafnvægi, þar sem við leggjum
á vogarskálina kostnað og hættu á aukaverk-
unum annars vegar og hins vegar þörf
sjúklingsins fyrir öfluga meðferð. Og
út úr því kemur ákveðin málamiðlun.